واشنگتن از مذاکره با بغداد در ماه ژوئن به دنبال چیست؟

به گزارش حلقه وصل، انتظار می‌رود که ژوئن آینده، مذاکرات راهبردی ایالات متحده آمریکا با بغداد درباره بسیاری از مسائل مطرح میان دو طرف آغاز شود که مهمترین آنها، حضور نظامی آمریکا در خاک عراق است.

با توجه به اهمیت این مذاکرات، باید شخصی شایسته و توانمند برای شرکت در آن انتخاب شود. فردی که بتواند حق عراق را ثابت کند و از حاکمیت این کشور با محدود کردن حضور نظامی آمریکا یا عقب‌نشینی کلی نیروهای آن، دفاع کند.

پایگاه خبری «المسله» در یادداشتی به بررسی این امر پرداخت و به نقل از شماری از تحلیل‌گران سیاسی در مرکز اتحادیه پژوهش‌ها و تحلیل‌های راهبردی عراق  ابعاد مختلف این مذاکرات را واکاوی کرد و نوشت: واشنگتن می‌خواهد از زمان و فرصت  پیش از انتخابات برای پیروزی سوء استفاده کند و افکار عمومی آمریکا را برای این امر متقاعد کند. به همین دلیل از شرایط موجود برای تحقق این امر بهره می‌برد لذا بعید به نظر می‌رسد که نتایج این مذاکرات عراقی‌ها را راضی کند.

«محمد فخری المولی الکاظمی» تحلیل‌گر سیاسی عراق بر ضرورت تشکیل یک کارگروه مذاکراتی حرفه‌ای که خطوط و رویکردهای مهم و سازوکارهای لازم را ترسیم کند، تاکید کرد و گفت از دیگر سو، دولت نیز باید به امنیت و حاکمیت کشور اعتقاد داشته باشد. ما نمی‌خواهیم بیش از این خون فرزندانمان ریخته شود و دارایی‌های ملتمان هدر رود. ما به دلیل شکست مذاکراتی اخیر، یک میلیون بشکه نفت از سهم عراق را از دست دادیم. لذا نمی‌خواهیم شاهد تکرار چنین شکستی در ماه ژوئن باشیم.

«قاسم بلشان التمیمی» دیگر تحلیل‌گر سیاسی عراق نیز می‌گوید که این مذاکرات به دلیل عدم وجود وحدت صفوف در طرف عراقی، نامتقارن است. تیم عراقی باید با روحیه یک تیم واحد و متحد کار کند و این امر میسر نیست یا دست‌کم خیلی دشوار است. اما طرف آمریکایی این زمان نزدیک را برای مذاکرات انتخاب کرده زیرا می‌داند که طولانی شدن زمان، به نفع او نیست.

«حیدر عرب الموسوی» یکی دیگر از تحلیل‌گران سیاسی معتقد است: دولت باید ابتدا مشخص کند که می‌خواهد درباره چه مسأله‌ای مذاکره کند. آیا می‌خواهد بر روی باقی ماندن این نیروها و نحوه بقای آنها مذاکره کند یا به دنبال اجرای طرح پارلمان مبنی بر خروج آنها از کشور است؟

وی افزود: اگر برای این به مذاکره می‌رویم که نیروهای خارجی را از کشور خارج کنیم، به یک مذاکره موفق نیاز داریم اما اگر هدف، یک امر تشریفاتی است ما متضرر خواهیم بود. واشنگتن این زمان را برای مذاکره انتخاب کرده تا از شرایط جاری و فشار موجود بر عراق و نیروهای ملی آن به ویژه تهدید امنیتی و بحران اقتصادی و همه‌گیری کرونا، به نفع خود استفاده کند.

«عقیل الطائی» دیگر تحلیل‌گر عراقی می‌گوید که ماه ژوئن به عنوان زمان آغاز مذاکرات، بغداد - واشنگتن انتخاب شده تا این امر پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا صورت گیرد.توان و قدرت مذاکره کننده عراقی و برخورداری آن از ابزارهای موجود می‌تواند موفقیت را برای آن محقق سازد. زیرا اجرای طرح مصوب پارلمان نیز ضرورت اخراج نیروهای خارجی را می‌طلبد.

وی افزود: اگر برنامه‌ریزی‌ها برای طولانی مدت باشد و با توافق‌نامه‌های امنیتی محکم آمیخته شود، قطعا عراق پیروز میدان خواهد بود زیرا موفق شده بزرگترین قدرت جهان را پای میز مذاکره بکشاند.

«یونس الکعبی» دیگر کارشناس عراقی انتخاب این زمان برای مذاکره از سوی آمریکا را تنها به اوضاع داخلی عراق مرتبط نمی‌داند بلکه می‌گوید که این امر با منطقه به طور کلی و انتخابات آمریکا در ارتباط است. آمریکایی‌ها به دنبال پیروزی در منطقه هستند و نمی‌خواهند به پیشواز ناکامی‌های جدید بروند.

