تهران: ایزدی: کنگره آمریکا عهدشکنی نکرد، ما چشممان را بر واقعیت بسته بودیم!

به گزارش حلقه وصل، سی‌امین «نشست فیلمسازان جوان سینمای انقلاب اسلامی» با داغ‌ترین و پربحث‌ترین موضوع این روزهای کشور اختصاص داشت و انواع صحبت‌ها پیرامون مسئله‌ی هسته‌ای و توافق‌نامه‌ی ژنو و لوزان مطرح شد. این نشست با پخش مستند «گام نهایی» آغاز شد. پس از امضای توافقنامه‌ی ژنو توسط دولت تدبیر و امید، افراد مختلفی نسبت به مفاد مختلف این قرارداد اعتراض کردند و این توافقنامه را به ضرر کشور و ملت ایران دانستند. «آقای روحانی» هم در واکنش به این مخالفت‌ها در طی یک سخنرانی اظهار داشت که دانشگاهیان باید نسبت به توافقنامه نظر دهند. پس از این صحبت رئیس جمهور خیلی طولی نکشید که تعدادی از دانشجویان به دعوت «حسن روحانی» لبیک گفتند و مستند «گام نهایی» را با موضوع توافقنامه‌ ژنو و مساله‌ی هسته‌ای تولید کردند. «سید محمدعلی صدری‌نیا» و «سید محمد حسین میری» کارگردانان و «امین حسنی»  تهیه‌کننده‌ی این اثر هستند که همگی از دانشجویان کشورمان محسوب می‌شوند. این اثر توانست در دوره‌ پنجم «جشنواره‌ مردمی فیلم عمار» فانوس بخش نقد درون گفتمانی را به خود اختصاص دهد.

پس از نمایش مستند، نوبت به پخش فوتو کلیپ «و تازه اول عشق است» با صدای «حامد زمانی» رسید، ترانه ای که سال گذشته در مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار رونمایی شده بود. این فتوکلیپ توسط یک از اکران‌کنندگان عمار خراسان رضوی ساخته شده بود. سپس آقایان «سید محمدعلی صدری‌نیا» و «سید محمد حسین میری» کارگردانان «گام نهایی» بر روی سن حاضر شدند تا پاسخگوی سوالات مجری برنامه و حضار شوند.

حکایت «گام نهایی» چند سانتریفیوژ بیشتر و کمتر نیست!

«سید محمدعلی صدری‌نیا» در ابتدای صحبت‌های خود پیرامون هدف از ساخت چنین اثری اظهار داشت: «حرف اصلی ما در این مستند حفظ استقلال کشور. یعنی ما نمی‌خواستیم سر چند سانتریفیوژ بیشتر و کمتر بحث کنیم، بلکه معتقد بودیم توافق ژنو به استقلال ایران ضربه خواهد زد. استقلالی که سال 57 به خاطر آن انقلاب کردیم. برای همین مستند را با انقلاب اسلامی آغاز کردیم و با همان انقلاب هم به پایان رساندیم. البته چند هدف دیگر هم از ساخت «گام نهایی» داشتیم و فقط به موضوع استقلال نپرداختیم. چون عده‌ای شبهاتی مانند چرایی داشتن انرژی هسته‌ای و اهمیت نداشتن این انرژی را در کشور مطرح می‌کردند، ما قصد داشتیم به صورت کوتاه به این شبهات هم پاسخ دهیم. چرا که برخی کارشناسان با پمپاژ چنین خبری قصد دارند به جامعه القا کنند که ما چندین و چند سال سر کار بودیم. حضرت آقا هم در سخنرانیشان خطاب به این عده فرمودند که برخی در زمان قاجار می‌گفتند این نفت به درد ما نخورد، چراکه سیاه و بدبو است!»

