تهران: موسوی:تاریخ انقلاب دریای وسیعی از سوژه‌های بکر داستانی است

به گزارش حلقه وصل، نشست نقد و بررسی مجموعه داستان انقلاب «جشن باغ صدری» همزمان با سلسله جشن‌های سی و هشتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، با حضور عذرا موسوی، نویسنده این کتاب، سارا عرفانی، نویسنده، حمیده گوهری، کارشناس دیپلماسی فرهنگی و وجیهه سامانی، کارشناس-مجری این نشست روز گذشته به همت کانون ادبی «بانوی فرهنگ» در فرهنگسرای انقلاب اسلامی برگزار شد.

کتاب «جشن باغ صدری» شامل 7 داستان کوتاه مربوط به تاریخ معاصر کشور است و به بررسی موشکافانه و مستندی با محوریت حجاب و مبارزات مردم در این مسیر می‌پردازد که از سوی انتشارات شهرستان ادب روانه بازار کتاب شده است.

در ابتدای این نشست، سارا عرفانی، دبیر کانون ادبی «بانوی فرهنگ» به اهداف این کانون اشاره کرد و گفت: این کانون به پیشنهاد مدیر فرهنگسرا تاسیس شد تا فضایی برای گردهمایی بانوان نویسنده و نقد و بررسی آثار فراهم شود، هدف اصلی این نشست‌ها، هم افزایی و همگرایی میان بانوان نویسنده کشور است تا کنار هم قدم‌های موثری برداریم و نتیجه کار یا تولید کتاب‌های خوبی در این فضا بشود یا نیروی محرکی باشد برای کسانی که استعداد دارند تا در این زمینه حرکت کنند.

*تاریخ دریای وسیعی از سوژه‌های بکر داستانی است

عذرا موسوی، نویسنده کتاب «جشن باغ صدری» درباره چرایی انتخاب ژانر تاریخی داستان هایش گفت: اولین مسئله که با عث شد موضوع تاریخی را انتخاب کنم، علاقه به این دست موضوعات بود. ظرفیت زیادی برای قصه گویی تاریخی می بینم. ممکن است بعضی نویسندگان در زمینه داستان های اجتماعی، دقت کنند اما به آنها هم پیشنهاد می کنم برای تجربه هم که شده سری به تاریخ بزنند چرا که دریای وسیعی پر از سوژه های بکر و دست نخورده است.

وی درباره چرایی انتخاب موضوع انقلاب برای داستانش گفت: شاید برای اینکه من مطالعه خودم را با تاریخ معاصر شروع کردم و موضوعاتی در این زمینه به ذهنم رسید و خواستم قدری متفاوت از سوژه های کار شده بنویسم و داستان هایی با موضوعات تاریخی نوشتم.

او اثر بعدی خود را رمان تاریخی برای مخاطب نوجوان اعلام کرد و افزود: کار بعدی من رمان «نارنج تلخ» است؛ رمانی برای مخاطب نوجوان که به موضوع جشن هنر شیراز می پردازد. حس می کنم کسی به این موضوع نپرداخته و فضاهایی برای نوجوانان دارد.

نویسنده مجموعه داستان «جشن باغ صدری» درباره منابع کتابش گفت: قطعا اینترنت، منبع قابل اعتمادی نیست و حتما مطالب آن باید راستی آزمایی شود. ممکن است مطلبی را در اینترنت ببینید و در صفحه ای دیگر، مطلبی کاملا مخالف آن را پیدا کنید و دچار دوگانگی شوید. برای بدست آوردن منبع به اینترنت مراجعه کنم یا به ارجاعات مقاله ای استفاده کنم. البته به نظرم به تاریخ مکتوب نباید اکتفا کرد. تاریخ شفاهی پر از سوژه های بکر است؛ اتفاقی که صرفا برای یک نفر اتفاق افتاده و می تواند دستمایه قوی تری برای خلق داستان باشد.

در ادامه این نشست وجیهه سامانی، مجری- کارشناس با نظر مخاطبان به نقد و بررسی داستان‌های کتاب «جشن باغ صدری» پرداخت.

*شخصیت‌های کتابم برای نزدیکانم آشنا هستند

موسوی، در پاسخ به طرح نکته ای درباره شخصیت پردازی داستان هایش گفت: نویسنده ای می تواند موفق باشد که تجربه زیستی از شخصیت های داستانش داشته باشد ولی فکر می کنم زندگی درونی درباره داستان ها اتفاق می افتد و من خودم را بجای تک تک شخصیت ها می گذارم. معمولا تلاش می کنم در حالات و گفتار افراد دقیق بشوم و وقتی تکه کلامی را می‌شنوم سعی می کنم آن را یادداشت کنم و اگر در جایی از داستانم بتوانم، از آنها استفاده می کنم. اگر اطرافیانم داستان های من را بخوانند می توانند ادامه شخصیت ها را بنویسند چون تکه کلام ها و عادات خودشان را در آن می بینند. ولی ضمیر ناخودآگاه هم بی تاثیر نیست؛ خیلی وقت ها بعد از مدت ها که از نوشتن داستانی می گذرد با مطالعه دوباره داستان ها از خودم می پرسم این داستان را در چه حالی نوشتم که از این جمله استفاده کردم.

