تفاوت علوم حقیقی و غیر حقیقی چیست

به گزارش حلقه وصل، آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری (عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم): یکی از شئونی که ائمه (ع) دارند و جزو امتیازات خاص آنها محسوب می‌شود، مقام علمی خاص است.

در حقیقت علم حقیقی از اسرار الهی است که خداوند این علم را به بندگان خاص خود اعطا می‌کند، آنچه در اختیار عموم قرار می‌گیرد چیزی است که در اختیار اهل دنیا و حتی شیاطین و شیطان هم قرار می‌گیرد و علوم حقیقی نیست گرچه شاید ما برای تأمین زندگی گاهی به اینها محتاج شویم اما علوم حقیقی جزو اسرار الهی و بندگی است.

علوم حقیقی راه رسیدن به قرب الهی است و این از اختصاصات انبیا و اولیا خدا محسوب می‌شود اینها به اندازه‌ای که بندگی می‌کردند ابواب الهی به رویشان باز می‌شده میزان علمشان به مقام بندگی و طاعتشان بستگی داشته، گاه علوم الهی که علوم بی پایان است تمامی آن چه ممکن است به بنده‌ای عطا شود به نبی اکرم و از طریق ایشان به ائمه و اهل بیت رسیده است.

هر آنچه همه انبیا و اولیا الهی و 124 هزار پیغمبر در  اختیار داشتند به نحو اتم و اکمل در اختیار نبی اکرم و اهل بیت (ع) قرار می‌گرفت و در این هیچ تردیدی وجود ندارد. پس آنچه ملائکه فرود آوردند، همه در محضر ائمه(ع) است.

حال حقیقت این علم برای ما مکشوف نیست گاهی برخی جهات علوم ائمه در روایات توضیح داده شده که آن هم گاهی با بیان اسرار آمیز صورت گرفته است، مثلاً گاهی گفته‌اند که علم 73 حرف است حال مقصود از حرف چیست، توضیح داده نشده است که از این 73 حرف ، یک حرف مربوط به حضرت حق است باز جزئیات این هم توضیح داده نشده است و 72 حرف دیگر نزد نبی اکرم و اهل بیت (ع) است حال اگر ملاحظه کنیم نزد حضرت ابراهیم (ع) در روایات داریم 8 حرف بوده، یا نزد موسی کلیم 4 حرف داریم.

در روایت نقل شده که آصف بن برخیا تخت بلقیس را در یک چشم به هم زدن از یمن تا شام هدایت کرد قبل از اینکه حضرت چشم به هم بزنند، تعبیر این است که این شخص از اسم اعظم استفاده کرده و در کمتر از یک چشم به هم زدن چنین کاری را کرده است، گاهی آمده که به اندازه یک پرنده بزرگان از علم الکتاب استفاده کردند این اندازه همه ارض و سماوات بوده است.

پس این تعابیری که از علوم ائمه شده است گاهی گفته‌اند همه علم الکتاب ظاهر و باطن نزد امام (ع) است خود این علم کتاب چیست، باز تفسیر نشده است اما آیات و روایات در این زمینه فراوان است. چنین چیزی دلالت می‌کند که قرآن با همه اسرار نزد امام است و نزد غیر امام هم نیست.

گاهی ائمه برای اینکه گوشه‌ای از این علم را توضیح داده باشند مکرر در روایات آمده که وجود مقدس امام صادق (ع) در جمع اصحاب فرمودند که هر چه سماوات و ارض هست من بدان عالم هستم، می‌دانم آنچه هست و آنچه خواهد بود آمده که برخی حاضرین در مجلس تعجب کردند که امام چنین علمی داشته باشد و ایشان هم گفتند که این چیز مهمی نیست خداوند در قرآن کریم آورده که ما کتاب را بر شما نازل کردیم و این کتاب بیان همه حقائق در آن هست و در این تردیدی نیست اما در حدیث دیگری حضرت فرمود من هم فرزند نبی اکرم (ص) هستم و این ولادت هم صرف ظاهری نیست و من همه علم الکتاب و به همه این عوالم مثل کف دست خود نگاه می‌کنم.

گاهی برخی این مسائل برای بیان علوم ائمه آمده و گاهی علم ائمه با انبیا مقایسه شده، روایات متعدد داریم که ائمه اعلم از انبیا الهی هستند و این واضح هم هست و بیان شده است، البته انبیا الهی به خصوص انبیا اولوالعزم مقامات والایی دارند اما مقام اهل بیت(ع) ممتاز است حتی در خصوص علم اینگونه بوده است.

همچنین وقتی وجود مقدس نبی اکرم (ص) از دنیا رفتند و حوادث بعد از رحلت پیش آمد حضرت زهرا(س) خیلی محزون شده بودند نقل شده که از ایشان پرسیدند شما چرا عزاداری می‌کنید، ایشان هم گفتند که شما نمی‌دانید چه اتفاقی افتاده است! اینها علومی است که اهل بیت(ع) داشتند. ایشان ادامه دادند من حوادثی را می‌بینم وقایعی را مطلع هستم که اگر به شما بگویم مثل طناب دلو در چاه به خود می‌لرزید. اینجاست که جبرئیل با حضرت گفت‌وگو می‌کرد و وقایع آینده را برایشان توضیح می‌داد.