مخاطبان اصلی ما متأثر از جو، از توافق حمایت می‌کنند

صدری‌نیا در ادامه‌ صحبت‌هایش پیرامون مخاطبان اصلی این اثر عنوان کرد: «جامعه‌ اصلی مخاطبان ما ان افرادی بودند که به صورت دقیق پیگیر اخبار هسته‌ای نیستند و صرفا سوار بر موجی که به راه افتاده از بحث توافق حمایت می‌کنند و اصلاحا تحت جو قرار گرفتند. با در نظر گرفتن این مخاطبان مجبور بودیم در مستند مرور کوتاهی بر تاریخچه‌ هسته‌ای در کشور داشته باشیم. بازخوردهایی هم که از این دسته مخاطبان گرفتیم بسیار خوب رضایت‌بخش بود.»

حرف موافقان توافق‌نامه خنده‌دار است

در ادامه «سید محمد حسین میری» دیگر کارگردان «گام نهایی» پیرامون سختی‌های تولید این اثر گفت: «آبان ماه سال 92 که ما کار تحقیقاتی ساخت این مستند را آغاز کردیم، دولت «آقای روحانی» تازه بر سر کار آمده بود و شاید آن موقع برخی انتقاد به رئیس‌جمهور را اعتراض به رای مردم تلقی می‌کردند. برخی حتی پا را فراتر گذاشته بودند و می‌گفتند اگر به آقای روحانی اعتراض کنیم در حقیقت به حکم تنفیذ رهبری پشت کرده‌ایم! برای همین کار در آن زمان بسیار سخت بود و برخی کارشناسان حاضر به مصاحبه نبودند. جنبه‌ دیگر سختی ساخت «گام نهایی» این بود که مردم اطلاعات بسیار کمی از متن توافقنامه داشتند. البته الآن هم چنین شرایطی وجود دارد و مردم اطلاعات کمی از توافق دارند. برای همین نمی‌شد خیلی ریز روی مسائل بحث کرد و ما باید یک‌سری موضوعات کلی را بیان می‌کردیم. این مشکل به آن خاطر است که موافقان توافق یا بلد نیستند و یا نمی‌خواهند حرف‌های کارشناسی و دقیق بزنند. الآن هم شما شاهد هستید که موافقان توافق‌نامه در برنامه‌های تلویزیونی حرف‌های خنده‌داری می زنند.»

جلوگیری از اکران «گام نهایی» در دانشگا‌ه‌ها

میری صحبت‌هایش پیرامون سختی‌ ساخت و اکران «گام نهایی» را این‌گونه ادامه داد: «وقتی مستند را با تمام سختی‌ها ساختیم، نوبت به اکران دانشگاهی رسید. اکران این مستند در دانشگا‌ه‌های مختلف لغو شد و نگذاشتند که «گام نهایی» در بسیاری از دانشگا‌ه‌ها پخش شود. حتی زمانیکه این اثر در «دانشگاه شاهد» در حال پخش بود، فردی آمد و برق‌ها را قطع کرد و به بهانه‌ مجوز نداشتن برنامه بازهم جلوی پخش مستند گرفته شد. با همه‌ این سختی‌ها زمانیکه هیئت داوران جشنواره عمار مستند ما را پسندیدند بسیار خرسند شدیم. چراکه ما دنبال این اتفاق بودیم که مستند را به دست اعضای هیئت انتخاب برسانیم و بازخوردهایشان را بدانیم و وقتی آ‌ن‌ها به مستند ما جایزه دادند، فهمیدیم که بازخوردها مثبت بوده.»

