چرا شاهسواری - اسعدیان پولشویی در سینما را نفی می‌کنند؟

به گزارش حلقه وصل، با وجود برخی اغراق‌های زیادی که در این مصاحبه قدیمی رییس هیات مدیره خانه سینما وجود داشت، اما نکته‌ای در میان این گفته‌های اسعدیان بود که حالا و پس از گذشت ماه‌ها محل مناقشه‌ای شده که به نظر می‌آید، نیشتری بر زخمی پنهان است!

به نظر می‌رسد ارجاعاتی که توسط رسانه‌ها به این حرف‌های قدیمی اسعدیان در باره پولشویی صورت گرفته باعث شد تا دوباره موضوع پولشویی مورد توجه افکار عمومی قرار گیرد؛ منوچهر شاهسواری مدیرعامل قدیمی خانه‌سینما هم که به واسطه جایگاه فکری و عملکرد سینمایی‌اش در طیف دوستان و همراهان اسعدیان قرار دارد، در گفت‌وگو با تسنیم، منکر وجود پولشویی در سینمای ایران شد!

این دیدگاه شاهسواری درست مانند گفته‌های دوستش اسعدیان بود که مدعی شده بود پولشویی در سینمای ایران در حد شوخی‌ست(!)

اسعدیان در مصاحبه قدیمی‌اش با ایسنا گفته بود: «مثلاً من پولشویی در سینما را درک نمی‌کنم چون پولشویی تا جایی که می‌دانم یعنی پولی که نمی‌تواند وارد بانک شود، باید به پول تمیز تبدیل شود تا بتوان آن را به سیستم بانکی برد و سوال اینجاست که کدام یک از این‌ها با چمدان پول به سینما آمده‌اند؟ آن‌ها پول خود را از بانک در آوردند و به ما دادند، پس اگر قرار بر پولشویی بوده در بانک اتفاق افتاده است. بنابراین معتقدم پولشویی در سینما چیزی در حد شوخی است چون پولشویی رقم‌های ۲۰ میلیارد تومانی نیست، پولشویی دست‌کم میلیارد دلاری است. اما اگر بگوییم در «ایران» پولشویی می‌شود مبحث دیگری است. همچنین تا وقتی نهادهای حقوقی روی پولی دست نگذاشته‌اند نمی‌توانیم از چنین الفاظی استفاده کنیم اما می‌توانیم بگوییم دوست نداریم با این پول‌ها کار کنیم….»(!)

نکته اساسی در مورد حرف‌های قدیمی اسعدیان، وجود تعریف غلطی‌ بود که سعی داشت از واژه پولشویی ارایه دهد و پس از «جا» انداختن آن تعریف غلط، همه چیز را منکر شده و پول‌های بی‌حساب‌وکتابی را که به سینما آورده شده‌اند، خارج از تعریف پولشویی بداند!

عجیب است! با شناختی که از میزان دانش و دایره فهم رییس فعلی هیات مدیره خانه‌سینما داریم، بعید است خود اسعدیان هم اعتقاد چندانی به این حرف‌هایش داشته باشد چه رسد به پذیرش توسط دیگران! همایون اسعدیان حتما می‌داند که تعریف پولشویی در سینمای ایران این نیست که عده‌ای چمدان به دست با عینک دودی بر چشم و با ظاهری مشکوک، شبانه و در تاریکی مطلق، بسته‌های حمایتی‌شان را به دست فلان تهیه‌کننده و بهمان کارگردان و هنرپیشه برسانند. باور کنید هر کسی می‌خواسته این تعریف را جا بیندازد، حتما قصدش این بوده که حواس‌ها را از موضوع اصلی پرت و افکار عمومی را منحرف کند! خیل بزرگی از افرادی که با انواع اتهامات اختلاس در صف رسیدگی به جرایم‌شان هستند، از قضا کسانی بودند که با دفترودستک‌های لوکس و لاکچری در نقاط اعیان‌نشین بالای شهر تهران، پذیرای انواع و اقسام کارگردانان، تهیه‌کنندگان و سلبریتی‌هایی بودند که برای بهره‌مندی از قراردادهای نجومی و گرفتن دستمزدهای میلیاردی، دهان‌شان بدجور آب افتاده بود!

آقای اسعدیان؛ گمان می‌کنیم زمان آن رسیده باشد که هم شما و هم مدیرعامل خانه سینما، تعریف و شناسه درستی از گرفتاری‌های سینما از جمله «پولشویی» و رانت‌خواری و ویژه‌پروری ارایه دهید تا در دست کم در پایان دوره زمامداری‌تان در خانه‌سینما، منشا اثری برای حرکتی آگاهی‌بخش باشید. به هر حال از شما به عنوان رییس هیات مدیره تنها تشکل صنفی سینما، انتظارات بیشتری می‌رود!

به پیوست آن بخش از حرف‌های همایون اسعدیان که به طور مشخص در مورد پولشویی زده بود را بخوانید:

اسعدیان در یکی از بخش‌های پایانی این مصاحبه نسبت به بحث‌هایی که با عنوان پول کثیف در سینما پیش آمده است و تبعات احتمالی آن در هنگام اکران فیلم‌ها و بویژه اکران نوروز که با شکست فیلم «تختی» در فروش همراه بوده است، اظهار کرد: گاهی کلماتی را به سینما وارد می‌کنیم بدون آنکه اطلاعی از آن‌ها داشته باشیم، مثلاً من پولشویی در سینما را درک نمی‌کنم چون پولشویی تا جایی که می‌دانم یعنی پولی که نمی‌تواند وارد بانک شود، باید به پول تمیز تبدیل شود تا بتوان آن را به سیستم بانکی برد و سوال اینجاست که کدام یک از این‌ها با چمدان پول به سینما آمده‌اند؟ آن‌ها پول خود را از بانک در آوردند و به ما دادند، پس اگر قرار بر پولشویی بوده در بانک اتفاق افتاده است. بنابراین معتقدم پولشویی در سینما چیزی در حد شوخی است چون پولشویی رقم‌های ۲۰ میلیارد تومانی نیست، پولشویی دست‌کم میلیارد دلاری است. اما اگر بگوییم در «ایران» پولشویی می‌شود مبحث دیگری است. همچنین تا وقتی نهادهای حقوقی روی پولی دست نگذاشته‌اند نمی‌توانیم از چنین الفاظی استفاده کنیم اما می‌توانیم بگوییم دوست نداریم با این پول‌ها کار کنیم.

