به گزارش حلقه وصل، زلزله در کمین تهرانی‌هاست، اما کسی از زمان وقوع دقیق آن خبر ندارد. پایتخت باید برای زلزله آماده باشد تا مدیران بتوانند در مواقع بروز حادثه خدمت‌رسانی‌های لازم را به افراد آسیب‌دیده انجام دهند.
تعدادی حسگر و سنسور در شهر تهران نصب شده است. گسل‌های اطراف تهران فعال هستند و هر لحظه امکان وقوع حادثه وجود دارد. قانونی برای مدیریت بحران تصویب شد ولی هنوز آئین‌نامه‌های آن تصویب نشده و این قانون اجرا نشد، در صورتی که قانون اجرا و آئین‌نامه‌های آن مشخص شود، وظایف تمامی سازمان‌ها و دستگاه‌ها در مواقع وقوع حادثه مشخص است.
در هنگام وقوع زلزله امکان قطع ارتباطات وجود دارد به همین دلیل باید دکل‌های ارتباط پایدار در تهران داشته باشیم.
در صورتی که زمین لرزه ۵ ریشتری رخ دهد با وجود امکانات می‌توان اقداماتی انجام داد اما در زلزله ۶ تا ۷ ریشتری پایتخت با مشکلات جدی مواجه خواهد شد و باید برای این امر مدیران خود را آماده کنند.
در برخی از محلات شهر تهران مراکز اسکان اضطراری وجود و از زیرساخت‌های اولیه برخوردار هستند. شهروندان در صورت وقوع زلزله می‌توانند چند روزی در این مراکز اسکان داشته باشند که پس از آن باید به مراکز اسکان موقت منتقل شوند که این مراکز در برخی نقاط وجود دارد که البته به هنگام زمین لرزه شهروندان باید در جایی که هستند پناه بگیرند و از تردد خودداری کنند.
براساس بررسی‌هایی که در شهر تهران صورت گرفته است، اگر تمام ظرفیت‌های ارگان‌های دخیل (برای زلزله بالای ۶) ریشتر فعال شود، تهران تنها ۲۰ درصد آمادگی مقابله با زلزله را دارد و ۸۰ درصد پاسخگویی لازم را نخواهد داشت، هر چند که زیر ساخت‌های در حال حاضر ایجاد شده است و باید دید توان مقابله با بحران چقدر بالا رفته است.
در خصوص آخرین وضعیت تهران در مواقع وقوع زلزله، تجهیزات نصب شده، خدمت‌رسانی بعد از وقوع حادثه، آموزش دادن به شهروندان، آب اضطراری، دکل‌های ارتباط پایدار، نصب شتابنگار و...با کرمی محمدی رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران به گفت‌وگو نشستیم.
هر لحظه امکان دارد در تهران زلزله رخ دهد. شهرداری تهران چقدر برای وقوع زلزله آماده است؟
نصب ۲۲ شتاب نگار لرزه‌ای
یکی از رویکردهای ما این است که زیرساخت‌هایی لازم را در تهران ایجاد کنیم تا بتوانیم در مواقع بحران، داده‌های مناسب و واقعی داشته باشیم، به همین دلیل اقداماتی صورت گرفت و تعدادی حسگر در تهران نصب کردیم تا بتوانیم براساس داده‌های این سنسورها، مانیتورینگ لازم را انجام دهیم. در حال حاضر مجموعا ۲۶ شتابنگار لرزه‌ای در نزدیکی گسل‌های اطراف (خارج از) تهران نصب و راه‌اندازی شده تا در مواقع حادثه، هشدار سریع داده شود.
ایجاد سامانه تخریب خسارت بعد از زلزله به کجا رسید؟ تاکنون چند شتابنگار در داخل شهر نصب شده است؟
بهره‌برداری از ۴۹ شتابنگار در داخل شهر برای تخمین سریع خسارات
در حال حاضر با کمک شرکت گاز استان و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، ۴۹ شتابنگار دیگر برای استفاده در سامانه تخمین خسارت در داخل شهر تهران نصب و بهره‌برداری می‌شود که سامانه مذکور با استفاده از داده‌های برخط آنها بلافاصله بعد از وقوع زلزله گزارش میزان تلفات و خسارات را ارائه می‌کنند.
