تهران: رهنما: تهران بزرگان ادبی ما را بلعیده است/ خدادوست: همسایه‌ام هم نمی‌داند 50 کتاب چاپ کرده‌ام!

به گزارش حلقه وصل، مراسم پاسداشت احمد خدادوست شاعر کودک و نوجوان در هشتاد و یکمین عصرانه ادبی فارس با حضور حسین تولایی، شاهین رهنما، بابک نیک طلب و این شاعر برگزار شد.

* بابک نیک طلب: خدادوست 30 سالی است که شعر کودک را جدی گرفته است

بر اساس این گزارش بابک نیک‌طلب از شاعران کودک و نوجوان در ابتدای این مراسم ضمن اشاره به اینکه شاعری که آرام و بدون هیاهو در گوشه‌ای از کشور شعر می‌گوید و کتاب‌هایش را چاپ می‌کند، به درستی احمد خدادوست است، گفت: او به جزء کتاب‌های منتشره دفاتری هم دارد که هنوز منتشر نشده است؛ نسل‌ها عوض می‌شود پس باید قدر این بزرگتر‌ها را دانست.

به گفته نیک‌طلب، خدادوست 30 سالی است که شعر کودک را جدی گرفته او هم نسل ناصر کشاورز، مزینانی و رحماندوست است در همه گروه‌های سنی کودک و نوجوان او کار کرده است. نمونه‌ کارهای ارزنده او نشان می دهد که او شاعر توانمندی است.

این شاعر با بیان اینکه مجموعه شعر برگزیده احمد خدادوست باید گردآوری و از سوی ناشری منتشر شود گفت: فرق نمی‌کند ناشر خصوصی یا دولتی باشد اما باید سعی کند برگزیده اشعار این شاعر را در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد. خدادوست وظیفه مربی‌گری و معلمی را به درستی ادا کرد، ما سال‌ها است که شاعر او هستیم و او سال‌هاست با بچه‌ها در تعامل است.

وی در پایان سخنان خود ابراز داشت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان استان گیلان از وجود خدادوست بهره‌مند است و جا دارد آثار بهتری از ایشان ببینیم. او در زمینه‌های مختلف از جمله منظومه‌سرایی کار کرده است. نثر شیرین و روانی دارد و امیدوارم خاطرات خود را در قالب نثر هم منتشر کند.

* رهنما: شاعر در اشعارش خلاصه می‌شود/ معتقدم تهران بزرگان ادبی ما را بلعیده است

شاهین رهنما شاعر، نویسنده و منتقد در این نشست اظهار داشت: دوستی بنده با آقای خدادوست که نشانه و سمبل مهربانی در گیلان است به سال‌های دور برمی‌گردد که برای بنده افتخار محسوب می‌شود.

وی افزود: آقای خدادوست شعر تراز اشعارش است این خصوصیتی است که مرا وادار کرد با تمام مشغله‌ها از گیلان به تهران بیایم تا در رکاب ایشان باشم. هر چند دوستان دیگر از خصوصیات اخلاقی ایشان گفتند اما فکر می‌کنم شاید بحث نقد و نظر در این محفل جایی داشته باشد چرا که شاعر در اشعارش خلاصه می‌شود و نویسنده در داستان‌هایش و در کارهای آقای خدادوست این موضوع نمود دارد. در لحظه لحظه اشعار او مهربانی نمایان است. وقتی شعری را از زاویه کودک قرار می‌دهد در دیالوگ‌ها مهربانانه برخورد کرده و باعث می‌شود اشعارش به دل بنشیند.

وی افزود: در جلسات مشترکی که با ایشان در استان گیلان و دوستان شاعر حوزه کودک و نوجوان داشتیم، وقتی خدادوست بالای سن می‌رفت و شعر می‌خواند تأثیر شعرخوانی او را کاملاً لمس می‌کردم که این نشان می‌دهد شعرش به دل نشسته و دلیش هم همان صمیمیت است.

وی با بیان اینکه شهرنشینی و عادت به مکانیکی زیستن بر اشعار نیز تأثیرگذار است و زیست فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد،‌گفت: معتقدم تهران بزرگان ادبی ما را بلعیده است اینکه شکل زندگی و نگاه‌ها را مکانیکی و بدون حس کرده است اما در کارهای آقای خدادوست المان‌ها اینگونه نیست.