ضعف ماست که مردم در خیابان جشن می‌گیرند

در ادامه‌ این نشست «محمدعلی صدری‌نیا» پیرامون ساخت مستندهایی قوی در این حوزه بیان کرد: « ما دو نوع اثر شامل کوتاه مدت و بلند مدت می‌توانیم تولید کنیم. «گام نهایی» یک اثر کوتاه مدت بود. چرا که ما در مدت زمان بسیار اندک این مستند را تولید کردیم و از آنجایی هم که قرار بود توافق نهایی در تیرماه سال گذشته حاصل شود، عجله داشتیم که مستند را چند ماه قبل از آن به اتمام برسانیم و اکران کنیم. ما نیاز داریم که برای آسیب‌شناسی و بررسی دقیق‌تر مسئله‌ هسته‌ای، مستند تولید کنیم که کار تحقیقات و پژوهش آن چندین سال به طول بینجامد که در اینصورت اثرگذاری بسیار بهتر و بیشتری هم خواهد داشت. اما متاسفانه بستر ساخت چنین مستندی در کشور فراهم نیست. این نکته هم که مردم بیرون می‌ریزند و به خاطر این توافق‌نامه جشن می‌گیرند به خاطر ضعف رسانه‌ای ما است که نتوانستیم به آن‌ها بگوییم که بسیاری از این اتفاقات و مذاکرات در دولت «آقای خاتمی» و در سال 82 هم افتاد و در حقیقت تاریخ در حال تکرار است.»

جایی که کار می‌کنیم مرکز دنیاست

یکی از حضار پیرامون کمبود امکانات در شهرستان‌ها و عدم دسترسی آن‌ها به نخبگان کشور برای مصاحبه و بی عدالتی موجود در فضای مستندسازی سوالی را مطرخ کرد که «صدری‌نیا» این‌گونه پاسخ گفت: « خود ما هم زمانی که کار مستندسازی را اغاز کردیم، در ابتدا آثارمان خیلی کم دیده می‌شد. اولین مستند جدی من «بحران خاموش» نام داشت که پیرامون فضای مسموم مهدکودک‌ها بود. خود ما هم 6 ماه منتظر مصاحبه با یکی از سخنرانان تهران بودیم که در آخر هم موفق به انجام این کار نشدیم. یعنی ما هم این مسیر نبود امکانات و مصاحبه ندادن و دیده نشدن را طی کردیم. اما اگر دیدگاه ما همان دیدگاه رهبری باشد، مشکلات حل خواهد شد. حضرت آقا می‌فرمایند، هر کجا که هستید، آنجا را مرکز دنیا بدانید.»

«سید محمدحسین میری» هم در پاسخ به همین سوال افزود: «اگر ما حزب‌اللهی‌ها برای خودمان کاری نکنیم، دیگران برای ما کاری نخواهند کرد و نباید منتظر کمک دیگران باشیم. امروز هم اگر مستندسازی با تولید یک اثر خوب و هنرمندانه می‌تواند راه را برای تولید دیگر آثار خود هموار کند.

گرد مرگ پاشیدند در دانشگاه شهید بهشتی

میری صحبت‌های خود را با ذکر یک خاطره‌ مهم به پایان رساند: «زمانی‌که برای مصاحبه با اساتید هسته‌ای به دانشکده‌ مهندسی هسته‌ای دانشگاه «شهید بهشتی» رفتیم، احساس کردیم که آنجا خاک مرگ پاشیدند. جایی که زمانی جاسوسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آرزو داشتند ببینند په اتفاقاتی در آن می‌افتد، دیگر کار خاصی صورت نمی‌گیرد. وقتی با اساتید صحبت کردیم گفتند که اینجا زمانی برو بیایی داشته و بدین شکل نبوده. اما دیگر اساتید هم‌سوی دولت هم انگیزه‌ای برای کار کردن ندارند.»

