شعب بانک‌های ادغامی جزیره‌ای اداره می‌شوند

به گزارش حلقه وصل، برنامه ادغام بانک‌های نظامی از اواخر سال ۹۶ در رسانه‌ها مطرح شد. 

یکی از اهداف ادغام بانک‌های نظامی در درون بانک سپه، خلع ید نهادهای نظامی از حوزه بانکداری بود. درواقع این گزاره مورد تایید قرار گرفت که نهادهای نظامی نباید صاحب سهام بانک باشند و اگر نیاز به دریافت خدمات بانکی هستند می‌توانند از بانک سپه و سایر بانک‌ها خدمات بگیرند. همین گزاره باعث آغاز فرایند ادغام بانک‌های نظامی شد.

بعد از فراز و فرودهای متعدد در آذرماه ۹۹ عبدالناصر همتی رئیس کل وقت بانک مرکزی از پایان فرایند ادغام ۵ بانک نظامی در بانک سپه خبر داد. اعلام پایان فرایند ادغام در واقع به معنای آن است که علاوه بر انجام فرایند انتقال سهام و مدیریت بانک‌های نظامی به بانک سپه، یکپارچه‌سازی اطلاعات، جابه‌جایی شعب، تعیین تکلیف نیروی انسانی و یکپارچه شدن عملیات بانکی در همه شعبی که تابلوی بانک سپه را نصب کرده‌اند انجام شده است. 

درواقع بانک مرکزی وقتی می‌تواند پایان فرایند ادغام را اعلام کند که این کارها انجام شده باشد اما مراجعه به شعب بانک سپه نشان می‌دهد برای بانک سپه مشتری بانک‌های ادغامی، هنوز مشتری بانک‌های ادغامی هستند و تقریبا هیچ اطلاعاتی در سامانه بانک سپه وجود ندارد تا بانک سپه بتواند به مشتریان بانک‌های ادغامی خدمات بدهد. این عدم یکپارچگی اطلاعات که در نظام بانکی به آن core banking گفته می‌شود، برای هیچیک از بانک‌های ادغامی انجام نشده است.

* اطلاعات مشتریان بانک‌های ادغامی یکپارچه نشد

به عنوان مثال مشتری بانک انصار نمی‌تواند در هیچ‌یک از شعب بانک سپه و سایر شعب بانک‌های ادغامی (بانک‌ قوامین، موسسه اعتباری کوثر، بانک حکمت ایرانیان، بانک مهر اقتصاد) همانند گذشته عملیات برداشت از حساب و انتقال وجه، دریافت کارت عابر بانک و... را انجام دهد.

شعب بانک‌های ادغامی و بانک سپه با یکدیگر ارتباط اطلاعاتی ندارند. درواقع بانک‌ سپه و ۵ بانک نظامی فقط و فقط مدیریت و سهام آنها به بانک دولتی سپه منتقل شده و تابلوی شعب تغییر کرده است. اما شعب همه این ۶ بانک به شکل جزیره‌ای مدیریت می‌شوند.

* سرگردانی مشتری برای کشف شعب بانک سابق

در این شرایط یکی از مشکلات مشتریان بانک‌های ادغامی تغییر تابلوی شعب و حذف اطلاعات آنها (مانند شماره تلفن و آدرس) در سایت بانک‌های ادغامی است. در جریان ادغام، تابلوی شعب همه بانک‌های ادغامی به نام بانک سپه تغییر کرد اما بانک‌های ادغامی به خاطر نداشتن اطلاعات مشتریان سایر بانک‌ها، فقط به مشتریان سابق خود خدمات می‌دهند. بنابراین مشتری یک بانک ادغامی، مثلا انصار، باید به یاد داشته باشد که قبلا شعبه بانک انصار کجا بوده و برای دریافت خدمات بانکی به آنجا مراجعه کند. چون نه تابلویی از بانک‌های ادغامی وجود دارد و نه اطلاعات آنها در سایت بانک دیده می‌شود.

