تهران: مومنی‌شریف: ادبیات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را باید بیش از پیش بشناسانیم

به گزارش حلقه وصل، محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری در مراسم رونمایی از کتاب ترجمه «شعر مدرن ایران» که یک‌شنبه 22 اسفندماه در حوزه هنری برگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از اینکه ترجمه آثار ادبی ایران تبدیل به یک جریان در حوزه هنری شده است، اظهار کرد: زمانی اگر اثری از ادبا و پژوهشگران ایران ترجمه می‌شد؛ اتفاق بزرگی محسوب می‌شد، اما امروز این ترجمه‌ها متداول شده و اخبار فراوانی در این زمینه می‌شنویم.

وی ادامه داد: استحقاق ادبیات فارسی این است که در جهان شناخته شده باشد و از این موضوع غفلت شده بود. ادبیات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را باید بیش از پیش بشناسانیم.

مومنی همچنین گفت: از عزیز مهدی و خانواده ایشان متشکریم. پدر ارجمند ایشان، پروفسور اختر مهدی، سال‌هاست که برای ادبیات فارسی در هندوستان زحمت می‌کشد و ایشان و پسرشان، خادمان ادبیات فارسی هستند. عزیز مهدی از دستاوردهای زبان فارسی و دانشگاه های ایران است. ایشان امروز اشعار بسیار خوبی به فارسی می‌گویند. امیدوارم همه کسانی که به ایران می‌آیند و در حوزه زبان فارسی فارغ التحصیل می‌شوند، رها نشوند.

رئیس حوزه هنری خاطرنشان کرد: وقتی به یاد گذشته پرشکوه زبان فارسی در هندوستان می افتیم، اندوهگین می‌شویم. به ویژه بی‌مسئولیتی خود را نسبت به ادبیات و زبان فارسی که می‌بینیم، غصه‌مان مضاعف می‌شود. زمانی فارسی، ادبیات فاخر هند بوده است و بزرگان هند به زبان فارسی تکلم می‌کردند. البته به این معنا نیست که امروز نشود کاری کرد. تجربه دکتر قزوه نشان  داد که زمینه برای آموزش و ترویج زبان فارسی در هندوستان مساعد است. اما باید به این پرسش که چرا به احیای زبان فارسی در کشورهایی مانند هند بی اعتنا هستیم نیز توجه کنیم تا در آینده شرمنده نباشیم.

وی با تاکید بر اینکه عزیز مهدی در آینده همان کاری را خواهد کرد که موسی بیدج مترجم ادبیات عرب انجام می‌داد و خود حلقه وصل ادبیات فارسی و هم نسلانشان در هندوستان خواهند بود. همچنین افرادی همچون عزیز مهدی می‌توانند زبان اردو را هم به ما بشناسانند. امروز از زبانی که در همسایگی ایران حضور دارد، بسیار کم می‌دانیم. در حالی که شناخت زبان اردو باید از اولویت‌های دانشگاه‌های کشورمان باشد. این زبان به لحاظ فرهنگی، خویشاوندی در رسم و رسوم و همچنین به لحاظ مخاطب مهم است. زبان اردو و فارسی بسیار نزدیک به هم هستند. ما به زبانی که بیش از یک میلیارد مخاطب دارد، بی اعتنا بودیم.

مومنی‌شریف ضمن تشکر از افرادی که در ترجمه و انتشار کتاب «شعر مدرن ایران» فعال بوده‌اند، عنوان کرد: در آینده از مرکز ترجمه حوزه هنری خبرهای زیادی شنیده خواهد شد.

فاضل نظری، معاون حوزه هنری، نیز در این مراسم با بیان اینکه دکتر عزیز مهدی به ترجمه «اشعار مدرن ایران» احتمام داشته و می‌تواند این کار را ادامه دهد، اظهار کرد: اگر این کتاب می‌تواند قدم اولیه‌ای برای شروع یک راه باشد. عزیز مهدی شخصیتی ممتاز است و در شعر فارسی، می‌توان شعر ایشان را در کنار اشعار بسیاری از شاعران جوان هم‌روزگار و حتی برخی شاعران پیش‌کسوت قرار داد.

وی ادامه داد: تسلط عزیز مهدی به زبان اردو که زبان مادری ایشان است و همچنین تسلط به زبان انگلیسی و همچنین داخل گفتمان فکری بعد از انقلاب اسلامی ایران قرار داشتن ایشان، از او شخصیتی ممتاز ساخته است و گاهی باور کردن اینکه شناسنامه ‌اش برای کشور دیگری است، دشوار می‌شود. باید قدر او را بدانیم.