وی ادامه داد: به همین دلیل واشنگتن با قدرت برای کسب رأی اعتماد برای دولت «مصطفی الکاظمی» اعمال فشار کرد تا بتواند از طریق آن بسیاری از پرونده‌ها را حل کند و چه بسا که بخواهد این دولت میانجی میان آن و ایران باشد. پیروان سیاست آمریکا پس از تشکیل دولت الکاظمی به سوی آرام‌سازی متمایل شدند و به دنبال کاهش تحریم‌ها علیه ایران در مقابل دریافت تضمین از آن مبنی برعدم هدف قرار گرفتن در منطقه هستند و همچنین می‌خواهند که از میزان تاثیر آن بر اخراج نیروهای خارجی از عراق کاسته شود.

الکعبی از مذاکره کننده عراقی خواست تا از این وضعیت نهایت استفاده را ببرد تا بهترین دستاوردها را نصیب عراق کند تا بتواند از بحران مالی و سیاسی که به آن گرفتار شده، عبور کند.

«قاسم العسکری» کارشناس عراقی، اخراج نیروهای آمریکایی از اراضی عراق طبق طرح مصوب پارلمان را از اولویت‌های دادن رأی اعتماد به دولت «مصطفی الکاظمی» و پذیرش آن می‌داند و می‌گوید: بر اساس داده‌های موجود، آمریکا به دنبال صلح است همان‌گونه که تلاش می‌کند به سوی چین گام بردارد. لذا موافق خروج از عراق و منطقه است اما در عین حال نمی‌خواهد منافع خود را از دست بدهد. انتظار می‌رود که این مذاکرات به خروج نیروهای آمریکایی از عراق پس از دریافت ضمانت‌های لازم در این زمینه منجر شود.

اما «عباس العرداوی» از کارشناسان امور امنیتی عراق می‌گوید: اصل قضیه دور زدن تصمیم پارلمان عراق مبنی بر پایان دادن به حضور نظامی خارجی در کشور به طور کلی و نیروهای آمریکای به طور خاص پس از ترور فرماندهان پیروزی در فرودگاه بغداد است. واشنگتن از تمامی برگه‌های خود برای تثبیت حضورش در عراق استفاده کرد و تدابیر مذاکراتی نیز بخشی از این امر و تلاش برای خریدن زمان و بازاستقرار میدانی در کشور و ایجاد بهانه‌های لازم و مناسب برای این به شمار می‌رود.

وی افزود: واشنگتن پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به مذاکره روی آورده است تا حمایت داخلی برای خود کسب کند. عراق از پشتوانه مردمی برای مذاکرات برخوردار است اما از ابزارهای سیاسی لازم برخوردار نیست زیرا کسی که امنیت و ثبات وطن برایش اهمیت داشته باشد، وجود ندارد.

«هیثم الخزعلی» نیز به عنوان کارشناس می گوید: آمریکایی‌ها زمان مذاکرات را ماه ژوئن تعیین کردند زیرا دولت در این زمان به آنها نزدیک‌تر است و چه بسا که مذاکره با آن برای تحقق اهداف آمریکا ساده‌تر و آسان‌تر باشد. عراق برای این مذاکرات برگه فشاری جز گروه‌های مقاومت که موجودیت آمریکا را تهدید می‌کنند، ندارد. من معتقدم که الکاظمی به این برگه حتی اشاره نخواهد کرد و چه بسا که قانون اخراج نیروهای آمریکایی و خارجی که در پارلمان تصویب شده، با باقی ماندن نیروهای آمریکایی در «عین الاسد» و «الحریر» با موافقت دولت عراق، دور زده شود.

وی افزود: این در حالی است که عراق می‌تواند از برگه مقاومت استفاده کند و با استفاده از بازی سیاسی [تقابل جویانه] چکش و سندان، بزرگترین دستاوردهای ممکن را در این مذاکرات کسب کند.

«قاسم الغراوی» نیز می‌گوید: سیاست‌مداران عراقی در شکل و نوع رابطه میان عراق و آمریکا اختلاف دارند. برخی باقی‌ماندن پایگاه‌های آمریکایی و دایمی بودن رابطه با آن به دلیل نیاز عراق در سایه چالش‌های امنیتی را تایید می‌کنند و برخی دیگر حضور این نیروها را رد می‌کنند. دولت مسئول ترسیم سیاست‌خارجه بر اساس اصول و معیارهای ملی و ایجاد روابط متوازن با کشورهای مختلف جهان  است و باید به دنبال کسب دستاوردهایی باشد که به نفع ملت و میهن باشد آن هم در شرایط پیچیده و بحران‌های طاقت‌فرسایی که نیازمند راهکارهایی مناسب است.

