تهران: رمز موفقیت نویسنده «مهر و ماه» آشتی دادن میان دو دیدگاه متفاوت جامعه بوده است

به گزارش حلقه وصل، جلسه نقد و بررسی کتاب «مهر و مهتاب» عصر روز گذشته با حضور تکین حمزه‌لو نویسنده کتاب و علی الله سلیمی به مناسبت گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با حضور جمعی از علاقه مندان به حوزه کتاب در کتابخانه عمومی پیروزی تهران برگزار شد.

تکین حمز‌ه‌لو در ابتدای صحبت های خود گفت: من آدم خاصی نیستم فقط یک نویسنده هستم و بیشتر سعی می کنم نوشته هایم اجتماعی و رومانتیک باشد.

وی با بیان اینکه چند سالی است در کسوت ناشر فعال است، گفت: تلاش می کنم سطح داستان های عامه پسند را افزایش دهم.

حمزه لو افزود: کتاب «مهر و مهتاب» دومین کار من به لحاظ نویسندگی است و همیشه موضوع دفاع مقدس گوشه ای از ذهنم را مشغول کرده بود و معتقدم که هشت سال دفاع مقدس و اتفاقات تلخ و ناگوار آن هنوز جای کار دارد و جنگ برای من موضوعی است که هرگز کهنه نمی شود و هرگاه به آن نگاه می کنم چیزهای تازه ای در آن می بینم.

این نویسنده اظهار داشت: آن زمان به آسانی اجازه نمی دادند که با جانبازان در بیمارستان ها گفتگو کنید و برای همین برای من کارت شناسایی صادر شد تا بتوانم چندماه به بیمارستان ساسان رفت و آمد داشته باشم و پای حرف های جانبازان بنشینم.

وی اضافه کرد: من در این کتاب یک بخش از واقعیت را با تخیل تلفیق کردم تا مهر و مهتاب خلق شود.

اخلاق گرایی حسین سبب جذب مخاطب شده است

«علی الله سلیمی» منتقد جلسه نیز در این نشست گفت: کتاب مهر و مهتاب در مورد عشق است و خرده روایت هایی برای جذاب شدن داستان به این قصه اضافه شده است.

به گفته وی، فضای داستان کتاب مهر و مهتاب در زمان تهران مدرن است. زمانی که رزمندگان و فرماندهان از جنگ به شهرها و خانه هایشان برگشتند، جانبازان و شهدا فراموش شدند و اتفاقات این مقطع از داستان در سال هایی می گذرد که مردم از جنگ فاصله گرفته اند.

سلیمی یادآور شد: نقطه اتصال مهتاب و حسین (دو شخصیت محوری داستان) در دانشگاه روی می دهد، حسین جانباز و یادگار دوران جنگ و شیمیایی است و مهتاب که یک دختر پولدار است، ما صحنه های جنگ را از زبان و ذهنیت حسین متوجه می شویم و حسین شخصیتی اخلاق گرا است که همواره بر روی عقایدش پابرجاست و شاید به همین دلیل است که مردم هنوز این کتاب را دوست دارند.

تجدید چاپ های مجدد کتاب اتفاق بزرگی است

سلیمی گفت: کتابی که در دست من است چاپ هجدهم است که بهار امسال تجدید چاپ شده و این تعداد چاپ می تواند برای یک کتاب اتفاق بزرگی باشد. این درحالی است که چاپ اول این کتاب به سال 81 برمی گردد.

این منتقد ادبی با بیان اینکه تم داستان برای مخاطب ایرانی آشناست و آن داستان دختر متمول با پسر فقیر است گفت: مهتاب دختر ثروتمندی است که همزمان سه خواستگار دارد و در تحصیلاتش بسیار موفق است و قرار است سیر داستان با تصمیماتی که او می گیرد تغییر کند و به نوعی مهتاب قهرمان اصلی داستان است و مخاطب از پشت عینک او داستان را می بیند.

بخشی از داستان فاقد افت و خیز مناسب است

وی اضافه کرد: مهتاب خودش جنگ را تجربه نکرده اما درعوض حسین در جنگ، سنگ تمام گذاشته است و داوطلبانه وارد جنگ شده و خانواده اش را نیز در موشکباران از دست داده است و هنگامی که مهتاب قصد ازدواج با حسین را دارد تمام تعادل زندگی او به هم می ریزد و به نوعی باید گفت شروع قصه آنجایی است که مهتاب تصمیم می گیرد حسین را به همسری خود برگزیند لذا می توان گفت که داستان تا اینجا خیلی افت و خیزی ندارد اما افت و خیز آن از بعد از این تصمیم رخ می دهد.