نظری با تاکید بر اینکه عزیز مهدی می‌تواند داستان‌های ایرانی را هم به زبان اردو ترجمه کند، گفت: مترجمانی همچون عزیز مهدی می‌توانند داستان‌هایی که چهره حقیقی و جذاب فرهنگ ما را ارائه می‌کنند، ترجمه کنند. جامعه مخاطب گسترده در هند وجود دارد و حیف است که قدم نخست عزیز مهدی متوقف شود. ایشان به ویژه در زمینه رمان و داستان کوتاه که ترجمه پذیرتر هستند، می‌تواند آثار را ترجمه کند. البته عزیز مهدی  خود شاعر است و به همین دلیل هم ترجمه شعر برایش ملموس تر است.

معاون هنری حوزه هنری با ارائه راهکاری برای ترجمه آثار ایرانی، عنوان کرد: می‌توان از آثار ادبی، ترجمه مقدماتی ارائه کرد و پس از آن، شخصیت ادبی نام‌آشنا از سرزمین مورد نظر قرار بگیرد و آن ادیب مطرح و شناخته شده کشور مدنظر، اثر را بازنویسی و منتشر کند و این گونه اقبال مخاطبان نیز به اثر بیشتر می‌شود.

وی افزود: آثار انقلاب اسلامی یک گنجینه معرفتی و سرمایه معنوی است که آنقدری که به دست آمده برایش تلاش نکرده‌ایم. اگر در حوزه شعر پس از انقلاب اسلامی می‌بینید که با مزرعه پر بهار مواجه شدیم، باید به این بخش هم فکر کنیم که ما برای آن چه کرده‌ایم. این درخشش ها، لطف خدا بود. ابر رحمت الهی باریده است و اتفاق افتاده و علاقه به شعر و ادبیات رشد کرده است. درباره دستاوردی که در ادبیات انقلاب اسلامی به دست آمده است، دیگران فکر می‌کردند شاید باید 20 یا 30 سال صبر کرد تا به نتیجه برسیم. اما دیدیم که با چه سرعتی به این دارایی رسیده‌ایم. اگر می‌خواهیم دستاوردهای ادبیات دیده شود، باید گلچین و ترجمه ای از ادبیات ارائه بدهیم و شخصیت برجسته ای در کشور مدنظر، انگیزه پیدا کند و این آثار را ترجمه کنند.

این شاعر با تاکید بر اینکه ما اغلب بخت‌های تاریخی را از دست می‌دهیم، تصریح کرد: ما می‌توانیم در ادبیات تلاش بسیار کنیم و با همدلی جلو بیاییم و پیشرفت کنیم، اما روزی که می‌خواهیم میوه زحماتمان را بچینیم، با یک اختلاف سلیقه، به همه داشته‌هایمان پشت کنیم. از شاعران و اهالی ادبیات می‌خواهم که به این موضوع توجه نکنند که اثر چه کسی ترجمه و منتشر می‌شود بلکه باید نگاه بالاتری داشته باشیم. وقتی رمانی از ایران ترجمه می‌شود، در واقع یک زندگی از ایران به زندگی در کشور دیگر انتقال داده شده است. وقتی شعری ترجمه شده است، جهان بینی از ایران ترجمه شده است.

وی گفت: هر موفقیتی در حوزه ادبیات اتفاق می‌افتد، همه اهالی ادبیات باید برای آن خوشحال باشند. سفیران فرهنگی کشورمان، سفیران واقعی فرهنگ و تمدن کشورمان هستند. چرا که ما چیزی به غیر از فرهنگ و تمدن نیستیم. اگر قرار است به دنیا معرفی شویم، باید با این فرهنگ و تمدن معرفی شویم. اگر قرار است به دنیا معرفی شویم، باید شکوفه کردن گل‌ها، عشق‌ورزی‌ها و قهرمانان‌مان به زبان ما، ترجمه شود.

در این مراسم شخصیت‌های ادبی همچون علیرضا قزوه، موسی بیدج، سعید بیابانکی، عبدالحمید ضیائی، سعیده حسینجانی، لیلا کردبچه، هادی منوری، کمال شفیعی، محمود حبیبی کسبی، قادر طراوت‌پور و جمعی دیگر از اهالی شعر و ادبیات حضور داشتند.

گزیده شعر معاصر ایران توسط دکتر عزیز مهدی به زبان انگلیسی ترجمه شده و با تیراژ 2000 نسخه توسط انتشارات روپای هندوستان به چاپ رسیده است. اشعار این کتاب را دکتر علیرضا قزوه، مصطفی علیپور و محمدجواد آسمان انتخاب کرده‌اند.