به گزارش حلقه وصل، کانال تلگرامی مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشت: نهم اردیبهشت ۱۳۱۲، با امضای رضاخان، امتیاز شرکت نفتی دارسی در ایران به مدت ۶۰ سال دیگر تمدید شد. قرارداد دارسی در سال ۱۹۶۱ به اتمام میرسید و مطابق قرارداد، کلیه تأسیسات آن به ایران واگذار میشد، ولی با قرارداد ۱۹۳۳، ۶۰ سال دیگر این قرارداد تمدید شد؛ یعنی قرارداد در سال ۱۹۹۳ به پایان میرسید و این بزرگترین دستاوردی بود که انگلیسیها بهدست آوردند. همچنین، نیمی از حقالتأسیسات که در سال ۱۹۳۳ به ایران تعلق داشت، به نفع انگلیسیها نادیده گرفته شد. نتیجه این امتیاز بزرگ ۶۰ ساله برای انگلیس، غیر از منافع مستقیم مادی، آرامشی بود که از این قرارداد نصیب آنها شد. قرارداد کهنه سیساله سوخت و یک قرارداد جدید که از قراردادهای پیشین مطمئنتر مینمود، جایگزین آن شد.
بنابر گزارش بانک جهانی، قرارداد نامطلوب سال ۱۹۳۳، ایران را از درآمدی بالغ بر ۱۲۰۰ میلیون دلار محروم ساخت. تقیزاده، وزیر دارایی و عاقد قرارداد ۱۹۳۳ این قرارداد را «یکی از اشتباهات بزرگ» رضاشاه درمدت سلطنت وی دانست که «ترتیب الغای آن (قرارداد دارسی) بهطور ناگهانی و بیمطالعه» موجب «این امتیازنامه جدید و نامطلوب» گردید. وی تمدید مدت را به رضاشاه نسبت میدهد و مدعی است نمایندگان ایران راضی به تمدید نبودند، اما «شد آنچه شد یعنی کاری که ما چند نفر مسلوبالاختیار به آن راضی نبودیم و بیاندازه و فوق تصور ملول شدیم.»
منبع کتاب «بازخوانی نهضت ملی ایران» است.
*بازنشر مطالب شبکههای اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکهها منتشر میشود.