به‌روزرسانی ۸ لرزه نگار آفلاین /خرید ۶ لرزه نگار برخط
لرزه‌نگارها خیلی حساس‌تر از شتاب‌نگارها هستند و لرزش‌های بسیار خفیف را نیز ثبت می‌کنند. ما قبلا ۸ لرزه‌نگار داشتیم که اطلاعات در آنها ذخیره می‌شد و دسترسی به آنها هر چند وقت یک‌بار با مراجعه فیزیکی به آنها صورت می‌گرفت. در حال حاضر علاوه بر این که داده‌های این ۸ لرزه‌نگار بصورت برخط دریافت می‌شود، ۶ لرزه‌نگار آنلاین نیز خریداری شده که به دلیل حساسیت بالا تاکنون فقط یکی از آنها نصب و الباقی هم به زودی نصب می‌شود.
این دستگاه‌هایی که نصب شده است چقدر می‌تواند در پیش‌بینی وقوع زلزله کمک کند؟
نمایش حرکت گسل‌ها/ در زمینه سیل حسگرهایی نصب شد/ ۱۱ باران‌سنج داریم که آنلاین اطلاعات می‌دهند
این دستگاه‌ها حرکت گسل‌ها را به خوبی نمایش می‌دهد و اینکه نرخ حرکت گسل‌ها کم یا زیاد شده است. همچنین ما در زمینه سیل هم حسگرهایی نصب کرده‌ایم و یکسری باران‌سنج برای پایتخت لازم داشتیم که خریداری شد. در حال حاضر ۱۱ باران‌سنج داریم که آنلاین اطلاعات را به ما می‌دهند.
در خصوص به دست آوردن اطلاعات برف و یخبندان چطور؟ آیا سیستم‌هایی در این زمینه خریداری و نصب شده است؟
چهار برف‌سنج در مناطق یک، ۲، ۵ و ۲۲ نصب شد/خریداری سطح‌سنج دبی و ارائه اطلاعات آنلاین
بعد از برف سنگین آبان ۹۸، چهار برف‌سنج در مناطق یک، ۲، ۵ و ۲۲ خریداری و نصب شده که آنلاین هستند. باران‌سنج هم خریداری شده و حتی سطح‌سنج دبی هم خریداری کرده‌ایم که در کانال‌ها کار گذاشته‌ایم و در حال حاضر ۱۲ سطح‌سنج داریم که فقط ۲ مورد آن هنوز نصب نشده است و تاکید دارم که اطلاعات آنها هم آنلاین هستند و زمانی که سیلابی رخ دهد به ما اطلاع می‌دهند و این سطح‌سنج‌ها در ورودی روددره‌ها نصب شده‌اند.
برای به دست آوردن اطلاعات بادها سیستمی نصب شده است؟ در این زمینه توضیح دهید؟
۲۵ بادسنج خریداری کردیم/نصب تعدادی از بادسنج‌ها در نقاط مختلف
بله، تعدادی بادسنج داریم که برای سنجش سرعت باد به کار می‌رود. قبلاً یک بادسنج در سازمان بود و ما ۲۵ بادسنج هم خریداری کردیم که ۱۰ بادسنج نصب شده است و در مجموع ۲۶ بادسنج داریم.
یکی از مشکلات اساسی در پایتخت فرونشست زمین است، آیا حسگرهایی در این زمینه خریداری شده است؟
خرید حسگر برای نشان دادن فرونشست زمین/۶ حسگر فاوای شهرداری تهران داشت
با توجه به نیاز شهر، حسگرهایی برای فرونشست زمین خریداری شد. البته برای حرکت گسل‌ها هم می‌توان از این حسگرها استفاده کرد. ۶ دستگاه حسگر هم در این زمینه سازمان فاوای شهرداری تهران داشت و ما هم پنج دستگاه دیگر خریداری کردیم و همه اینها به صورت مشترک، اطلاعات را به صورت GPS به ما می‌دهند.
چند سالی است که در فصل سرد سال بوی نامطبوعی در پایتخت منتشر می‌شود هنوز دلیل این مشکل مشخص نشده است در این باره توضیح می‌دهید.
