تهران: خطبه حضرت عباس(ع) در روز هشتم ذی‎الحجه

به گزارش حلقه وصل، در ادامه حرکت و قیام امام حسین(ع) با کاروانیان در روز هشتم ذی‏‌الحجه ـ که به نقلی گفته می‎شود امام حسین(ع) در این روز از مکه بسوی عراق خروج کردند ـ مصادف با «یوم‎الترویه» یا روز سیراب کردن حجاج شد. در این بخش ضمن توضیح علت نام‎گذاری این روز به یوم‎الترویه، خطبه حضرت ابواالفضل(ع) در این روز را بیان می‎شود. 

در روایات عترت(ع) درباره علت نام‎گذاری این روز به ترویه از امام صادق علیه‎السلام نقل شده است: راوی می‎گوید از حضرت پرسیدم «چرا این روز را روز ترویه نامیده‎اند؟؛ سالتُه: لِمَ سُمّی یَوم التّرویه یوم الترویه» حضرت فرمود: زیرا در عرفات آب نبود و حاجیها روز هشتم ذی‎الحجه از مکه آب بر می‎داشتند و به عرفات می‎بردند و برخی از ایشان به بعضی دیگر می‎گفتند: تَروّیتُم، تَروَّیتم (سیراب شدید، سیراب شدید) لذا به این دلیل روز ترویه نامیدند؛ فَسُمّی یَوم التّرویه لِذلک. (علل الشرایع ج 2 ص 399 باب 171).

در چنین روزی و در سال 60 هـ ق حضرت ابوالفضل علیه‎السلام در شهر مکه بر فراز بام کعبه خطبه‎ای را بیان فرمودند که در کتاب مناقب سادة‎الکرام، سید عین العارفین هندی و «خطیب کعبه» نوشته علی اصغر یونسیان است. کلیت این خطبه مورد قبول واقع شده است، اما در قبول سند آن نیز اختلافاتی وجود دارد.

بسم الله الرحمن الرحیم، سپاس خدایی را که بیت‎الله را با قدوم پدرش (منظور پدر امام حسین علیه‎السلام یعنی وجود مقدس امیرالمؤمنین علی ابن ابی‎طالب علیهما‎السلام است) مشرف کرد، جایی که که دیروز بیت بود، و [امروز] قبله شد. ای ناسپاسان گناهکار, آیا راه بیت را بر امام نیکوکاران می‎بندید؟ چه کسی سزاوارتر به این بیت است از دیگر موجودات؟ و چه کسی نزدیک‎ترین به این خانه است؟

اگر حکمتهای خداوند بلند مرتبه نبود و اسرار بالا و امتحانات موجودات نبود، همانا بیت به سوی ایشان پرواز می‎کرد قبل از اینکه مردم حجر را لمس کنند، حجر دستان حسین علیه‎السلام را استلام (بوسیدن سنگ حجر که سنت است) می‎کند و اگر خواست مولای من خواست خداوند رحمن نبود، هر آینه بر سر شما مانند بازِ شکاری که بر گنجشکان فرود می‎آید نازل می‎شدم. آیا قومی را که مرگ را در کودکی به بازی می‎گرفتند می‎ترسانید، در حالی که الان در مردانگی قرار دارند. همه جانم فدای آقا و مولای همه موجودات که برتر از حیوانات است [برتر از شما که همه در باطن حیوانید] هیهات بنگرید سزاوار است از چه کسی پیروی کنید، به کسی که شراب می‎نوشد [مراد یزید ملعون است] یا کسی که صاحب حوض و کوثر است؛ کسی که در خانه وحی و قرآن است [مراد امام حسین(ع)است] یا کسی که در بیتش اسباب لهو و نجاست است [مراد یزید ملعون است]؛ و یا کسی که در خانه‎اش نزول آیات [نشانه‎ها] و [آیه] تطهیر است.

شما در همان غلط  (و گمراهی) واقع شدید که قریش واقع شدند، زیرا اراده قتل پیامبر(ص) را کردند و شما اراده قتل پسر دختر پیامبرتان را و [این حیله] برای ایشان تا وقتی امیرالمؤمنین(ع) زنده بود ممکن نشد. پس چگونه ممکن است کشتن ابا عبدالله الحسین(ع) تا وقتی که من زنده‎ام؟ بیایید تا به راهش [راه کشتن امام حسین(ع)] آگاهتان کنم؛ پس مبادرت به کشتن من کنید و گردنم را بزنید تا به مقصودتان برسید. خدا شما را به مقصودتان نرساند و عمرتان و فرزندانتان را کوتاه کند و لعنت خدا بر شما و پدرانتان [که قصد کشتن پیامبر (ص)را داشتند ] باد.

متن عربی خطبه :

بسم الله الرحمن الرحیم

«اَلحَمدُ لِلّهِ الَّذی شَرَّفَ هذا (بیت الله‌الحَرام) بِقُدُومِ اَبیهِ، مَن کانَ بِالاَمس بیتاً اَصبَح قِبلَةً. أَیهَا الکَفَرةُ الفَجَرة اَتَصُدُّونَ طَریقَ البَیتِ لِاِمامِ البَرَرَة؟ مَن هُوَ اَحَقُّ بِه مِن سائِرِ البَریه؟ وَ مَن هُوَ اَدنی بِه؟ وَ لَولا حِکمَ اللهِ الجَلیه وَ اَسرارُهُ العِلّیه وَاختِبارُهُ البَریه لِطارِ البَیتِ اِلیه قَبلَ اَن یمشی لَدَیه قَدِ استَلَمَ النّاسُ الحَجَر وَ الحَجَرُ یستَلِمُ یدَیه وَ لَو  لَم تَکُن مَشیةُ مَولای مَجبُولَةً مِن مَشیهِ الرَّحمن، لَوَقَعتُ عَلَیکُم کَالسَّقرِ الغَضبانِ عَلی  عَصافِیرِ الطَّیران. اَتُخَوِّنَ قَوماً یلعَبُ بِالمَوتِ فِی الطُّفُولیة فَکَیفَ کانَ فِی الرُّجُولیهِ؟  وَلَفَدَیتُ بِالحامّاتِ لِسَید البَریاتِ دونَ الحَیوانات. هَیهات فَانظُرُوا ثُمَّ انظُرُوا مِمَّن شارِبُ الخَمر وَ مِمَّن صاحِبُ الحَوضِ وَ الکَوثَر وَ مِمَّن فی بَیتِهِ الوَحی وَ القُرآن وَ مِمَّن فی بَیتِه اللَّهَواتِ وَالدَّنَساتُ وَ مِمَّن فی بَیتِهِ التَّطهیرُ وَ الآیات. وَ أَنتُم وَقَعتُم فِی الغَلطَةِ الَّتی قَد وَقَعَت فیهَا القُرَیشُ لِأنَّهُمُ اردُوا قَتلَ رَسولِ الله صلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَ أنتُم تُریدُونَ قَتلَ ابنِ بِنتِ نَبیکُم وَ لا یمکِن لَهُم مادامَ اَمیرُالمُؤمِنینَ (ع) حَیاً وَ کَیفَ یمکِنُ لَکُم قَتلَ اَبی عَبدِاللِه الحُسَین (ع) مادُمتُ حَیاً سَلیلاً؟ تَعالوا اُخبِرُکُم بِسَبیلِه بادِروُا قَتلی وَاضرِبُوا عُنُقی لِیحصُلَ مُرادُکُم لابَلَغَ الله مِدارَکُم وَ بَدَّدَا عمارَکُم وَ اَولادَکُم وَ لَعَنَ الله عَلَیکُم وَ عَلی اَجدادکُم».