تهران: قدیریان: دین بدون زیبایی وجود ندارد/ هنرمند باید به آسمان‌ها برود تا عناصر بالا را به فرم تبدیل کند

به گزارش حلقه وصل، در ادامه گفت و گو با اهالی دغدغه‌مند فرهنگ و هنر که در مسیر حماسه حسینی(ع) و آثار انقلابی فعالیت هایی را صورت دادند، محمدرضا شهیدی فرد هم صحبت هنرمندی شد که در نقاشی‌های عاشورایی، رنگ عشق حسینی(ع) را از طریق جادوی بوم و قلم به نمایش درآورده است. 

«عبدالحمید قدیریان» که در آثار سینمایی شاخصی مانند «مریم مقدس» و «ملک سلیمان» فعالیت داشت و به عنوان نویسنده، تهیه کننده، طراح صحنه و لباس و چهره پرداز در چند فیلم سینمایی حضور یافت و جوایزی را کسب کرد، در برنامه یکشنبه شب «چهل چراغ» از همزیستی «هنر و «دین» گفت.

در برنامه شب گذشته «چهل چراغ» محمدرضا شهیدی فرد از دل بستن به نقش‌های به تماشا درآمده در هنر نقاشی گفت و از میهمان برنامه درباره تاثیرپذیری آثار معنوی پرسید که عبدالحمید قدیریان با اشاره به یکی از برنامه‌های تاثیرگذار برنامه «چهل چراغ»، پاسخ داد: «یکی از مشکلات ما انتخاب منظری برای نگاه کردن است.

لایه‌های مختلف هنر حس سه بعدی به انسان می‌دهد. کشف کردن لایه‌های مختلف به معنی این است که از یک سطح به سطح دیگر برویم و چیز دیگری ببینیم. در واقع بالاتر بیاییم و چیز دیگری ببینیم.»

این هنرمند برجسته هنرهای تجسمی و سینمایی ادامه داد: «ما عموما عادت کردیم عناصر را به شکل جدا می‌بینیم. 

من این مساله را به شکل اتفاقی سر فیلم «مریم مقدس» متوجه شدم که داشتیم براساس قصه‌های قرآن سناریو می‌نوشتیم و دیدیم که صفحه‌های نانوشته بسیاری وجود دارد. 

وقتی رفتیم و سوال کردیم دیدیم جوابش را نمی‌دانند و مشخص شد که هنوز با این سوال‌ها مواجه نشده بودند!» میهمان برنامه «چهل چراغ» در ادامه به ارتباط «هنر» و «دین» پرداخت و در این باره عنوان داشت: «خداوند وقتی اراده به خلق کردن می‌کند، این آفرینش براساس یک روالی صورت می‌گیرد.

من قبلا به مکانیزم خلق کردن توجه نمی‌کردم در صورتی که مکانیزمی وجود دارد که ابتدا عوالمی خلق می‌شود و زیرمجموعه‌ای ایجاد می‌شود تا عالمی شکل بگیرد. 

خداوند براساس مجموعه‌ای صفات خلق می‌کند، مانند حُسن، فضل و رحمت که با این گونه عناصر عالم خلق می‌شود. حُسن، اوج زیبایی است. اوج ریتم و تعادل است. 

خداوند از عالم اولی که خلق می‌کند و تا عمق عالم می‌رسد، در اوج حُسن و زیبایی است. هنر در ذات خلقت است. شما نمی‌توانید دین و زیبایی را جدا فرض کنید، چرا که دین بدون زیبایی وجود ندارد.»

محمدرضا شهیدی فرد در ادامه میهمان برنامه را دعوت به گفت و گو در باب قدسی بودن هنر کرد و نقاش آثار عاشورایی، با اشاره به واقعه ماندگار عاشورای حسینی(ع)، گفت: «کسی مانند حضرت زینب (س) در دنیا قرار نگرفته است.

ایشان به دلیل رشدی که داشته و تعالی که پیدا کرد، در آسمان‌ها ایستاده است و به واقعه عاشورا نگاه می‌کند و می‌گوید به جز زیبایی چیزی ندیدم. حتی نمی‌گوید که دیدم سر‌ها قطع شده است، می‌گوید من هیچ چیز جز زیبایی نمی‌بینم.»

عبدالحمید قدیریان از نقش ارتفاعِ نگاه در درک جلوه‌های نور گفت و در این باره تصریح کرد: «روانشناسان به همین دلیل اثر نقاشی به بیمار نشان می‌دهند و از طریق گفته‌های طرف می‌فهمند که در کجا قرار دارد. چون جایگاه آدم از طریق درک تصویر قابل درک است.»

عبدالحمید قدیریان که پیشتر نمایشگاهی با عنوان «آسمان حسین(ع)» را پیشکش نگاه‌های دلبرانه ساخته بود، در پاسخ به کلام محمدرضا شهیدی فرد، تعریفی از هنرمند دینی ارائه داشت و در این خصوص گفت: «هنرمند باید به آسمان‌ها برود تا ببیند و بعد عناصر بالا را به فرم تبدیل کند. 

اما هنرمندی که در جهت غیر دین است، می‌رود در لجن زار دنیا عناصر را برمی دارد و به زور می‌آورد در فضای صفر دنیا مطرح می‌کند. البته هم هنرمند دینی و هم هنرمند غیردینی در فضای صفر دنیا، هنر خود را را مطرح می‌کنند، ولی جنس غیردینی از جنس پایین است و جنس دینی از بالا است. به همین دلیل کار هنرمند دینی خیلی سخت است.»

در ادامه برنامه «چهل چراغ» نوبت به تماشای برخی از آثار عاشورایی عبدالحمید قدیریان شد و نقاش برجسته کشورمان درباره چرایی به نقش درآوردن آثار آسمانی اش عنوان داشت: «سال‌ها بود که جمله حضرت زینب (س) که گفتند جز زیبایی در عاشورا چیزی ندیدند، در ذهنم بود.

در کار هنری یک عنصری به ذهن آدم وارد می‌شود و هنرمند را ول نمی‌کند. آن کلام حضرت زینب (س) مدام در ذهنم بود و چند تابلو کشیدم که فکر می‌کردم به آن کلام نرسیدم. من آن قدر بالا نیامده بود که بفهمم و تن‌ها شکل آن کلام ارزشمند را می‌کشیدم و نقاشی‌ها حس لازم را نداشت.

چند تابلو کشیدم و جواب نداد و حتی نسبت به سطح مسلمانی خودم اذیت شدم که چرا نمی‌توانم یک جمله از دین را بفهمم.» این هنرمند ادامه داد: «سال‌ها گذشت تا این که ۴ سال پیش بحث اربعین راه افتاد و من هم به پیاده روی اربعین رفتم. 

در آن جا آیه الهی پیدا شد که حیرت انگیز بود. آن موقع زمانی بود که داعش در منطقه آتش راه انداخته بود، اما خداوند در وسط آتش یک گلستان راه انداخت. در آن فضا غیر از زیبایی هیچ چیزی نمی‌بینید، چون در عالم دنیا راه نمی‌روید. 

برای من آن فضایی که لازم داشتم در اربعین فراهم شد. آن جا فهمیدم که حضرت زینب (س) به جای واقعیت ما را دعوت به فهم حقیقت عاشورا کرده است.»