تهران: اهمیت دعای عرفه از لسان مقام معظم رهبری

به گزارش حلقه وصل، کتاب «آفتاب در مصاف» به بررسی علل و ابعاد عاشورا با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب می‌پردازد. این اثر مجموعه گفتارها و مطالب معظّمٌ‌له از سال 1357 تا 1390 درباره‌ی وجود مقدّس امام حسین(علیه‌السلام)‌ و تحلیل وقایع پیش و پس از عاشورای سال 61 هجری از منظر رهبر معظّم انقلاب میباشد که به روش سیر تاریخی گردآوری و چاپ شده است.

بهره‌گیری از فهرست تفضیلی و موضوعی، نمایه لفظی، نمایه آیات، نمایه روایات، نمایه کلمات بزرگان و کتابنامه جامع و همچنین ارائه مستندات کتاب در قالب لوح فشرده به همراه کتاب از ویژگی‌های بارز و منحصر به فرد این مجموعه است. این اثر در قالب کتاب مرجع به گونه‌ای سامان یافته که بتواند مبنای پژوهش محققان این حوزه قرار گیرد، تا با مراجعه به آن بتوانند با توجه به دیدگاه‌های رهبری در این موضوع تحقیقات خود را گسترش دهند.

از جمله بخش‌های خواندنی کتاب، بیانات رهبر معظم انقلاب درباره دعای عرفه است. اهمیت روز عرفه، تشریح ابعاد دعای امام حسین(ع) در این روز، تأکید بر بیان مفاهیم دعای حضرت در قالب شعر و ... از جمله مباحثی است که معظم‌له در این مبحث به آن اشاره می‌کنند. در بخش‌هایی از کتاب می‌خوانیم:

اهتمام در قرائت و تدبّر در دعای عرفه

روز عرفه هم نزدیک است. بعد از ظهر این یک روز، اگر بتوانیم آن را درک کنیم، یکى از آن ساعات بهشت است. بی‌خود نیست که شخصیّتى مثل حسین‏ بن‌علی(ع)، با آن عظمت، آن نصف روز را با دعا صرف می‌کند.

حتماً سعى کنید به معانى این دعا توجّه کنید. دقّت کنید ببینید چه می‌گویید؛ نه اینکه بنشینید رویش فکر کنید. اینها، فکر کردن نمی‌خواهد؛ فقط وقتى حرف می‌زنید، ببینید با چه کسى سخن می‌گویید و معناى آن کلمه را بفهمید که چیست. دعاى امام سجّاد(ع) هم در روز عرفه، مثل شرح دعاى امام حسین(ع) است. گویى که او؛ ذیلى، تعلیقى، تبیین و شرحى براى کلمات پدر، در ذیل دعا و با زبان دعا نوشته است! هر کدام یک طعم دارد.(1 خرداد 1361)

توجّه به عظمت و نعمت دولت اسلامی

دعاى عرفه‌ امام حسین(ع) با حمد خدا و شکر و ثناى الهى شروع می‌شود و آن حضرت نسبت به نِعَم الهى سپاسگزارى بلیغى می‌کند و جزئیّات نعمت‌ها را اسم مى‏‌آورد. از مهمترین یا مهمترین نعمتى که آنجا ذکر می‌شود در همان آغاز دعا، این است که در دولت اسلام، در دولت ایمان متولّد شده‌‏ام. امام حسین(ع) در دولت پیغمبر(ص) متولّد شده است. ببینید چقدر این مطلب باعظمت و بااهمّیّت است.(1 اسفند 1364)

درس عرفانی از دعای عرفه

امام حسین(ع) در دعاى عرفه عرض می‌کند که من اگر هر کدام از نعمت‌هاى تو را شکر کنم، خود آن شکر، یک نعمت است؛ پس من اگر تا آخر دهر زنده بمانم، با همه‏ وجودم گواهى می‌دهم که شکر یک نعمت تو را نمی‌توانم به‌جا بیاورم؛ چون همین که آن نعمت را شکر کنم، خود اینکه توفیق شکر پیدا کرده‏‌ام، یک نعمت دیگر است و باید آن را شکر کنم و همین‌طور تسلسل پیدا می‌کند تا ابد.(14 تیر 1386)

استفاده از مضامین دعای عاشقانه‌ عرفه در مدیحه‌سرایی

شما [مدّاحان] می‌توانید مضامین دعاى عرفه‌ى سیّدالشّهدا‎(ع) را به شعر بیاورید. دعاى عرفه‌ى امام حسین‎(ع) عاشقانه است. حضرت سجّاد(ع) هم براى روز عرفه دعا دارند - در صحیفه‌ى سجّادیّه، دعاى چهل‎و‎هفتم، دعاى روز عرفه است - آن هم بسیار دعاى پُرمغز و پُرمضمونى است؛ اما دعاى امام حسین‎(ع) عاشقانه است، یک چیز دیگر است. اگر چنانچه آشنا بشوید، انس پیدا کنید، دقّت کنید، از یک فقره‌ى این دعا میتوانید یک قصیده، یک مجموعه، یک قطعه، یک غزلِ خیلى قشنگ از آب در بیاورید.(13 تیر 1390)

اهتمام به شکر نعمت زندگی در دولت حق

یکی از چیزهایی که حضرت امام حسین(ع) در دعاى روز عرفه، خدا را بر آن شکر می‌کند، این است که میگوید: من را در دولت حق به دنیا آوردى. چون امام حسین(ع) در دولت پیغمبر(ص) به دنیا آمد؛ این یکى از بزرگترین دستاوردهاست؛ خود این خصوصیّتى دارد. خیلى فرق است بین آن قشر جوان، نوجوان و کودکى که در دنیایى چشم باز می‌کند و رشد می‌کند که از در و دیوار آن گناه می‌بارد و نامى از خدا در آن برده نمی‌شود؛ همچنان که در رژیم پهلوى بود.(22 خرداد 1367