رهنما با اشاره به اینکه در شعر به احساس و عاطفه معتقدم و می‌گویم وقتی ما برگه برنده‌ای چون عاطفه را داریم که مخاطب آن را پذیرفته پس باید با آن پیش رویم، تصریح کرد: این همان نوع نگاه مهربانانه و دوستی با اشیاء است حتی در آثار مذهبی خدادوست این شاعر با همین نگاه وارد می‌شود. هر چند امروز کارهای مذهبی خوب کمتر می‌بینیم آن هم به دلیل سختی کار، اما در کارهای خدادوست اینگونه نیست. در کارهای مذهبی‌اش همان صمیمیتی دیده می‌شود که در کارهای دیگرش است.موضوع آئینی وقتی با جان و اعتقادات افراد گره بخورد می‌تواند دلچسب، لطیف و صمیمی باشد. این افتخار را داشتم که در صدا و سیما تعدادی از اشعار ایشان را همراه با موسیقی تولید و در گیلان پخش کنیم.

وی افزود: آقای خدادوست در ترانه‌سرایی دستی دارند هم برای کودک و هم برای بزرگسال و در کنار این دو آثار گیلکی برجسته‌ای هم ثبت کرده‌اند. هر چند تعداد واژه‌های گیلکی کم است و اغلب شاعران بزرگ کشور گیلکی‌سرا هستند، اما احمد خدادوست در این عرصه نیز تجربیاتی دارد که به تبحر رسیده است.

وی افزود: در شهری بزرگ چون تهران آیتم‌ها و مکان‌هایی وجود دارد که مشکل دسترسی به نشست‌های نقد، رونمایی و حتی برجستگان ادبی را برطرف می‌کند اما در گیلان اینگونه نیست. در تهران افراد راحت‌تر با اتفاق ادبی باخبر می‌شوند اما در گیلان اینگونه نیست ولی من به شما می‌گویم حسن در گیلان بودن این است که ما یک آرامشی داریم و گاهی فراغ بال برای نوشتن و مطالعه دیده می‌شود و از درگیری‌های تهران به دور هستیم.

وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: دعا می‌کنم در مملکت ما قیصرها و سلمان‌ها زیاد شوند و افرادی چون استاد خدادوست، بیشتر به نسل جوان و جامعه شناسانده گردند.

به گفته این شاعر، بنده شخصاً 15 کتاب دارم که هنوز تحویل ناشر نشده ، نتیجه این است که من در شهرستان هستم هر چند با شعر و داستان زندگی می‌کنم اما ای کاش امکانات تهران اندکی به شهرستان‌ها هم روانه شود. ای کاش اینگونه برنامه‌ها به سطح استان‌ها هم بیاید و افراد فعال معرفی شوند هر کسی یک قدم بردارد کار بزرگی صورت می‌گیرد،‌بنابر این از خبرگزاری فارس تشکر می‌کنم.

وی به سیاست‌زدگی ادبیات اشاره کرد و گفت: سیاست‌زدگی ادبیات باعث شده در استان‌ها این مسئله نمود بیشتری داشته باشد خودسانسوری بیشتر دیده می‌شود،‌اما اگر اتفاقات فرهنگی در استان‌ها بروز کند، فضای سیاست‌زدگی تلطیف خواهد شد و سیاسیون به سمت کارهای فرهنگی گرایش پیدا می‌کنند.

این شاعر تصریح کرد: وجود احمد خدادوست به حدی برایم ارزشمند است که امیدوارم جامعه از وجود نازنینی چون او تا در قید حیات است بهره‌مند شود ببینید چطور امروز با حسرت از قیصر و سلمان یاد می‌شود پس نباید اجازه دهیم که دارایی‌های فرهنگی و ادبی‌مان نادیده بماند.

* تولایی: شاگرد خدادوست هستم/ عنصر اندیشه در کارهای او به وضوح نمایان است

حسین تولایی از دیگر حاضران در این نشست و از شاگردان سال‌های دور احمد خدادوست اظهار داشت: من یکی از شاگردان و بچه‌هایی هستم که در سال‌های دور شاگردی آقای خدادوست افتخار من است و ایشان از سرمایه‌های زندگی من است. اوایل دهه 70 و از دوران نوجوانی آشنایی من با ایشان دفتری با حدود 40 شعر بود که وقتی به ایشان دادم تمام اشعار را با حوصله خواند و نظر داد هر چند استرس داشتم تا ببینم چه واکنشی نشان خواهند داد اما از میان آن همه شعر دو شعر را انتخاب کرد و گفت این دو کار خوب است. آن زمان نشریه‌ هفتگی داشت که اشعارم در آنها چاپ کرد نمی‌دانید در من چه اتفاقی رخ داد، خیلی خوشحال شده بودم و در ادامه یک کتاب از اشعار مهدی اخوان ثالث را به من هدیه داد. اینگونه بود که چهارشنبه‌ها هنوز برایم خاطره است و هنوز هم از راهنمایی‌های ایشان استفاده می‌کنم.

