تهران: «تنها میان طالبان» فیلمی بی‌واسطه است/ شاهد اثبات جریان ارزشی در عرصه مستندسازی هستیم

به گزارش حلقه وصل، مستند «تنها میان طالبان» چند ماهی است در تور اروپایی و  آمریکایی اش در جشنواره های مختلف اکران شده و توانسته جوایزی از جشنواره های آمریکا، روسیه و ... کسب کند.

محسن اسلام زاده کارگردان این مستند گفت: این مستند تا امروز در جشنواره هایی حضور داشته که من به عنوان سازنده آن امکان شرکت در جشنواره را نداشته ام. «تنها میان طالبان» در جشنواره «آتن» آمریکا توانست فیلم برتر بخش مستند جشنواره شود و بیانیه پایانی هیات داوران هم درباره این اثر، نشان دهنده استقبال مردم آمریکا از این مستند بوده است.

اسلام زاده گفت: در بیانیه هیات داوران جشنواره «آتن»  درباره فیلمم چنین گفتند که «کارگردان از آنچه رسانه های غربی به شکل دیگری آن را روایت می کنند، دیدگاه متفاوتی داشته است و این فیلم توانسته آنها را به چالش بکشد.»

وی افزود: مستند «تنها میان طالبان» در جشنواره «آسیا پاسیفیک»، جشنواره «تین لاین» ایالت تگزاس آمریکا، در جشنواره «اسماعیلیه» کشور مصر و جشنواره «فیلم های پلیسی» مسکو حضور داشت که در این جشنواره نیز موفق به دریافت دیپلم افتخار شد.

اسلام زاده درمورد حضور این مستند در جشنواره تگزاس آمریکا گفت: در جشنواره «تگزاس» آمریکا هم مجددا نتوانستم حضور پیدا کنم اما هیات داوران پیامی را برای من ارسال کردند؛ در این پیام آمده بود «فیلم شما در شب گذشته به نمایش درآمد و موجب هیجان مردم شد. بعد از پایان اکران فیلم مردم در حال خارج شدن از سالن در تعریف از این مستند از واژه های شگفت انگیز، درخشان، روشنگر، شجاعانه و مهم استفاده کردند.»

این کارگردان و مستندساز به برنامه های آینده نمایش این مستند اشاره کرد و ادامه داد: مستند «تنها میان طالبان» قرار است در روزهای چهارشنبه 13 و یکشنبه 17 اردیبهشت ماه در جشنواره «حقوق بشر» میلان، ایتالیا اکران شود و امید داریم که در این جشنواره هم بتواند عناوینی را کسب کند.

وی تاکید کرد: مستند «تنها میان طالبان» به دلیل نگاه متفاوت خود با استقبال بسیار خوب مردم کشورهایی که این مستند در آنجا نمایش داده شده، مواجه شده است.

اسلام زاده در ادامه درباره علت پرداختن به موضوع طالبان گفت: من خودم مشهدی هستم و در سن حدود 18 سالگی واقعه مزار شریف به وقوع پیوست. تنش بزرگی میان ایران و طالبان شکل گرفت و آن سالها نام طالبان با این پیش زمینه برسرزبان ها افتاد اما وقتی 13 سال بعد به سراغ ساخت اثری در مورد طالبان رفتم تصورات قبلی من نسبت به این گروه شکسته شد.

اسلام زاده با اشاره مستند «قیام صحرا» درباره لیبی ادامه داد: اگر من به لیبی نمی رفتم هرگز شناخت درست و واقعی از لیبی و مردم آن به دست نمی آوردم و به تبع آن نیز آن لیبیایی ها هم شیعیان را درست نمی شناسند که به لبنان می روند و به مبارزه با حزب الله می پردازند یا با افتخار در سوریه به جنگ با شیعیان می آیند.

این مستندساز افزود: به نظر من همه این مسلمان کشی‌ها به خاطر خیانت رسانه ای است که صورت می گیرد و مسلمانان همدیگر را از طریق رسانه های غربی و اروپایی می شناسند این در حالی است که ما باید خودمان را از طریق رسانه های خودمان و طبق واقعیت بشناسیم.

وی تصریح کرد: فیلم «تنها میان طالبان» نیز با همین استراتژی ساخته شده است و نتایج و دستاوردهای اساتید قبل از ما که تحقیقاتی از نزدیک نسبت به طالبان داشتند، با آن پروپاگاندای رسانه ای در مورد طالبان تفاوت های بسیار داشت و حتی آمریکایی ها و انگلیسی هایی که برای تحقیق آمده بودند و به چهره متفاوت طالبان رسیده بودند، از امپراتوری رسانه ای غرب کنار گذاشته می شوند.

اسلام زاده تصریح کرد: در افغانستان اتفاقات ناگوار بسیاری افتاده و زمانی که جنگ طایفه ای شکل می گیرد قطعا اتفاقات ناخوشآیندی  صورت می گیرد. من خواستم این امکان به طالبان داده شود و دوربین یک بار به میان آن ها برود تا ببینیم این اتفاقات برای چه روی می دهد و خواسته آن ها چیست؟ من به این نتیجه رسیدم که مشکل افغانستان مشکل مذهب نیست بلکه مشکل قومیت است.

