تهران: آثار و عواقب لقمه حرام/ مؤمنانی که به جنگ با خدا می‌روند!

به گزارش حلقه وصل، کسب درآمد برای معیشت خانواده موضوعی است که تمام سرپرستان خانواده نسبت به آن اهتمام دارند و خود را موظف به این امر می‎دانند. اما نحوۀ به دست آوردن رزق و معیشت اهمیتش به مراتب بیشتر از کسب درآمد است، زیرا اگر فردی بیکار باشد نمی‎تواند به سمت هر طریق کسبی برود و خدایی نکرده خود را آلوده به درآمد حرام یا شبهه‎ناک کند.

متأسفانه در این زمانه برخی سرپرستان خانواده‎ها برای وسعت دادن به زندگی خود و خروج از سختی‎ها حاضرند به سمت درآمدهای غیر شرعی بروند و خود و خانواده را گرفتار رزق حرام کنند. عده‎ای دیگر نیز به بهانه‎های مختلف مانند وسعت دادن به مساحت خانه و یا خرید لوازم ثانویه و یا موارد دیگر اقدام به دریافت وامها با بهره‎های بالا می‎کنند که در اصل فقهی جزو ارزاق رَبَوی محسوب می‎شود. آیا ارزش دارد انسان به خاطر آرامش و رفاه نسبی تن به این نوع اموال دهد در حالی که خداوند روزی هر کس را طبق مشیت خود و به مقدار معین قرار داده است؟

خداوند در آیۀ 278 سورۀ بقره می‎فرماید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید؛ و اگر مؤمنید، آنچه از ربا باقی مانده است واگذارید. «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ؛ و اگر [چنین‏] نکردید، بدانید به جنگ با خدا و فرستاده وی‏، برخاسته‌‏اید؛ و اگر توبه کنید، سرمایه ‌های شما از خودتان است‏. نه ستم می‌کنید و نه ستم می‏‌بینید. خطاب خداوند در آیۀ 278 به اهل ایمان است و این آیه نشان می‎دهد گروهی از مؤمنان با عدم رعایت درجه‎ای از تقوا دچار اموال ربا می‎شوند که در این آیه خداوند آنها را مورد انذار قرار می‎دهد. خداوند در آیه بعد به رباخواران هشدا می‎دهد اگر این اموال را ترک نکنید خداوند با رسولش با شما مبارزه خواهند کرد. مفهوم «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ‏» این است که آگاه باشید خدا و رسولش با شما رباخواران، پیکار خواهد کرد و در واقع اعلان جنگ از سوى خدا و رسول به این گروه خیره‌‏سر است.

اما در مقام امیدبخشی می‎فرماید: اگر توبه کنید، سرمایه‏ اصلی‎تان برای خودتان باشد. آیت‎الله مکارم در تفسیر این آیه در تفسیر نمونه می‎فرماید: یعنى اگر توبه کنید و دستگاه رباخوارى را برچینید حق دارید سرمایه‌‏هاى اصلى خود را که در دست مردم دارید (به استثناى سود) از آنها جمع‌‏آورى کنید و این قانون کاملاً عادلانه است زیرا که هم از ستم کردن شما بر دیگران جلوگیرى مى‏‌کند و هم از ستم وارد شدن بر شما و در این صورت نه ظالم خواهید بود و نه مظلوم.

بنابراین در هیچ صورتی نباید به خود اجازه دهیم تا به سمت اموال حرام یا شبهه‎ناک برویم که دود آن به چشم خود و خانواده‏‌مان خواهد رفت، زیرا از اولین اثرات رزق حرام قساوت قلب و دور شدن از ارزشهای الهی و عدم استجابت دعاست. رسول‎ اکرم(ص) در این باره می‎فرمایند: «کسی که یک لقمه حرام بخورد تا 40 شب نمازش قبول نمی‌شود و دعایش تا 40 روز مستجاب نمی‌شود؛ مَنْ أَکَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِینَ صَبَاحا و هر گوشتی که لقمه حرام می‌رویاند به آتش سزاوارتر است؛ وَ کُلُّ لَحْمٍ یُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ». بنابراین عدم قبولی عبادات چیزی جز شقاوت را به همراه نخواهد داشت.