میانگین بالای سنی دولت دلیل کم طاقتی مقابل انتقادهای دلسوزانه است

سرویس پرونده_ مهدی چراغ زاده: چندی پیش بود که خبری مبنی بر دیدار جمعی از مستندسازان با رهبر معظم انقلاب در رسانه ها منتشر شد و روز بعد از این دیدار پیام مهم رهبر انقلاب به مستندسازان نیز رسانه ای شد. این پیام حاوی نکات و توصیه های مهم و راهبردی به مستندسازان بود و جریان مهم و مسیر جدیدی را پیش پای مستند سازان ایجاد کرد. به همین بهانه حلقه وصل در پرونده ای تحت عنوان «مستند، فانوس روشنگر» به بررسی موضوع مستند با توجه به توصیه های رهبر انقلاب می پردازد و از نگاه مستند سازان ابعاد این توصیه های مهم و تاریخی رهبر انقلاب را بررسی می کند.

محمدعلی صدری نیا نامی است که در چند سال گذشته بخاطر کارگردانی و ساخت مجموعه طنز دکتر سلام و اخیرا هم ساخت مستند جنجالی «قائم مقام» بسیار بر سر زبان ها افتاده است. صدری نیا یکی از مستند سازانی بود که در دیدار با رهبر انقلاب حضور داشت. گفتگویی با این مستند ساز جوان کشورمان داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

جناب صدری‌نیا قدری درباره دیدار حضرت آقا با مستند سازان توضیح دهید و بفرمایید در این دیدار چه گذشت و چه چیزی باعث شد آقا این 5 توصیه مهم را روز بعد از دیدار مرقوم کنند؟

دیدار خوب و صمیمانه‌ای بود که حضرت آقا بچه‌های مستندساز جوان داشتند، تعدادی محدودی از بچه‌های مستندساز به نمایندگی از جمع کثیری که الان در کل کشور مستندهای خوب تولید می کنند خدمت حضرت آقا رسیدند که من هم توفیق داشتم یکی از آنها باشم. خب بحث‌های مختلف مطرح شد، نکات و دغدغه‌هایی که بچه دارند و موانعی که پیش رو هست و بعضی از سوالات در حوزه‌های مختلف که از طرفی هم حضرت آقا خودشان نکاتی داشتند و مجموع این نکات و بحث‌هایی که در آن جلسه شد مجموع نکات را حضرت آقا در قالب نوشته‌ای که بعد از جلسه مکتوب کردند و معروف شد به منشور مستند انقلاب.

به نظرم این پیام چند نکته مهم داشت، یکی اینکه نشان می‌داد حضرت آقا همانطور که از سال‌ها پیش دغدغه این مباحث رسانه‌ای و جهت‌گیری‌های صحیح در مباحث رسانه‌ای را دارند، همچنان پیگیر این بحث هستند و پیگیر تولیدی که نسل جدید انقلاب دارد انجام می‌دهد هستند. بچه‌هایی که جدیداً به حوزه‌های رسانه‌های مختلف ورود کردند حضرت آقا کارهایشان را پیگیری می‌کنند و از طرفی هم برای ادامه مسیرشان آقا نکاتی را در حوزه‌های مختلف هم در مباحث معنوی و هم در جهت‌گیری‌های انقلابی هم در نکات مهمی که در ظرایف نقد بحث‌هایی را مطرح کردند که این در ادامه مسیر بچه‌ها قطعا می‌تواند مفید فایده باشد.

از آن دیدار گویا هر نفری که معرفی می‌شد چند دقیقه‌ای از خودش و کارهایش هم صحبت می‌کرد، آقا کارهای شما را چه دکتر سلام و چه همین مستند قائم مقام دیده بودند و نکته‌ خاصی به شما گفتند یا خیر؟

در مورد قائم مقام وقتی تیم قائم مقام را معرفی کردیم، آقا گفتند که تعریفش را زیاد شنیدم ولی هنوز مستند را ندیده‌ام. بعدش هم ما توضیحی که دادیم حالا مرتبط با مستند قائم مقام نبود، یک نکته دیگری بود که خدمت آقا عرض کردیم و راجع به کلیت تیم و جوان بودن تیمی که دارد این فعالیت رسانه‌ای را انجام می‌دهد توضیحاتی دادیم.