وی ادامه داد: باور ما این است به جای اینکه با سرمایه‌هایی که به هر دلیلی علاقه‌مندند وارد سینما شوند با الفاظی مثل پول کثیف و پولشویی برخورد کنیم، باید آن‌ها را جذب کرد بویژه آنکه سال آینده ممکن است سرمایه‌های بیشتری جذب شوند چون اوضاع اقتصادی مملکت خراب است و بسیاری از کارهای تولیدی ممکن است متوقف شود. در این موقعیت صاحبان پول‌های سرگردان ممکن است فکر کنند سینما جای خوبی برای سرمایه‌گذاری است آن هم به دلیل بازخوردی که دارد یا اینکه ممکن است بخواهند خودشان را مطرح کنند یا حتی شاید یک نفر ثروتمند باشد اما به دنبال پرستیژ اجتماعی است و به همین دلیل ما باید از چنین پول‌هایی استقبال کنیم.

سرمایه‌ها باید از راه استاندارد وارد سینما شوند او تاکید کرد: منتها مشکلی که در این باره وجود دارد این است که این سرمایه‌ها باید در سیستم استاندارد استفاده شوند نه اینکه یک نفر سرمایه بیاورد و بعد او، تعیین کند که دلش می‌خواهد به یک نفر فقط دستمزد آنچنانی دهد. این کار نظام تولید در سینما را به هم می‌ریزد. سیستم استاندارد هم این است که چنین سرمایه‌هایی از طریق تهیه کننده خرج شود. مواردی بوده که سرمایه‌گذار گفته دستمزد عوامل را تهیه‌کننده بدهد و تعدادی از بازیگران را خودش پرداخت می‌کند ان هم با رقم‌های هنگفت و این فاصله طبقاتی عجیب و غریبی را بین آن بازیگران و عواملی که کار می‌کنند ایجاد کرد که در نهایت به کینه و نفرت منجر می‌شود. رئیس هیأت مدیره خانه سینما تاکید کرد: وقتی یک نفر سرمایه‌ای را به سینما می‌آورد باید تهیه کننده را قبول داشته باشد و پول را در اختیار او قرار دهد تا بعد تهیه‌کننده طبق استاندارد سینما کار کند. اصلاً شرایط باید این طور باشد وزارت ارشاد سرمایه‌گذاری را که می‌خواهد سرمایه‌ای به سینما وارد کار کند تأیید کند.

سخنان منوچهر شاهسواری ریاست هیات مدیره خانه سینما درباره پولشویی با تسنیم

منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما نیز نظر چندان متفاوتی ندارد. او در پاسخ به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم مبنی بر اینکه قرار بود تعاملات خوبی بین بدنه سینما و صنوف، با قوه قضاییه درباره مسئله پولشویی ایجاد شود و در این مدت برای حل مسئله پولشویی چه کاری شده است؟ پاسخ داد: من نمی‌فهمم در سینمایی که کل فروشش 250 میلیارد تومان است مکانیسم پولشویی چیست؟ آن چیزی که من رفته‌ام از افراد اهل فنش صحبت کرده‌ام، پولشویی معمولاً پول‌های رشوه و قاچاق و مواد مخدر است که یک عدد بزرگی است و بعد می‌خواهد این را قانونی کند و می‌آید این را تبدیل به کالایی می‌کند که ممکن است گران شده باشد اما ارزش اقتصادی دارد که معمولا در ملک و طلا و... به کار می‌آید.

وی در واکنش به خبرنگار تسنیم که پرسید یعنی شما منکر پولشویی در سینمای مایید؟ نیز جواب داد: نه منکرش نیستم. وقتی نظام سرمایه‌گذاری به امر پنهان برود هرگونه مقوله قابل بررسی اعم از اینکه فساد باشد یا نباشد پنهان می‌شود. این هم امری ساختاری است که اتفاقاً در این مورد مسئولیتی که به عهده ما است بیشتر است.

باید میان جامعه تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران یک ارتباط قانونی و موثق وجود داشته باشد. باید از همان اول معلوم باشد که پروانه مالکیت برای چه کسی و به چه صورتی صادر می‌شود. تهیه‌کنندگان هم باید بدانند که پولی را که می‌گیرند درست هزینه کنند تا بتوانند هزینه‌ها را مدیریت کنند. طبیعتاً از همان ابتدا نمی‌تواند تهیه‌کننده بگوید که این پول چیست و از کجا آمده است و مشکوک باشد.

مدیرعامل خانه سینما در ادامه بیان کرد: ما به عنوان تهیه‌کنندگان باید یک نظام دقیق و روشن برای برخورد با افرادی که خلاف عرف و مقررات ایران عمل می‌کنند داشته باشیم. این موضوع از بازیگرانی که خارج از حق و عرف پول می‌گیرند تا سرمایه‌گذارانی را که با سرمایه خود فارغ از اینکه از کجا آمده باشد، به روابط اقتصادی سینمای ایران لطمه می‌زند و آن را از قاعده خارج می‌کند، شامل می‌شود.