وی درباره مراحل ساخت مستند «تنها میان طالبان» گفت: من از زمانی که فیلم شهید ناصری را در کنسولگری مزار شریف ساختم تا زمان حضورم در میان طالبان حدود 40 ماه طول کشید. در این مدت تحقیقاتم را در زمینه شناخت طالبان آغاز کردم و رایزنی هایی جهت جلب اعتماد طالبان صورت دادم و سفرهایی به این کشور داشتم.

این مستندساز افزود: طالبان در برخی مناطق افغانستان که کم هم نیستند حضور فیزیکی و مراکر فرمانداری، استانداری، زندان و غیره دارند و کافی است که با جریانی در طالبان در درون افغانستان ارتباط صورت گیرد، تا اطمینان حاصل شود. من با رزومه خود و فیلم هایی که در گذشته ساخته بودم، تا حدودی این زمینه را مهیا کردم.

اسلام زاده ادامه داد: در سفر آخر در سال 93 هماهنگی نهایی صورت گرفت و رابط ما این را به من گفت که طالبان به عنوان مهمان از تو پذیرایی خواهد کرد، ولی در هر صورت خاطرات محمدحسین جعفریان را که می خواندم و تنهایی در این سفر افزون بر خستگی ناشی از فعالیت های کاری، دلهره هایی برای من به وجود می آورد که به نظرم این مسائل تا حدودی در فیلم مشاهده می شود.

وی تصریح کرد: من در این مستند با مسئولان شورای فتوای آن ها مصاحبه می کنم و با آن ها به زیارتگاه ها و به مناطقی می رویم که شیعیان در آن جا حضور دارند . دلیل این که چرا آن ها حکم جهاد علیه آمریکا و همپیمانانش را می دهند را نیز باز گو می کنیم و اجازه داده می شود تا عقاید خود را بی واسطه مطرح کنند.

این مستندساز تاکید کرد: «تنها میان طالبان» فیلمی بی‌واسطه است که به دنبال تحلیل نیست و قرار است در آن زندگی ببینیم و در نهایت این بیننده است که به نتیجه می رسد. بیننده در فیلم می بیند که عقاید طالبان با عقاید وهابیت یک سویه نیست و من در زیارتگاهی که به همراه این ها رفتیم دیدم راهنمای من که یکی از طالبان بود نیز دست به دعا برداشت، و این برای من جالب بود، چرا که دست به دعا بردن را وهابیون شرک می دانند.

اسلام زاده در ادامه سخنانش بیان کرد: طالبان به نظرم دیپلمات شده و نسبت به گذشته تفاوت کرده است. به دنبال تغییر نگاه نسبت به خودش است برای این که به مردم ثابت کند که دیگر به دنبال افراط گرایی نیستند. سیستم اصلی از حملات تروریستی اکراه دارد و شاید سیستم اصلی بر برخی افراد نفوذ ندارد.

وی خاطرنشان کرد: طالبان از طرفی می گوید تنها قدرت مطلق در افغانستان ما هستیم و از طرفی نیز می گوید ما به دنبال کشتن مردم نیستیم. در این میان طالبان باید تکلیف خود را مشخص کند که در حملات تروریستی افغانستان چه نقشی دارد.

این مستندساز افزود: البته حدس و گمانی است که سلاح و مواد مفنجره در اختیار اشخاصی است که خودسر تصمیم می گیرند و یا شاید گروهی موازی در حال تصمیم گیری است یا شاید گروهی از سوی آمریکا جهت ضربه زدن به طالبان تقویت می شود که این مسائل وجود دارد.

اسلام‌زاده در بخش دیگری از سخنانش گفت: یادم می‌آید که در اولین برخوردهایی که با آقای وحید جلیلی داشتم به من گفت «ای خدا، این دوربین می‌شه دست بچه حزب اللهی‌ها بیفته؟» و خوشبختانه امروز بچه های ارزشی خود را در این عرصه اثبات کردند.

وی یادآور شد: در جشنواره‌ای در الجزیره از من سؤال شد که مگر تو لیبیایی هستی که به این کشور می روی و در مورد زندان ابوسلیم فیلم می‌سازی؟ جواب من این بود که اکنون آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی در سراسر دنیا در حال ساخت فیلم هستند و این آثار را با نگاه و دیدگاه خودشان تولید می کنند و این روایت‌ها نیز خلاف واقع صورت می گیرد.

این مستندساز در پایان تصریح کرد: در سالی که دست‌اندرکاران و برگزیدگان جشنواره عمار خدمت رهبر معظم انقلاب حضور یافتند، رهبری گفتند «که این کار جهاد رسانه ای است». زمانی که ولی فقیه می‌گوید این کار فیلمسازی، جهاد است یعنی ما باید در این مسیر با استقامت و قدرت کار خود را ادامه دهیم و برای شناخت اتفاقات پیرامون با دقت کار کنیم تا بتوانیم تأثیر گذار باشیم.