به گزارش حلقه وصل، وقتی مشکلی برای همه افراد یک جامعه یک مشکل پیش می‌آید، واکنش انسانی و منطقی این است که جامعه و سیستم حکومتی اول از همه به‌فکر ضعیف‌ترها باشند؛ آن‌هایی که آسیب‌پذیرترند و برای رد شدن از مشکل، به کمک بیشتری نیاز دارند. کرونا، یک درد همه‌گیر است که به سراغ تمام دنیا آمده و قوی و ضعیف، گرفتارش شده‌اند. اما در برخی کشورها به بهانه کمبود امکانات، گروه‌های ضعیف مانند سالمندان یا مبتلایان به سندروم داون، اوتیسم را در اولویت آخر رسیدگی قرار داده‌اند و در شرایطی که با بحران جدی در تأمین تجهیزات مورد نیاز مواجه هستند، در صورت ابتلای آن‌ها به کرونا، عملا رهایشان می‌کنند تا بمیرند.
دستورالعمل‌هایی برای مردن این چند گروه
در روز ۲۷ مارس یک خبر به‌صورت گسترده در رسانه‌های انگلیس منتشر شد. روزنامه‌های «سان»، «میرور»، «مترو» و «دیلی‌استار« در مقاله‌هایی جداگانه به دستورالعمل جدیدی در آمریکا پرداختند که بر اساس آن افرادی که دچار سندروم داون، فلج مغزی یا اوتیسم باشند، در صورت ابتلا به کرونا به حال خود رها می‌شوند تا بمیرند. این دستورالعمل که در ایالت‌های واشنگتون، آلاباما و آریزونای آمریکا به پزشکان ابلاغ شده، می‌گوید در صورتی که فردی از این سه‌دسته به کرونا مبتلا شود و به مراقبت‌های ویژه نیاز داشته باشد، در اولویت آخر برای دریافت این مراقبت‌ها قرار خواهد داشت. حتی افراد دیگری مانند بیماران روانی که مشاعر خود را از دست داده‌اند و همینطور عقب‌افتادگان ذهنی نیز در این دسته قرار گرفته‌اند.
این در حالی است که این افراد عموما در مکان‌هایی به‌صورت گروهی نگه‌داری می‌شوند و به همین خاطر خیلی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ویروسی هستند. کافی است یکی از آن‌ها یا مراقبانشان کرونا بگیرند؛ این زندگی گروهی باعث می‌شود که بقیه هم به‌سرعت مبتلا شوند.
دولت آمریکا به‌صورت رسمی اعلام کرده با کمبود شدید تجهیزات پزشکی مواجه است و هر روز خبری در این خصوص بر روی خروجی رسانه‌ها قرار می‌گیرد؛ با این اوصاف، بدیهی است که قرار داشتن در اولویت آخر رسیدگی، معنایش همان تیتری است که رسانه‌های انگلیس انتخاب کرده‌اند: «مبتلایان به سندورم داون، فلج مغزی، اوتیسم و بیماران روانی در صورت ابتلا به کرونا، به حال خود رها می‌شوند تا بمیرند.»
سالمندانی که به حال خود رها می‌شوند
از نخستین روزهای شیوع کرونا با اینکه ویروس ناشناخته‌ای بود، پزشکان درباره یک موضوع به قطعیت رسیدند؛ اینکه افراد مسن در صورت ابتلا به بیماری، بیشتر از سایرین در معرض خطر مرگ هستند. همین باعث شد در بسیاری از فرهنگ‌ها مثل کشور ما، مراقبت از سالمندان در هر خانه‌ای در اولویت اول قرار بگیرد. خیلی‌ها قید دیدارهای حضوری را زدند مبادا ناقل باشند و این عزیزانشان را در معرض خطر ابتلا قرار دهند. خیلی‌ها هم بسیج شدند تا خریدهای و نیازهای ضروری پیرترهای محله را تأمین کنند برای اینکه آن‌ها مجبور نباشند از خانه بیرون بیایند یا تنهایی این روزها، کمتر اذیتشان کند. اما همه‌جای دنیا، این نگاه نسبت به سالمندان وجود نداشت.