این نویسنده و فعال ادبی ادامه داد: حسین آدم فداکار و صادقی است و این موارد یکی از جاذبه های است که مهتاب را شیفته او می کند و شاید بتوان گفت که دلایل قانع کننده ای برای انتخاب مهتاب با حسین وجود دارد بنابراین هر چه داستان جلوتر می رود، داستان برای مخاطب آشناتر می شود.

پایان تلخ و ساختارشکنانه

علی الله سلیمی با بیان اینکه نشانه هایی از «قصه های اجتماعی» در مهر و مهتاب دیده می شود یادآور شد: اگر چه معمولا داستان های اجتماعی پایان خوشی دارند اما در این داستان، شاهد پایان ساختار شکنی هستیم و پایان داستان تلخ است هر چند که از المان های دیگر داستان های اجتماعی پیروی کرده است.

به گفته سلیمی، ساختار داستان مهر و مهتاب به صورت دایره ای است و از تکنیک های مدرن داستان نویسی محسوب می شود و داستان در جایی تمام می شود که تازه آغاز کار است.

رعایت المان های داستان های اجتماعی

منتقد جلسه از مواردی همچون دختر پولدار و پسر فقیر، آشنایی بر حسب تصادف، وجود شخصیت های سیاه وسفید، ختم شدن همه راهها به ازدواج، شیفتگی مفرط و غلیان احساسات در رفتار شخصیت ها و ... را از عوامل داستان های اجتماعی دانست که در این کتاب نیز به خوبی رعایت شده است.

به گفته وی، آوردن قصه واره هایی در دل داستان اصلی در این کتاب مثل دو قصه فرعی گلی خانم و آیدا که داستان های خودشان را تعریف می کنند به این دلیل است که مخاطب ازکتاب فاصله نگیرد و قصه اصلی برایش جذاب باشد.

وی تصریح کرد: نویسنده اثر بر روی دغدغه ای انگشت گذاشته است که پس از گذشت بیش از یک دهه از نگارش اولیه آن هنوز جزو دغدغه های جامعه محسوب می شود.

آشتی دادن دو دیدگاه متفاوت جامعه

سلیمی اضافه کرد: در دهه 70 با جامعه ای روبرو بودیم که جنگ تمام شده بود و رزمندگان به شهرهایشان برگشته بودند ولی به راحتی جذب زندگی نمی شدند اما درعوض کسانی بودند که به زندگی متمول خو گرفته بودند و نویسنده توانسته این دو دیدگاه را با هم آشتی دهد و شاید این کار، رمز موفقیت نویسنده محسوب می شود.

وی با بیان اینکه این رمان یک رمان قصه گویی است و نویسنده تکنیک های داستان گویی را رعایت کرده است افزود: داستان از زاویه اول شخص روایت می شود و معمولا اول شخص در همه جا حضور ندارد و یکی از اشکالات این نوع قصه گویی این است که فقط یک قهرمان را پوشش می دهد و نمی تواند به خلوت دیگران نفوذ کند؛ اما نویسنده ترفندی بکار برده و دو بخش از داستان را به نامه های حسین اختصاص داده و دست پیدا کردن مهتاب به دفترچه یادداشت حسین، ترفندی است که مخاطب با حسین بیشتر آشنا شود. اما با این وجود 5 فصل از کتاب، زاویه دیدش تغییر می کند! و حسین اول شخص می شود و منطق داستان بهم می ریزد اما نویسنده کاری انجام داده که ما آرام آرام با اینکه شاهد تغییر زاویه دید هستیم اما خیلی متوجه آن نمی شویم و گویا این زاویه دید به مخاطب تحمیل شده است.

این منتقد ادبی یادآور شد: در این داستان ما شاهد 4 پایان تلخ هستیم و انگار قرار است همه چیز از بین برود و گویا نویسنده سعی کرده به دلیل همدری با حسین همه چیز را فرو بپاشد!

گفتنی است در پایان برنامه مسئول کتابخانه عمومی پیروزی به مناسبت گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار از نویسنده و منتقد جلسه تقدیر و هدایایی به رسم یاد بود به آنان اهدا کرد.