سرویس جهان حلقه وصل - بیزینس اینسایدر در گزارشی به بررسی اقتصاد آمریکا قبل و پس از بحران کرونا در این کشور پرداخت و نوشت: اوجگیری دو هفتهای نرخ بیکاری حکایت از آن دارد که رکود ناشی از شیوع ویروس کرونا عمیقتر از آن چیزی خواهد بود که در بدو امر تصور میشد. این امر همچنین برخی نقاط ضعف پیشبینینشده در اقتصاد آمریکا را نمایان میسازد که قبل از بحران در حال شکلگیری بودند.
ادعاهای پیاپی مردم آمریکا مبنی بر از دست دادن شغل خود نمایانگر وجود برخی نقاط ضعف در اقتصاد آمریکاست که دستکم گرفته شده بودند و قبل از تعطیلیها به خاطر ویروس کرونا نیز موجود بودند. دادههایی که اخیراً منتشر شدند، نشان میدهند که ۶/۶ میلیون نفر از مردم آمریکا طی هفته منتهی به ۲۸ مارس خواستار دریافت مزایای بیمه بیکاری شدهاند که یک رکورد محسوب میشود. این گزارش در پی گزارش مشابهی در خصوص افزایش بیسابقه نرخ بیکاری طی هفته قبل از آن منتشر گردید. بدین ترتیب، ۱۰ میلیون نفر طی دو هفته شغل خود را از دست دادهاند که این رقم فراتر از همه برآوردهاست.
بنا بر اعلام گروه سرمایهگذاری بیسپوک، موارد بیکاری حدوداً برابر با یک سوم همه موارد بیکاری در جریان بحران مالی سال ۲۰۰۸ است. مجموعه موارد بیکاری طی این دو هفته حدود ۸۲ درصد بیشتر از پیشبینی اقتصاددانان والاستریت بود. به گفته لوک تیلی اقتصاددان ارشد مؤسسه ویلمینگتون تراست، اگر کسانی که درخواست بهرهمندی از مزایای بیمه بیکاری کردهاند موفق به یافتن شغل جدید نشوند، نرخ بیکاری تقریباً سه برابر خواهد شد و تا پایان ماه آوریل به ۶/۹ درصد خواهد رسید. افزایش هفتگی نرخ بیکاری حتی از این هم بیشتر میشود، آنهم در شرایطی که خطوط تلفن و صفحات وب با ترافیک بیسابقه مواجه شدهاند و ایالات نسبت به انباشته شدن درخواستها هشدار میدهند.
بیزینس اینسایدر میافزاید: اقتصاددانها حالا به اوضاع اقتصادی در دوران قبل از شیوع ویروس کرونا مینگرند تا ببینند کجای کار اشتباه شده و چه مواردی فرآیند بهبود اقتصادی را تهدید میکنند. برخی از آنها دریافتهاند که حتی قبل از فروپاشی ناشی از ویروس کرونا نیز اوضاع به سمت بیثباتی میرفت و اقتصاد کشور را در برابر چنین شوکی آسیبپذیر ساخته بود.
واکنش ضعیف ترامپ
هیدی شیرهولز مدیر سیاستگذاری مؤسسه سیاست اقتصادی در مصاحبه با وبسایت بیزینس اینسایدر اظهار داشت حتی در مراحل اولیه شیوع، دولت یک فرصت مهم و کلیدی را جهت محافظت از کارگران از دست داد. آمریکا میتوانست در خصوص برنامههای حفظ مشاغل و نیروی کار از اقتصادهای اروپایی تبعیت کند، اما در عوض از یک مشوق مالی ۲ تریلیون دلاری جهت تقویت برنامههای بیمه بیکاری پرده برداشت.
زیرساختهایی که قبل از بحران سلامت نیز وضعیت نامناسبی داشتند، اکنون با فشار تقاضا مواجه شدهاند. یک مثال که قبلاً ذکر شد به ترافیک بالای تماس با خطوط تلفن بیمه بیکاری مربوط میشود. میلیونها کارگری که بهواسطه اخراج از محل کار از خدمات سلامت محروم میشوند نیز موجب تشدید روند شیوع ویروس کرونا خواهند شد. به گفته شیرهولز، حقوق ناچیز پرداختی به کارگران «نشان میدهد که تا چه حد برای کار ارزش قائلیم» و این امر پر کردن این مشاغل پس از بهبود اوضاع را سخت و دشوار میسازد.
تأخیر در ارائه کمکهای حیاتی و بدهی بیش از حد
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: دولت در قالب تدابیر مساعدتی خود میلیاردها دلار در قالب وام به کسبوکارهای کوچک اختصاص داد، اما تأخیرهای بوروکراتیک، وابستگی به بانکها، و علاقهمندی شرکتها به دریافت بهره میتواند از کارایی این برنامه بکاهد. وخامت سریع وضعیت بازار کار حکایت از آن دارد که حتی کارآمدترین برنامه اعطای وام نیز اکنون دیگر دیر شده است و زمان آن گذشته است.
در شرایطی که انتظار میرود ویروس کرونا آمریکا را به سمت رکود سوق دهد، طرحهای زودهنگام با هدف احیای اقتصادی، ضعف و شکنندگی بودجههای ایالات را نمایان میسازند. به گفته شیرهولز، بیکاری گسترده موجب کاهش چشمگیر درآمدهای مالیاتی خواهد شد و دولتهای ایالتی چارهای نخواهند داشت جز اینکه از مخارج خود بکاهند. وی افزود: ضربه ناگهانی ویروس کرونا به فعالیتهای اقتصادی «میتواند هر اقتصادی را، چه ضعیف و چه قوی، به زانو دربیاورد.» بزرگترین چالش در واقع کسب اطمینان از این امر است که کمکها به سرعت به دست کسانی میرسند که بیش از همه به آن نیاز دارند. در عین حال باید در راستای مهار ویروس نیز تلاش کرد. شیرهولز در ادامه اظهار داشت: «ما به روند شکلگیری رکود عادت داریم... اما این با بقیه فرق دارد. هر رکودی رنگ و بوی خود را دارد، اما شتاب این یکی واقعاً نفسگیر است.»