* بلاتکلیفی نیروهای بانک‌های ادغامی

علاوه بر این، کارمندان بانک‌های ادغامی هم در این مدت با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. در حالی که قبل از آغاز فرایند ادغام بارها مسئولان بر حفظ نیروی انسانی تاکید کردند و مدیرعامل بانک سپه هم بارها و بارها برنامه تعدیل نیرو را منتفی اعلام کرد، از سال ۹۸ و سال ۹۹ تعدیل نیروی انسانی در بخش‌هایی از بدنه بانک‌های ادغامی آغاز شد.

* اخراج کارمندان شرکت زیرمجموعه بانک قوامین پس از ادغام

یکی از نمونه‌ها، اخراج کارمندان شرکت psp بانک قوامین پس از ادغام در بانک سپه بود. این شرکت که اتفاقا تنها شرکت psp بانک‌های ادغامی و بانک سپه بود، پس از ادغام در درون بانک سپه تقریبا همه کارمندان را به یکباره اخراج و نیروهای جدید جایگزین آنها کرد. پس از گذشت ماه‌ها هنوز این نیروهای اخراجی تسویه نشده و حق و حقوق آنها پرداخت نشده بود. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که مدیرعامل بانک سپه هرگونه تعدیل نیرو در این بانک را تکذیب کرده است.

همچنین باوجود تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی سال ۹۹ ، به گفته برخی کارمندان شعب بانک‌های ادغامی هیچ افزایشی در حقوق و دستمزد آنها در سال ۱۴۰۰ اعمال نشده است. بررسی‌های نشان می‌دهد تفاوت در پرداخت حقوق کارمندان بانک‌ها قابل توجه است و باوجود وعده مدیرعامل بانک سپه، یکسان‌سازی در حقوق و دستمزد کارمندان این بانک‌ها انجام نشده است.

* تشکر صمیمانه همتی بابت انجام پروژه‌ای نیمه‌کاره

باوجود همه این مشکلات عبدالناصر همتی رئیس کل وقت بانک مرکزی ۳۰ آذر ماه ۹۹ از اتمام فرایند ادغام بانک‌های نظامی خبر داد و نوشت: «پروژه ادغام این ۶ بانک، کاری بسیار پیچیده و عظیم بود که با پشتکار و مدیریت دقیق همکارانم درحوزه نظارت بانک مرکزی، همراهی صمیمانه و خوب بانک‌های ادغامی، ستاد محترم کل نیروهای مسلح، وزارت امور اقتصادی و دارایی و مدیران تلاشگر بانک سپه در طول ۲.۵ سال به سر انجام رسید.» همتی در پایان از از تمام عزیزانی که در به ثمر رسیدن این کار بزرگ همراهی کردند، قدردانی می‌کند.

لازم است مدیران فعلی بانک مرکزی توضیح دهند که در این ۳ سالی که از شروع ماجرای ادغام بانک‌های نظامی گذشته است، دقیقا چه کارهای عظیم و پیچیده‌ای انجام شده و چه نتیجه‌ای تحقق پیدا کرده است؟ در حالی که  ابتدایی‌ترین نتایج ادغام بانک‌ها که یکپارچه‌سازی اطلاعات است، انجام نشده، صحبت کردن از به ثمر رسیدن کاری بسیار پیچیده و عظیم، عجیب به نظر می‌رسد.

عجله دولت در ادغام بانک‌های نظامی در شرایطی بود که به غیر از یک بانک‌، ۴ بانک دیگر هیچ بدهی‌ای به بانک مرکزی نداشتند و ساختار مالی آنها در وضعیت نامناسبی قرار نداشت. به نظر می‌رسد هدف اصلی دولت تدبیر و امید از ادغام بانک‌های نظامی، صرفا خلع ید سهامداران بانک‌های نظامی و تملک سهام آن توسط دولت بوده و باتوجه به تحقق این هدف، کار از نظر مدیران ارشد دولتی پایان یافته است. در حالی که در عمل، عملیات بانکی بانک‌های ادغامی همچنان جزیره‌ای است و نشانه‌ای از ادغام واقعی دیده نمی‌شود.