شما در مستند قائم مقام دست روی یک مسئله ملتهب گذاشتید، مسئله ای که نیاز به پرداختن هم داشت و صرو صدای زیادی هم به راه انداخت. اما یکی از نکاتی که حضرت آقا اشاره کرده اند این است که در مسائل اجتماعی هم مستندسازان ورود کنند. بنظر شما چرا تا کنون به مسائل اجتماعی آنطور که باید پرداخته نشده؟ و آیا خود شما قصد دارید که وارداین فضا شوید؟

من که همه کارهای قبلی خودم در حوزه اجتماعی بوده است یعنی من خودم مستند چشم در برابر چشم در مورد موضوع اسیدپاشی بوده است در بهبهان و حالا ربطش با ماجرای خانم بهرامی و اینها  یا قبل‌تر باز سر یک بحران آموزشی در مهدکودک و اینها بوده یعنی در این قصه خود ما ورود کردیم و ورود داشتیم .

اما کارهایی از شما بیشتر دیده شده که رنگ و لعاب سیاسی دارد مثل دکتر سلام و قائم مقام.

 حالا شاید به نسبت کارهای مختلف ورود بچه‌های مستندساز در مسائل اجتماعی کم است؛ بله این حرف درستی است و البته بچه‌های مختلفی هم ورود کردند و کارهای خوبی هم تولید شده ولی نیازمند این است که باز ورودهای جدی‌تری اتفاق بیفتد بخصوص در شرایطی که شاید مستند اجتماعی در کشور ما زیاد ساخته می‌شود ولی مستند اجتماعی خوب با جهت‌گیری خوب کم داریم. یعنی مستندهایی که مثلا فرض کنید موضوع و معضل اجتماعی را طرف انتخاب می‌کند ولی پایان کار یک پایان سیاه و یک وضعیت سیاهی می‌خواهد صرفا نشان بدهد یا اصلا نمی‌خواهد به سمتی برود که راهکار معرفی کند. اینها وجود دارد ولی خب خصوصیت بچه‌های انقلاب این است که ورود می‌کنند در این حوزه‌ها و اولا جهت‌گیری‌ها جهت‌گیری صحیحی است و ضعف و قوت را با هم می‌بینند و ثانیا دنبال راهکار می‌روند. همین مدت اخیر یک مستندی دیدم مستند تلکه که در مورد بحث رشوه در بعضی از ادارات بود که راه‌های این فساد را نشان می‌دهد از طرفی دارد راهکار هم نشان می‌دهد. ضمن این که خود این مستند تلکه قرار است این طور که من شنیدم ادامه داشته باشد و در قسمت‌های بعدی باز برود به سمت نقا مثبت و راهکاری بیشتر، این نشان می‌دهد که بچه‌های انقلابی هم دارند کم‌کم می‌آیند و ورود می‌کنند و با جهت‌گیری صحیح سراغ این موضوع می‌روند.

شما که در فضای مستند هستید و بیشتر با مسئله آشنا هستید، بنظرتان دلیل اینکه تا کنون کمتر به مستندهای اجتماعی پرداخته شده، سختی ها و حاشیه های زیادی است که دارد یا اینکه مسئولین مرتبط زیاد به این موضوع توجه نکرده‌اند؟

 طبیعتا سختی که این کار دارد و سختی کار که درست است، سختی و پیچیدگی که در حوزه اجتماعی هست یکی از دلایل است ولی یکی دیگر از دلایل که در این چند سال اخیر یک موجی از بر و بچه‌های انقلابی آمدند و ورود کردند در حوزه‌های ساخت کار شاید در نگاه اول فعلا یک سری از مباحث را در تاریخ انقلاب را می‌دیدند که اینها بر زمین مانده و اینها گره‌های ذهنی برای جامعه ایجاد کرده و شاید لزوم پرداختن به این موضوعات بوده که هنوز فرصت کافی برای پرداختن به موضوعات  روز بوجود نیامده که بچه‌ها بخواهند به آن بپردازند.

