به گزارش حلقه وصل، «ادلب»، آخرین پناهگاه بقایای تروریستها در سوریه در نزدیکی مرز مشترک با ترکیه، در روزهای اخیر شاهد نفسهای پایانی تروریسمِ تحت حمایت کشورهای خارجی است که همچنان تلاش دارند چتر حفاظتی خود را برای بقای آنها در منطقه به دلیل منافع گسترده خود پابرجا نگه دارند.
پیشروی بالغ بر ۷۰۰ کیلومتری ارتش سوریه در حومه استان ادلب در سه هفته اخیر، بر سرعت روند تحولات در این استان افزوده و اندک ابهام های باقی مانده در مورد اهداف بازیگران متعدد کلیدی در این بحران را عیان کرد. برای بررسی تحولات ادلب پیش از هر چیز باید به شناسایی بازیگران عمده و مهم دو عرصه سیاسی و میدانی این منطقه سرنوشت ساز سوریه پرداخت.
بازیگران عمده در تحولات ادلب را میتوان به این ترتیب نام برد:
- ایران: از جمله بازیگران مهم منطقهای در تحولات سوریه، ایران است که رابطه تاریخی دوستانهای با دمشق داشته و از سال ۲۰۱۱ و آغاز جنگ داخلی در این کشور با ابزار دیپلماتیک به حل این بحران شتافته است. اگر قائل به تعریف هدف برای بازیگران کلیدی در تحولات ادلب باشیم، تهران با ترتیب دادن نشستهای دیپلماتیک و ارائه کمکهای مستشاری درصدد است تا از مردم سوریه حمایت کرده و سایه سیاه تروریسم را که تاکنون خسارات و تلفات عمده ای برای کشورهای منطقه و البته خودش به دنبال داشته و تراژدیهای انسانی متعددی را رقم زده، از منطقه دور کند.
- روسیه: دیگر بازیگر کلیدی ادلب که در دو شکل دیپلماتیک و نظامی حضور فعالی در تحولات سوریه و ادلب بازی کرده و همچنان تلاش دارد تا از مانع تراشیهای کشورها و سازمانهای خارجی در مسیر آزاد و پاکسازی ادلب جلوگیری کند، همگامیهای متعددی با ایران در راستای پایان دادن به تنشها و جنگ سوریه و البته پایان حیات تروریسم در این کشور داشته است. مسکو در تلاش است تا ضمن حمایت از مردم سوریه، خشونت و تروریسم ۱۰ ساله در این کشور که از بطن حمایت غربیها و بازیگران غربگرای منطقه پدید آمده را از چهره سوریه بزداید.
- ترکیه: تحولات اخیر در دو عرصه میدانی و سیاسی سوریه با نقش آفرینی ترکیه رقم میخورند. ترکیه که با ادعای مبارزه با تروریسم و حل بحران پناهجویی به شمال شرقی سوریه تجاوز نظامی کرده، در هفته ها و ماه های اخیر کاروانهای متعدد نظامی به سوی ادلب گسیل کرده و پستهای دیده بانی متعددی را در منطقه تاسیس کرده است. حمایت تسلیحاتی و لجستیکی از گروههای تروریستی در هفته ها و ماه های اخیر به جزء لاینفکی از تلاشهای ارضی و سیاسی ترکیه و شخص «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور مبدل شده است. آنکارا در این مسیر تا جایی پیش رفته که از واشنگتن برای استقرار سامانه های پاتریوت درخواست کمک کرده تا بتواند مانع پیشروی ارتش سوریه در ادلب شود. آنکارا در مسیر دستیابی به اهداف خود و قربانی کردن زنان و کودکان، از ابزارهای ارتش، دیپلماسی تهدید و ارعاب، تجاوز نظامی و حمایت گسترده از گروههای تروریستی بهره میبرد.
- آمریکا: وعدههای «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر پایان دادن به «جنگهای احمقانه» در غرب آسیا در نهایت منجر به آشکار شدن اهداف این کشور در سوریه شد؛ نفت و حمایت از رژیم صهیونیستی. آمریکا که تاکنون بارها از طرق نظامی و فشارهای سیاسی و تحریمی، تلاش کرده، دولت قانونی سوریه را به زانو در بیاورد در نهایت خواسته اش را از حضور نظامی در این کشور با انتقال نظامیانش به مناطق نفت خیز سوریه نمایان ساخت. حفاظت از رژیم صهیونیستی، جاه طلبی های منطقهای و نفت تا جایی برای واشنگتن اهمیت دارد که در میانه تنشهای با ترکیه بر سر سامانه اس ۴۰۰، علاوه بر خروج از شمال شرق سوریه راه را برای تجاوز نظامی ترکیه باز کرد، با تبعیت از سیاست یکی به نعل و یکی به میخ با درخواست ترکیه برای استقرار سامانههای پاتریوت مخالفت نکرده است.
تنها سناریوی پیشروی ادلب، آزاد و پاکسازی کامل تنها منطقه تحت کنترل تروریستها در سوریه است که در آینده نزدیک به وقوع میپیوندد. این مهم در عرصه میدانی با تلاشهای ارتش سوریه و در عرصه سیاسی با تلاشهای ایران و روسیه در حال تحقق است. نشست سه جانبه تهران با حضور ایران، روسیه و ترکیه در اوایل ماه مارس ۲۰۲۰ به ابتکار تهران گام مهمی در راستای حل و فصل دیپلماتیک این بحران قطعا نقش مهمی در تسریع پایان بحران ادلب خواهد داشت.