فقط تحریم‌های هسته‌ای تعلیق می‌شود

در ادامه نوبت به صحبت‌های تخصصی «دکتر فؤاد ایزدی» - عضو هیئت علمی دانشکده‌ مطالعات جهان دانشگاه تهران - رسید: « تفکری در جامعه‌ ما، چه در بین برخی عوام و چه در بین برخی خواص و نخبگان وجود دارد که کشور در حوزه‌ هسته‌ای پیشرفت‌هایی داشته و الآن ایرادی ندارد که مدتی این پیشرفت متوقف شود تا مملکت نفسی بکشد. حالا اگر بازهم احساس نیاز کردیم باز به سراغ مسائل هسته‌ای می‌رویم. این تفکر از آن‌جایی ناشی می‌شود که برخی مسئولین دولتی در تلویزیون حاضر می‌شوند و می‌گویند تمام تحریم‌ها با متوقف کردن هسته‌ای برداشته می‌شود. اساتید دانشگاه هم می‌گویند اگر این‌چنین است کل هسته‌ای را متوقف کنید. اما حرف ما این است که در عمل چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.بیانیه‌ مطبوعاتی سوئیس هرجا از لغو و تعلیق تحریم صحبت کرده کنارش کلمه‌ هسته‌ای را هم آورده. یعنی فقط تحریم‌های هسته‌ای لغو و یا تعلیق می‌شود. ما از طرف آمریکا در 28 موضوع و حوزه‌مختلف تحریم شدیم که فقط 5 تای آن هسته‌ای است. یعنی تحریم‌های نفتی و بانکی باقی می‌ماند.»

آمریکا در بحث توافق‌نامه عهدشکنی نکرده است!

«دکتر فواد ایزدی» پیرامون تضاد بین قول دولت‌مردان و متن توافق‌نامه گفت: «قول‌هایی که دولتمردان می‌دهند و حرف‌هایی که می‌زنند با متن توافقنامه‌ در تضاد است. این اختلافات بالاخره سر باز خواهد کرد و مردم موضوع را متوجه خواهند شد. قانونی که چند روز پیش در سنای آمریکا تصویب شد، همان حرف‌هایی است که از دو سال پیش ما مطرح می‌کردیم. در متن قانون جدید تاکید می‌کند که در صورت توافق با ایران باز هم تحریم‌های غیر هسته‌ای به قوت خود باقی خواهد ماند. در حقیقت آمریکا در این زمینه عهد شکنی نکرده است و از ابتدا هم می‌گفت که تحریم‌های غیر هسته‌ای برداشته نخواهد شد.»

برخی معتقدند هسته‌ای را بدهیم تا آمریکا با ما دوست شود!

«فواد ایزدی» به انتقاد از نظرات نادرست برخی دیگر از مسئولان دولت پرداخت: « برخی در دولت معتقدند که توافق با آمریکا شرط است و موضوع این توافق مهم نیست. یعنی ما هسته‌ای را می‌دهیم تا آمریکا با ما دوست شود و ما را به عنوان کشور هم‌پیمان بپذیرد. این تفکر خیلی هم عجیب نیست، چراکه بسیاری از از رجال سیاسی بزرگ دنیا چنین تفکری داشته و دارند، که البته هیچکدام نتیجه‌ مطلوب نگرفتند. «محمد مرسی» هر روز با آمریکایی‌ها چای می‌خورد، اما توسط آمریکایی‌ها به زندان رفت «عرفات» و «قذافی» و «صدام» هم چنین تفکری داشتند و سرنوشت این تفکر را هم چشیدند.»

چین و ژاپن آمریکاشناس تر از ما هستند

وی در پایان صحبت‌هایش به انتقاد از کمبود متخصص غرب‌شناسی در کشور پرداخت و عنوان کرد: « چند وقت پیش استاد دانشگاه مطالعات آمریکای یکی از دانشگاه‌های ژاپن به کشور ما آمد. او به من گفت، «زمانی برای انجام تحقیقات به یکی از دانشگاه‌های کشور چین رفته بودم و دیدم که در آن دانشگاه صد استاد آمریکا شناسی حضور داشت. بعد من خجالت کشیدم، چرا که در دانشگاه ما در ژاپن فقط 25 استاد وجود دارد.» من هم بحث را عوض کردم. چون ما در دانشگاه تهران فقط 5 استاد آمریکا شناسی داریم! ما کمبود متخصص داریم و این مسئله به ما ضربه می‌زند.