وی افزود: در روزگاری که توجه جدی به نقد و نظر درباره ادبیات نمی‌شود و یا فرمایشی است، یک نکته‌ای که ما در همه دنیا داریم و متأسفانه شاید در ایران کمرنگ‌تر باشد اینکه سال 1979 سال جهانی کودک نامگذاری شد از همان زمان همه دولت‌ها توجه ویژه به کودک کردند از مسائل رفاهی تا .... NGO‌های متعددی تشکیل شد و در ایران هنوز که هنوز است ما جای کار داریم آمارهای مشکلات کودکان نگران‌کننده است، کودکان کار و بازمانده از تحصیل و ... آمارهای نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهند اما خدادوست از همان سال‌های دور نسبت به کودکانی که دچار محرومیت بودند توجه نشان داد.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه خدادوست نه حق تألیف ویژه‌ای از ناشری گرفت و نه سفارشی کرد چرا که نگاه او نگاه اجتماعی به کودک بود، ابراز داشت: عنصر اندیشه در کارهای او به وضوح نمایان است و با زبان شاعر منعکس می‌شود و شاهد تصویرسازی‌های اجتماعی در اشعار او هستیم. این شاعر اشعاری درباره طبیعت و زیبایی های زندگی هم دارد اما او می‌داند کار شاعر تنها دیدن قشنگی‌های زندگی نیست. او تنها شاعری است که دید اجتماعی به مشکلات کودکان داشته است.

* خدادوست: خوشحالم امروز در خدمت کودکان سرزمینم هستم/ حتی همسایه ام هم نمیداند 50 کتاب منتشر کرده‌ام

احمد خدادوست در پایان مراسم بزرگداشت خود اظهار داشت: وجود اینگونه جلسات مثمرثمر خواهد بود من یک گیلانی هستم از دل شهر برنخواسته‌ام 57 سال پیش در روز 10 خرداد 1338 در روستایی به دنیا آمدم نه آب داشت و نه برق و نه حتی راه و خیلی امکانات دیگر اما شعر از نوجوانی به سراغم آمد زمانی که دستان مادرم را در شالیزار گم کردم، ابتدا با زبان محلی شعر می‌‌گفتم و رفته رفته شعر بزرگسال را در کنار زبان گیلکی آغاز کردم و پس ازسرباززی با ورود به کانون نگاهم عوض شد و سر و کارم به دنیای کودکان، دنیای شاداب و سرشار از انرژی افتاد، جالب اینکه اوایل کسی اعتنایی به من نمی‌کرد.

خدادوست گفت: حتی از اشعارم ایراد می‌گرفتند و توصیه می‌کردند شعر را رها کنم اما من از رو نرفتم چون شیفته دنیای ارزشمند بودم و این زیبایی تا پایان با من خواهد بود.

این شاعر کودک و نوجوان گفت: دو سال ماندم، خواندم و نوشتم، یک روز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، شب شعری برگزار کرد و شاعران تراز اول در آن شعر خواندند دوستانم همه اصرار به شعر خواندن من داشتند. جعفر ابراهیمی مرا به گوشه‌ای کشید و گفت هیچ وقت فکر نمی‌کردم به این زیبایی شعر بگویی اشعارم را جمع کرد و به نشریه کیهان بچه‌ها داد و همچنان کار ادامه دارد.

به گفته وی، سال‌ها است با مطبوعات کودکان و نوجوانان کار می‌کنم. زنده‌باد یاد قیصر امین‌پور او تأثیر بسیاری داشت روحش شاد.

وی با بیان اینکه با اینکه حدود 50 کتاب چاپ کرده‌ام اما حتی همسایه من هم از اینکه من شاعرم و کتاب منتشر کرده ام بی خبر است و مرا نمی شناسد گفت:‌ تا کنون 50 مجموعه منتشر کرده‌ام و 13 ـ‌ 12 اثر چاپ نشده دارم حدود 8 مجموعه در حال چاپ و خیلی خوشحالم که امروز در خدمت کودکان سرزمینم هستم چرا که یک شاعر زمانی می‌تواند شعر بسراید که با کودکان سرزمین خود مأنوس باشد دغدغه‌اش دنیای کودکان باشد. شاعر باید بتواند همسو با کودک حرکت کند؛ اما متاسفانه امروز حتی همسایه ام هم مرا نمی شناسد و این خوب نیست.

وی در پایان سخنان خود ضمن اشاره به فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی و استفاده کودکان از تلفن همراه، به تیراژ کم کتاب‌ها اشاره و ابراز تأسف کرد: چرا تیراژ کتاب‌های سال 95، به هزار نسخه می‌رسد! زیرا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه 70 کتاب‌هایی با حدود 50 هزار نسخه منتشر می‌کرد اما چرا امروز تیراژ کتاب‌های کانون از 5 هزار نسخه تجاوز نمی‌کند. مسئولین باید پاسخگو باشند.