در ایتالیا، آمریکا و انگلیس متخصصان بهداشت اجتماعی و نیز سیاستگذاران نظام سلامت به‌صورت رسمی اعلام کردند افراد مسن در صورت ابتلا به کرونا، در اولویت‌های آخر برای دریافت خدمات ویژه مراقبتی مانند تخت‌های آی‌سی‌یو و حتی دریافت کپسول‌های اکسیژن قرار دارند.
به‌عنوان مثال روزنامه گاردین در یادداشتی به قلم دکتر «جاناتان ایوز»، معاون مرکز اخلاق پزشکی دانشگاه بریستول، به تحلیل این تصمیم پرداخت و با اشاره به کمبود شدید منابع و امکانات پزشکی و درمانی در انگلیس نوشت فقدان منابع کافی معنایش این است که بیماران جوان‌تر و سالم‌تر در اولویت قرار می‌گیرند در حالیکه بقیه افراد «رها می‌شوند تا بمیرند». چندی پیش یک خبرنگار اسکاتلندی نیز افشا کرد در انگلیس به افراد کهنسال یا دارای بیماریهای مزمن چنین نامه‌ای داده می‌شود: اگر کووید-۱۹ بگیرید هیچ بیمارستانی شمارا پذیرش نخواهد کرد و قطعاً ونتیلاتوری به شما تعلق نخواهد گرفت. پس بهتر است خانه بمانید و این فرم را پر کنید تا اطرافیانتان آمبولانسی که مورد نیاز دیگران است را خبر نکنند!
در ایتالیا در دستورالعمل ابلاغی به بیمارستان‌ها صراحتا نوشته شده بود: «اولویت باید به افرادی داده شود که اولا احتمال بیشتری برای زنده ماندن دارند و ثانیا در صورت بهبود، سال‌های بیشتری عمر خواهند کرد». در آمریکا نیز نیویورک‌تایمز در یک گزارش اشاره به اعداد و ارقام حوزه بیمارستانی نوشت در این کشور تنها ۶۸ هزار تخت برای مراقبت‌های ویژه وجود دارد اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد ۹۶۰ هزار نفر به مراقبت‌های ویژه نیاز خواهند داشت. و واشنگتن‌پست با اتکا با این کمبود شدید امکانات پزشکی، از تصمیم ناگزیر این کشور برای حذف سالمندان از دریافت مراقبت‌های ویژه خبر داد.
اما تلخ‌ترین فاجعه در اسپانیا اتفاق افتاد؛ وقتی ارتش این کشور برای ضد عفونی کردن به خانه‌های سالمندان رفت، با اجسادِ به حال خود رها شده‌ی آن‌ها مواجه شده است. خیلی از کارکنان این مراکز با شیوع کرونا به سر کار نرفته بودند و بیماران سالمند، در حال مرگ را به حال خود رها کرده‌اند.
تبعیض نژادی شدید زیر چکمه‌های کرونا
«نرخ ابتلای سیاهپوستان به کرونا در برخی ایالت‌های آمریکا وحشتناک است.» این تیتر روزنامه نیویورک‌تایمز آمریکا بود که تأکید می‌کند میان سفیدپوستان و سیاه‌پوست‌های آمریکایی در دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، تبعیض شدیدی وجود دارد. همین باعث شده است میزان تلفات سیاهپوستان در این کشور بسیار بالا باشد. به‌عنوان مثال در ایالت لوییزانای این کشور با اینکه سیاهان فقط ۳۰ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند، ۷۰ درصد تلفات کرونا سیاهپوست هستند. آماری که در سایر ایالت‌ها هم با نسبت‌های مشابه، وجود دارد.