او مخاطب داستان های «جشن باغ صدری» را غیر از داستان «جشن از ما بهتران» برای مخاطب بزرگسال دانست.

سارا عرفانی، درباره داستان «جشن باغ صدری» گفت: به نظر من بهترین این داستان در این مجموعه از نظر پیرنگ، تصویرسازی و موضوع داستان است. اگر کسی در این داستان کشته نمی شد شاید قدرت تحول در شخصیت ها ایجاد نمی شد که در فضای داستان، تاثیر بگذارد.

*تصویرسازی و باورپذیری جدی‌ترین ویژگی «جشن باغ صدری»

مخاطبان این نشست، تصویرسازی خوب و باور پذیر را از نقاط ارزشمند این اثر دانستند که در رمانی تاریخی ارزشی ویژه دارد و فضاهای داستانی را باور پذیر می سازد. از دیگر نکاتی که مخاطبان این نشست به آن پرداختند، طرح اسامی خاص شخصیت های تاریخی بدون توضیح در باره آنها بود. به اعتقاد برخی از مخاطبان این رمان، این نکته مخاطبان را به تحقیق و تامل بیشتر در منابع تاریخی وا می دارد.

موجز گویی از دیگر ویژگی های این داستان ذکر شد. به اعتقاد وجیهه سامانی، کارشناس-مجری این نشست، اگر نویسنده از موجز گویی فاصله می گرفت، حجم این کتاب دو تا سه برابر حجم کنونی می شد که برخی از مخاطبان این نکته را از ویژگی های مثبت این داستان دانستند.

*برای مخاطب جهانی، کتاب بنویسیم

حمیده گوهری، کارشناس دیپلماسی فرهنگی سخنران بعدی این نشست بود که به موضوع جهانی شدن و داستان نویسی پرداخت و گفت: در زمینه دیپلماسی عمومی، تاثیر گذاری بر ذهن مخاطب مورد بررسی قرار می گیرد. نویسندگان ما باید بدانند که چطور می توانند بر مخاطبانشان در عرصه جهانی، تاثیر بگذارند. در دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی بنا داریم که برای مخاطبان مان تصویر سازی کنیم.

وی به نقش کتاب در معرفی انقلاب این طور اشاره کرد: مخاطبان ما در خارج از کشور، تصویری واقعی از ایران ندارند جز از طریق رسانه ها و رسانه ها ما را با سیاه نمایی به دنیا معرفی کرده اند. اما فضای مجازی و رسانه ها با همان سرعتی که مطرح می شوند از ذهن ما حذف می شوند اما کتاب، برخلاف فضای مجازی، حافظه دراز مدت مخاطب را درگیر می کند و حالت خزنده ای دارد و آرام و طولانی بر مخاطب خود اثر می گذارد. در کشورهای دیگر مردم به شدت از فرصت خودشان برای مطالعه استفاده می کنند و با کتاب مانوس هستند. پس این فرصت مناسبی است که در زمان نگارش کتاب به مخاطب جهانی هم فکر کنیم که اگر اثر ما به دست آنها برسد، چه تاثیری برآنها خواهد داشت. ما باید فرهنگ، تمدن، ایدئولوژی مان را در کتاب به مردم دنیا معرفی کنیم و در این زمینه جهانی فکر کنیم و بومی عمل کنیم.

وی درباره سوژه های جذاب برای مخاطبان جهانی گفت: از سوژه هایی که می تواند برای نوشتن جذاب باشد، کسانی هستند که به تازگی به اسلام مُشرّف شده اند. کتاب های مرحوم موسوی لاری از دسته آثاری است که مخاطبان با خواندن آنها به دین اسلام مشرف شده اند. برای معرفی اسلام لازم نیست که با اشاره به آیات و روایات صحبت کنیم چرا که ما بنا داریم که مخاطب مان را با کلیت مسائل اعتقادی مان آشنا کنیم.

گوهری درباره کتاب «جشن باغ صدری» خاطر نشان کرد: این کتاب برایم بسیار جذاب بود از این بابت که با موجز نویسی، مرا در جریان داستان قرار می داد، لذت می بردم. اما این اثر برای معرفی به بازار جهانی به پاورقی نویسی های متعددی نیاز دارد.