وی افزود: عراق نمی‌تواند از رابطه با آمریکا اجتناب ورزد یا از میزان این رابطه بکاهد، زیرا این کشور از موقعیتی استراتژیک برخوردار است و پل ارتباطی میان کشورهای جهان است و می‌تواند یک ایستگاه تبادل تجاری برای اجرای توافق عراق - چین باشد. لذا در مذاکرات آتی، دولت عراق باید با قدرت و ثبات و بدون سستی و اهمال در قبال حق حاکمیت عراق و عدم دخالت در امور داخلی آن و یادآوری موضع پارلمان مبنی بر عقب‌نشینی نیروهای خارجی، حمایت‌های اقتصادی و سیاسی لازم را در سایه بحران‌های کنونی کسب کند.

«قاسم العبودی» نیز درباره انتخاب این زمان برای مذاکرات می‌گوید: در پشت پرده مشخص کردن ماه ژوئن برای مذاکرات چیزی نیست جز اینکه این زمان به فصل تابستان در عراق و افزایش دما و آغاز مشکلات و رنج عراقی‌ها نزدیک است. لذا معتقدم که موضوع مستثنی کردن جمهوری اسلامی ایران از تحریم‌ها برای واردات انرژی به عراق برگه فشار مذاکره کننده آمریکایی علیه طرف عراقی خواهد بود. عراق امروز هییچ برگه برنده‌ای غیر از گروه‌های مقاومت که تنها برگه مفید و مناسب برای فشار بر آمریکاست، ندارد. هرچند که تردید دارم مذاکره کننده عراقی بتواند به درستی از آن استفاده کند.

وی افزود: ضروری است که خواست پارلمان عراق برای اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور فعال شود وگرنه گفت‌وگو با واشنگتن که برای باقی‌ماندن طولانی‌تر در عراق از ابزار داعش بهره می‌برد، هیچ فایده‌ای ندارد.

«سعد الزبیدی» دیگر کارشناس عراقی می‌گوید: تاکنون نشده است که آمریکایی‌ها وارد کشوری شوند و سپس به خواست خود از آن خارج شوند.بلکه تنها با اسلحه و مقاومت و توسل به زور از آن کشور عقب‌نشینی کرده‌اند. دولت ترامپ زمان مذاکره با دولت عراق را ماه ژوئن انتخاب کرده است زیرا می‌داند که دولت جدید عراق، پس از ناکامی سیستم سیاسی کشور در توافق بر سر یک فرد برای تصدی پست نخست‌وزیری تشکیل شده است.

وی افزود: این مذاکرات در چنین زمانی که دولت عراق هنوز عمری از آن نگذشته و جوان است، انجام می‌شود و دولت آمریکا می‌تواند شرایط خود را به بهانه افزایش تهدیدهای اخیر داعش و عدم برخورداری عراق از ابزارهای اطلاعاتی لازم، بر آن دیکته کند.

این کارشناس عراقی می‌گوید: هر دولت دیگری نیز که در عراق روی کار می‌آمد، در شرایط کنونی قادر به مذاکره با طرف آمریکایی نبود. اما آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند که وجود گروه‌های مسلح واقعا برای آنها نگران‌کننده است و من معتقدم که اگر مذاکره‌کننده این مسأله را پنهان نکند که دولت در صورت مخالفت آمریکایی‌ها با عقب‌نشینی از عراق قادر نیست گروه‌های مقاومت و واکنش‌های آنها را مهار کند، این امر بر روی کلیه دستاوردها تاثیر خواهد گذاشت.

وی گفت: اگر مذاکره کننده عراقی نقش میانجی میان جمهوری اسلامی از یک سو و آمریکا از سوی دیگر را ایفا کند، واشنگتن به عقب‌نشینی متقاعد خواهد شد.

در پایان «محمود الهاشمی» مدیر مرکز اتحادیه پژوهش‌ها و تحلیل‌های راهبردی تاکید می‌کند: شهروند عراقی تاکنون هیچ سود قابل ذکری از توافق‌نامه‌های امضا شده میان بغداد و واشنگتن نبرده است و هیچ‌گاه حرفی از این توافق‌نامه‌ها به میان نمی آید مگر اینکه منافع آمریکا ایجاب کند.

وی توضیح داد: توافق راهبردی و امنیتی میان عراق و آمریکا صرفا در حد یک عنوان و عبارت است و واشنگتن اهمیتی برای آن قائل نیست مگر زمانی که این امر به حضور نیروهای آن در اراضی ما مربوط شود.

الهاشمی تاکید می‌کند: با این وجود، اعتراف آمریکا به اشتباه بودن تصمیمش در اشغال عراق و تکرار خسارات مادی و انسانی حاصل از این اشغال بیانگر این امر است که این کشور به عقب‌نشینی تمایل دارد اما این امر منوط به تضمین منافع آن است.