ولی مثلا می‌گویم با یک شیبی می‌توان این را دید که کم کم این فضا دارد ایجاد می‌شود و تولید آثار اجتماعی هم دارد بیشتر می‌شود. کما این که در موضوعات آثار شاخصی هم وجود داشته در این چند سال مثل همین قصه فرار مغزها که مثلا مستند میراث آلبرتا در این باره ساخته شد. یا کارهای مختلف در حوزه‌های دیگر اجتماعی دیدیم در این چند سال ولی به قول حرفی که شما می‌فرمایید این شاید نسبتش باید بیشتر بشود و این لزوم وجود دارد به نظرم با شیبی داریم به این سمت می‌رویم.

گاهی میبینم که وقتی مستندی  ساخته می شود به آن برچسب سیاه نمایی و تشویش اذهان عمومی میزنند. خصوصا در مسئولین این موضوع بیشتر به چشم میخورد.به نظر شما راهکار این قضیه چیست؟ یعنی اینکه مستند منصفانه و صریح ساخته شود و برچسب سیاهنمایی هم به آن زده نشود.

اینکه حالا اگر بعضی از این مسئولان دولت را می‌بینیم که بعضی وقت‌ها پرخاشگری می‌کند طرف و در مصاحبه‌ای اوقاتشان تلخ است و شروع می‌کنند به منتقدان بد و بیراه گفتن، به نظرم قابل درک است یعنی میانگین بالای سن این دولت به نظرم خودش یکی از دلایلی است که تحمل‌شان کم است. خیلی چیز عجیبی نیست سن که بالا می‌رود طبیعتا صبر و حوصله هم پایین می‌آید این دولت هم که رکورد دار بحث بالا بودن سن کابینه  است. مراعات سن را باید کرد ولی باید انتقاد هم کرد.

 اما نکته دیگر این است که در مجموعه «دکتر سلام» همه تلاش‌مان این است مباحثی را که می‌‌گوییم مباحث دقیق باشد و به سمت سیاه‌نمایی نرویم. ما تجربیاتی که در فیلم‌های سینمایی ساخته شده درکشور را دیدیم که طرف فیلمی ساخته از اول تا آخر فضای عمومی جامعه را می خواهد کاملا سیاه و ناامیدانه که همه می‌خواهند از کشور فرار بکنند و بروند نشان بدهد، در صورتی که واقعا این طور نیست. مثلا ما در فضای انتقادی خودمان معتقد هستیم که فضای کشور یک فضای رو به پیشرفت هست اما جاهایی ضعف‌هایی هم هست، در قوای مختلف آن ضعف‌ها هست، در نهادهای مختلف آن ضعف‌ها هست، ضعف‌هایی هست که باید برطرف بشود چون پیشرفت ماست و باید پیشرفت ما بالا برود. اگر انتقادی هم مطرح می‌کنیم داریم نسبت به بعضی مسئولانی مطرح می‌کنیم که با روح عمومی پیشرفت در کشور همراه نیستند. لذا معتقدیم به این که کشور رو به پیشرفت هست.

بحثی که حضرت آقا در این جلسه داشتند همین بود، آقا سخنی به مضمون فرمودند که «در همین اتاق ببینید چند تا بچه‌های مستندساز خوب و انقلابی با جهت‌گیری صحیح وجود دارد و حالا آن وقت کسی خبر نداشته باشد و بیاید کل فضای سینما را بگوید که فضای سینما از دست رفته و امیدی دیگر به آن نیست، این باعث ناامیدی می‌شود در صورتی که نیروهای بسیار خوبی وجود دارد در همه حوزه‌ها هم هست نه فقط در حوزه مستند و سینما در همه حوزه‌ها هم همینطوری هستند حرکت‌های شایسته و رو به پیشرفت وجود دارد، بله ضعف‌هایی هم وجود دارد لذا اگر این دو تا را با هم ببینیم به نظرم و جهت‌گیری‌مان را جهت‌گیری به سمت اصلاح امور بکنیم آن وقت آن انتقاد ما انتقاد درست و دور از فضای سیاه‌نمایی است.»