ویراژ بی‌بند و باری در فضای بدون حصار مجازی

به گزارش حلقه وصل،  گسست اجتماعی، ارمغان فضای رها شده مجازی برای بسیاری از خانواده هاست، چراکه با وجود گوشی‌های موبایل روابط در بین آن ها بسیار سطحی شده و صمیمیتی که در گذشته در بین خانواده‌ها بود، دیگر وجود ندارد و والدین زمان کمتری را به تربیت کودکانشان اختصاص می‌دهند و نمی‌توانند آنان را کنترل کنند.

متاسفانه استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی و دگرگونی جوامع و هنجارها موجب تغییر اخلاق جنسی شان و بسیاری از مسائل غیراخلاقی و بلوغ زودرس آن ها شده و این مسئله هم برای کودک و هم والدین بسیار مشکل ساز است.

با توجه به این مهم می طلبد که والدین باید فرصت زیادی را برای تربیت فرزندان خود اختصاص دهند و سعی داشته باشند علاوه بر ایجاد صمیمیت، حریم خود را با فرزندان حفظ کنند.

با توجه به این رهاشدگی فضای مجازی و رواج بی بند و باری در شبکه های اجتماعی، افزایش سواد و فهم رسانه ای خانواده ها و یادگیری راهکارهای تربیت، مدیریت و کنترل رسانه ای کودکان و نوجوانان در فضای مجازی یک ضرورت انکارناپذیر است.

با فرزندان خود صحبت کنید

حسنیه ارباب افضلی، کارشناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار ما در این باره گفت: همانطور که در زندگی واقعی تجارب والدین در اموری مانند سفر، معاشرت با دیگران، خرید و ... نسبت به فرزندان بیشتر است و می توانند راهنمایان خوبی برای آنان باشند، در فضای مجازی نیز سواد رسانه‌ای والدین نقش زیادی در نحوه استفاده نوجوانان و جوانان از شبکه‌های اجتماعی دارد.   وی ادامه داد: از آنجایی که شبکه های اجتماعی در فضای مجازی، محیط جدیدی است که والدین تجربه استفاده از آن را در دوره نوجوانی خود نداشتند به همین دلیل عدم دقت در نوع کاربری فرزندان ممکن است آسیب های جبران ناپذیری برای آنان ایجاد کند.   این کارشناس با بیان این که به طور کلی سواد رسانه ای به عنوان توانایی دسترسی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی محتوای رسانه ای تعریف شده است، تصریح کرد: سواد رسانه ای به دنبال آن است تا در فرد توانایی لازم برای استفاده از رسانه ها را آموزش دهد، به طوری که فرد بتواند ضمن درک و تحلیل و ارزیابی پیام های رسانه های مختلف پیام ها و برنامه های مثبت، مفید و سازنده را از پیام های منفی و بی محتوا تشخیص دهد.   وی اضافه کرد: به این معنا که فرد اگاهانه در برابر رسانه ها قرار گیرد و توانایی دسترسی به پیام های مورد نظر خود از میان انبوه پیام تجزیه و تحلیل انتفادی، ارزیابی و ارسال پیام ها در انواع مختلف رسانه را پیدا کند.

لزوم افزایش سواد رسانه ای خانواده ها   به گفته ارباب افضلی، والدین در عین حال که باید خود نحوه استفاده از شبکه های اجتماعی را فراگیرند، باید استقلال و فرصت های یادگیری رسانه های الکترونیکی را برای فرزندان خود فراهم و در عین حال از آن ها در برابر مضرات اینترنت محافظت کنند.   وی افزود: مهارت های والدین در استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی، می تواند موجب مدیریت بهتر والدین در کنترل و کاهش آسیب های وارد شده به فرزندان در فضای مجازی شود، از طرفی دوستی و رفاقت والدین با فرزندان باید به نحوی باشد که در جریان تمامی ارتباطات مجازی آن ها قرار بگیرند و حتی تا جایی که ممکن است زمانی که فرزندشان در فضای مجازی حضور دارد، در کنار او باشند.   این کارشناس مسائل اجتماعی اذعان کرد: متاسفانه اتاق‌های دربسته این روزها به یکی از معضلات خانواده‌ها تبدیل شده است که نوجوانان و جوانان از آن به عنوان حریم خصوصی یاد می‌کنند و همین موضوع سبب می‌شود تا از پشت دربسته یک اتاق در نبود والدین درهای بسیاری در فضای مجازی به روی آن ها باز شود.

ضرورت کنترل رسانه ای کودکان و نوجوانان در فضای مجازی   وی با اشاره به رهاشدگی فضای مجازی، گفت: والدین باید ضمن به رسمیت شناختن حریم خصوصی فرزندان خود، در طول روز چندین بار به آن ها سربزنند و احوالشان را جویا شوند و حتی زمانی را برای صحبت کردن با فرزندانشان اختصاص دهند، چراکه نوجوانان زمان زیادی از اوقات خود را با ارتباط اینترنتی می گذرانند و ممکن است از افسردگی، اضطراب و احساس تنهایی و انزوای اجتماعی رنج ببرند، یا حتی در دام خطرات جنسی و تهدید های سایبری بیفتند.   ارباب افضلی تاکید کرد: والدین باید فرصتی را برای گفت و گو با فرزند خود اختصاص دهند و مستقیم یا غیر مستقیم وی را از این گونه خطرات آگاه سازند، آن ها می توانند با نوجوانان از تجربه خودشان در استفاده از اینترنت صحبت کنند، گفت و گو در باره استفاده صحیح، نه تنها به نوجوان اجازه می دهد رفتار مناسب را یاد بگیرد، بلکه او را تشویق می کند تا نحوه استفاده خود را با والدین در میان بگذارد.   وی خاطرنشان کرد: وقتی نوجوان درباره چگونگی استفاده خود از فضای مجازی صحبت می کند، والدین می توانند به آنچه انجام می دهد دقت کنند و رفتارهایش را تصحیح کنند.