۱۴ سنسور برای شناسایی بوی نامطبوع در تهران خریداری کردیم/ پایش پرتویی هم داشته‌ایم
بوی نامطبوع در فصل سرد سال در برخی روزها در تهران منتشر می‌شود. ما برای شناسایی این بو تعدادی ابزار خریداری کرده‌ایم. ۱۴ سنسور که شامل بو، گازهایی مثل کلر و... است که خریداری شده است. البته پایش پرتویی هم داشته‌ایم که احتمال مخاطرات پرتویی را به ما نشان می‌دهد که چهار دستگاه حسگر در این زمینه خریداری شده است.
رصد تصاویر ماهواره‌ای در خصوص فرونشست، فروریزش‌ها و پیش‌نمایشگر زلزله
غیر از این موضوعات؛ اتفاقاتی هم در سال گذشته رخ داد و ما توانستیم رصد تصاویر ماهواره‌ای را در خصوص فرونشست، فروریزش‌ها و پیش‌نمایشگر زلزله‌ای دریافت کنیم.
ایجاد میزهای پایش اطلاعات آنلاین/تخمین خسارت زلزله، هشدار سیل، پایش پوسته زمین، هشدار طوفان، پیش‌نمایشگر زلزله
همین جا موضوع دیگری را هم مطرح کنم؛ ما نیازمند میزهای پایش اطلاعات آنلاین هستیم. یکسری اطلاعات و داده داریم که باید افرادی آنها را رصد و تصمیم‌گیری کنند. این میزهای پایش، تخمین خسارت زلزله، هشدار سیل، پایش پوسته زمین، هشدار طوفان، پیش‌نمایشگر زلزله است که اطلاعات از آنها گرفته می‌شود.
ایجاد یک اداره برای هشدار مخاطرات در سازمان مدیریت بحران
زیرساخت‌هایی هم ایجاد شد و حتی ما ساختار تشکیلاتی خود سازمان مدیریت بحران را با کمک شورای اسلامی شهر تهران تغییر دادیم و یک اداره برای هشدار مخاطرات ایجاد کردیم.
در خصوص آخرین وضعیت گسل‌های شهر تهران توضیح دهید کدام گسل‌ها فعال و کدام گسل‌ها غیرفعال است؟
گسل‌های مشاء، ری، شمال تهران، ملارد، پیشوا فعال هستند/ سابقه زلزله در سالیان دور/گسل‌ها همچنان در حال شناسایی هستند
گسل‌هایی که تقریباً در اطراف تهران وجود دارند مانند مشاء، ری، شمال تهران، ملارد، پیشوا فعال هستند. البته یک سابقه زلزله در سالیان دور هم داشته‌اند. این مناطق زلزله‌خیز هستند. البته گسل‌ها در حال شناسایی هستند و سنسورهای هشدار سریع هم داریم.
بودجه مدیریت بحران در شهرداری تهران در چند سال گذشته چقدر رشد کرده است، در این باره توضیح دهید.
دو سالی است که بودجه مدیریت بحران رشد خوبی داشته است/ ایجاد زیرساخت در تهران
محدودیت بودجه‌ای همه جا هست. قبلاً بودجه به اندازه‌ای بود که تقریباً حقوق کارکنان فقط داده می‌شد، اما دو سالی است که بودجه رشد خوبی داشته و براساس آن توانستیم زیرساخت‌هایی فراهم کنیم.
آیا دولت به وظایف خود در زمینه مدیریت بحران در کلان شهر تهران عمل کرده است؟
هنوز آئین‌نامه‌های قانون مدیریت بحران که سال ۹۸ تصویب شده، مشخص نیست/ اجرای قانون بدون آیین نامه سخت است
عمده مشکل ما این است که قانونی در زمینه مدیریت بحران از سال ۹۸ تصویب و ابلاغ شده است، اما هنوز آئین‌نامه‌های آن مشخص نیست و اجرایش سخت است.
قانونی خوبی است اما برای اجرا مشکل دارد/ وظایف هم دستگاه‌ها و نهادها مشخص شده است/تشکیل جلسات غیررسمی شورای هماهنگی مدیریت بحران
قانون جدید مدیریت بحران بد نیست، اما آئین‌نامه‌های آن هنوز تصویب نشده است. در صورتی که این قانون اجرایی شود، وظایف دستگاه‌ها هم مشخص است. در حال حاضر شورای هماهنگی مدیریت بحران جلسه تشکیل نمی‌دهد، البته ما به صورت غیررسمی جلسه داشته‌ایم، اما رسماً این جلسات ملغی شده است و باید این نقیصه برطرف شود.