سیاهپوستان آمریکایی همیشه در دسترسی به امکانات پزشکی و خدماتی مانند بیمه سلامت، در شرایط بدتری نسبت به سفیدپوستان قرار داشته‌اند؛ اما در ایام شیوع کرونا و به‌ویژه در بازه زمانی که بحران جدی در امکانات پزشکی ایالات متحده وجود دارد، این تبعیض جدی‌تر هم شده است. نیویورک‌تایمز در بخشی از گزارش خود به یکی از شکل‌های این تبعیض پرداخته و می‌نویسد پزشکان آمریکایی وقتی یک سیاهپوست با علائم مشابه کرونا به آن‌ها مراجعه می‌کند، کمتر آن‌ها را برای دادن تست به مراکز اختصاصی ارجاع می‌دهند. این علاوه بر اینکه جان آن فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد، باعث می‌شود او به‌عنوان ناقل، بیماری را به سایر سیاهپوستان نیز منتقل کند. چرا که اغلب در محله‌هایی نزدیک به هم زندگی می‌کنند. تبعیض بعدی در ارائه اطلاعات دقیق پزشکی به سیاهانی است که در محله‌های فقیرتر زندگی می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر بیماری بیشتر شود.
تنها سهم این گروه، یک پارکینگ خط‌کشی شده
قشر دیگری که در مقابل کرونا هم به‌شدت آسیب‌پذیر هستند و هم بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند، بی‌خانمان‌ها هستند. نیویورک‌پست اخیراً در یک گزارش به برخوردی که با این افراد می‌شود، پرداخته و می‌نویسد در ایالت نوادای آمریکا به جای اسکان بی‌خانمان‌ها، یک پارکینگ را خط‌کشی کرده‌اند تا با رعایت فاصله از هم بخوابند. این در حالی است که بسیاری از هتل‌ها به‌علت گسترش بحران کرونا خالی است و میتواند برای اسکان موقت بی خانمان‌ها استفاده شود. طبیعتا این افراد به‌علت عدم دسترسی به خدمات بیمه‌ای و نیز قیمت بالای تست در آمریکا، در صورت مشاهده علائم، نمی‌توانند تست بدهند و حتی در صورت اطمینان از ابتلا به کرونا با احتمال بسیار کمتری می‌توانند مراقبت‌های ویژه را دریافت کنند.
پناهندگان بی‌پناه
یکی از جدی‌ترین گروه‌های آسیب‌پذیر در زمان شیوع بیماری، پناهندگان هستند؛ کسانی که به‌خاطر نداشتن تابعیت از بسیاری از خدمات شهروندی مانند بیمه سلامت و یا حتی امکان مراجعه به پزشک محروم هستند. این افراد به‌صورت دسته‌جمعی در اردوگاه‌ها و کمپ‌های پناهندگان زندگی می‌کنند و همین آن‌ها را در برابر ابتلای سریع به بیماریهای ویروسی بسیار آسیب‌پذیر می‌کند.
چندی پیش واشنگتن‌پست در گزارشی به موضوع اولویت‌بندی خدمات درمانی در آمریکا پرداخته بود و یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که در این خصوص مطرح کرده بود، ازین قرار بود: «آیا زندانیان یا مهاجران غیرقانونی باید برای دریافت خدمات درمانی در نظر گرفته شوند؟». این موضوع به‌ویژه از این جهت حائز اهمیت است که در سال‌های اخیر دولت آمریکا سیاست‌های بسیار سختگیرانه و تبعیض‌آمیزی را علیه مهاجران در نظر گرفته است و آن‌ها حتی در حالت عادی نیز از دریافت بسیاری از خدمات اجتماعی محروم هستند؛ اکنون که ایالات متحده در شمار مبتلایان و نیز کمبود شدید امکانات پزشکی دچار بحرانی جدی است، این گروه نیز مانند سایر قشرهای ضعیف جامعه شانسی برای استفاده از مراقبت‌های ویژه پزشکی نخواهند داشت.
در سایر کشورهای غربی نیز اوضاع به همین شکل است؛ در گزارشی که از پناهجویان در یونان در رسانه‌ها منتشر شده است، وضعیت فاجعه‌بار آن‌ها در روزهای شیوع کرونا به تصویر کشیده شده است. آن‌ها می‌گویند در آتن زندگی روزمره‌شان وابسته به کمک های نهاد های خیریه بوده و این روزها که شیوع ویروس کرونا فعالیت این سازمان‌ها و ادارات دولتی را متوقف کرده، نه پولی دارند که غذایی بخرند و نه در صورت ابتلا به کرونا کسی به آن‌ها کمک می‌کند.