درخصوص قانون جدید و مشکلاتش توضیح می‌دهید؟ چرا تاکنون آئین‌نامه‌های آن تصویب نشده است؟
بودجه فقط برای مواقع بحران است/برای قبل بحران بودجه‌ای وجود ندارد/ سازوکار اجرایی قانون در سطح بالا نوشته شده است
عمده مسائل و سازوکارهای مدیریت بحران در این قانون دیده شده است و وظایف تمام دستگاه‌های دولتی، نیمه‌دولتی در این زمینه به صورت جداگانه مشخص است. وظایف قبل از بحران، حین و بعد از بحران و همچنین هماهنگی‌ها هم مشخص است که کدام ارگان و نهاد کار انجام دهد. بخش بودجه‌ای آن هم مشخص است که باید هر ساله برای آن بودجه‌ای در نظر گرفته شود. پارامترهای تشویقی و جبرانی نیز دیده شده است اما تاکنون آئین‌نامه‌های آن تصویب نشده است و بودجه هم داده نشده است.
فقط برای بحران بودجه صرف می‌شود و برای قبل بحران بودجه‌ای وجود ندارد و کسی نمی‌تواند کاری انجام دهد. سازوکار اجرایی قانون در سطح بالا نوشته شده است، اما چون آئین‌نامه ندارد تا کنون اجرایی نشده است.
در مواقع بحران، امکان قطع برق وجود دارد و در پی آن امکان برقراری ارتباط سخت می‌شود، برای رفع این مشکل در مواقع بحران چه اقداماتی انجام شده است؟
تعریف سیستم پایدار برای مواقع بحران/ امکان قطعی برق از چند ساعت تا چند روز /۷۰ دکل ارتباط پایدار در دست احداث است
در زمان زلزله امکان قطعی برق از چند ساعت تا چند روز وجود دارد. حجم تماس‌های مخابرات هم قطعاً زیاد می‌شود و مدیران بحران شاید نتواند از این سیستم استفاده کند، در نتیجه سیستم پایداری تعریف شده تا مدیران بتوانند در مواقع بحران از آن استفاده کنند. ۷۰ دکل ارتباط پایدار در دست احداث است. ۱۰ دکل احداث شده و ۱۶ دکل در حال اجراست و تا پایان سال ۷۰ دکل احداث می‌شود. ما همچنین تابلوهای هشدار هواشناسی هم داریم که این تابلوها در مبادی ورودی کوهستان نصب شده است و پیام‌های هشدار و آموزشی داده می‌شود. تابلوهای راه‌های اضطراری هم به تعداد ۳۲ عدد وجود دارد که در زمان بحران نیروهای امدادی از آن استفاده کنند.
دستگاه تولید ماسک بهداشتی ایجاد کردیم/تامین ماسک کارکنان در مواقع بحران
ما همچنین دستگاه تولید ماسک بهداشتی را هم ایجاد کرده‌ایم که در زمان وقوع زلزله و یا برخی پاندومی‌ها، دیگر شهرداری بتواند به صورت مستقل ماسک برای نیروهای خود تولید کند.
برای آموزش در مواقع بحران چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
تهیه مسابقات جذاب و اجرای آن در آینده نزدیک
برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه داشته‌ایم. برنامه‌هایی در رادیو داریم که استقبال خوبی از آن شده است. همچنین آموزش‌هایی در شبکه پنج صدا و سیما داریم و در حال تهیه یکسری مسابقات جذاب هم هستیم که تا یکی دو ماه آینده اجرایی می‌شود.
یکی از مشکلات در مواقع بحران مشکل آب است، در این زمینه چه اقدامی انجام شده است؟
برای آب در زمان بحران برنامه‌ریزی شد/نصب ۳۰ مخزن اضطراری
سیستم آب اضطراری با همکاری شرکت آب و فاضلاب استان تهران ایجاد شده است و محل تامین پول آن هم تصویب شده است و بخشی از پولی که شهروندان بابت آب می‌دهند برای این موضوع مصرف می‌شود. تاکنون ۳۰ مخزن آب اضطراری نصب شده و قول داده‌اند که ۷۰ مخزن در تهران برای مواقع اضطراری ایجاد شود.