به گزارش حلقه وصل، بیش از 60 درصد اتوبوس‌ها در پایتخت فرسوده است و این در حالی بوده که با گران شدن بنزین به آمار مسافران این ناوگان 30 درصد افزوده شده، از طرفی پایتخت با مشکل آلودگی هوا هم دست و پنجه نرم می‌کند و به گفته کارشناسان بخشی از آلودگی هوا مربوط به اتوبوس‌ها است و با نوسازی ناوگان اتوبوسرانی می توان گام مؤثری در جهت مقابله با آلودگی هوا برداشت.
مشکلات تأمین اتوبوس برای تهران هر چند موضوع جدیدی نیست ولی اگر مسافر اتوبوس و مترو در پایتخت باشید قطعا در حال حاضر ضرورت نوسازی و خرید اتوبوس جدید راب یشتر احساس می‌کنید. ناوگان حمل و نقل عمومی مملو از جمعیت است و مسافران شاکی از کمبود و عدم توسعه این ناوگان هستند.
هر چند پس از گرانی بنزین دولت قول داد مشکل کمبود قطار مترو و اتوبوس را برطرف می‌کند و معاون اول رئیس جمهور اعلام کرد برای تهران 3000 میلیارد بودجه جهت خرید اتوبوس اختصاص داده‌اند اما شورای شهری‌ها مانند محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران اعلام کردند که عزمی در دولت برای این موضوع نمی‌بینند و اگر تاکنون امیدی وجود داشت که کمک دولت برای خرید اتوبوس تحقق پیدا کند، دیگر این موضوع جزو خیالات است، چرا که اراده‌ای در بدنه دولت نیست تا کمکی در این زمینه محقق شود. البته شهرداری چندان همسو با شورای شهر نبود و شرکت واحد اتوبوسرانی تهران اعلام کرد به شهرداری تهران اجازه داده شده که از محل ارز حاصل از صادرات نفت، هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس به صورت cbu وارد کشور کند.
این خبر صدای تولیدکنندگان داخلی از جمله مدیر عامل شرکت تولیدی و صنعتی عقـاب افشـان را درآورد. تولیدکنندگان اتوبوس اعلام کردند؛ حدود 17 شرکت تولیدکننده اتوبوس سازی در کشور است و دیگر نیازی به واردات اتوبوس از خارج کشور نیست.
آغاز خرید اتوبوس یک میلیاردی
درباره این موضوع به سراغ محمودترفع سرپرست شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران رفتیم. وی درباره این موضوع به خبرنگار فارس، گفت: شرکت اتوبوسرانی با بسیاری از شرکت‌های خودروساز از گذشته درباره تولید اتوبوس برنامه‌هایی داشته و در حال حاضر فراخوانی جهت تأمین اتوبوس در منطقه 2 تهران با شرکت عقاب‌افشان انجام شده است و بر همین اساس، این شرکت 13 دستگاه اتوبوس تولید کرده و تا پایان سال برای میدان صنعت به بهره‌برداری می‌رسد.
وی افزود: قیمت هر دستگاه اتوبوس حدود یک میلیارد و 700 میلیون تومان است که شهرداری همه این هزینه را پرداخت می‌کند. همچنین تاکنون درخواستی از سوی شرکت‌های سازنده اتوبوس نبوده که توسط شرکت اتوبوسرانی رد شود و همه درخواست‌ها را پیگیری کرده‌ایم، ولی اینکه در گذشته این موضوع به نتیجه نرسیده، به دلیل این بوده است که بخشنامه‌ها برای تولید اتوبوس اجرایی نمی‌شد و کار به نوعی گره خورده است.
سرپرست شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران تصریح کرد: براساس تفاهمی که در گذشته با خودروسازان داخلی انجام گرفته، 8 هزار اتوبوس قرار بوده است که در داخل ساخته شود و این موضوع براساس تبصره «ق» قانون بودجه، ماده 12 بودجه، مصوبه شورای اقتصاد و موضوع اوراق مشارکت بوده است، ولی متأسفانه به دلایلی محقق نشده است.
ترفع گفت: در گذشته اعلام شده که خودروساز برای اینکه بتواند در این حوزه فعالیت کند باید سپرده گذاری داشته باشد و یا اینکه اگر اتوبوس دیزل بخواهد به CNG تبدیل شود، شرکت مربوطه باید یک اتوبوس بخرد، یک سال بهره‌بردار یانجام دهد و پس از آن به ازای هر کیلومتر پیمایش، 21 سنت به آن پرداخت خواهد شد که همه این موضوعات، روند تولید و خرید اتوبوس را با مشکل همراه ساخته است.
واردات اتوبوس به دستور دولت است نه شهرداری
وی در پاسخ به اینکه چرا علی‌رغم توانایی تولید اتوبوس در داخل کشور، اعلام شده 1500 اتوبوس به ایران وارد می‌شود، گفت: این دستورالعمل از سوی معاون اول رئیس‌جمهور اعلام شده و ما منعی برای واردات یا تولید اتوبوس نداریم، اگر تولید اتوبوس انجام گیرد ما نیز از آن حمایت می‌کنیم، ولی بخشنامه‌ها تاکنون در این زمینه اجرایی نشده و شهرداری در حد بضاعت خود به این مسئله ورود کرده است.
سرپرست شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران خاطرنشان کرد: چند خط مینی‌بوس نیز به زودی و تا قبل از پایان سال در تهران راه‌ندازی می‌شود که مناقصه آن برگزار و در واقع مینی‌بوس‌ها را بخش خصوصی خریداری می‌کند و ما آن را در قالب خریدخدمت خواهیم داشت.
حمایت شورای شهر از اتوبوس‌های ملی
محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران درباره این موضوع امروز به خبرنگار فارس،گفت:مصوبه‌ای در شورای شهر در زمینه حمایت شهرداری از تولیدکنندگان اتوبوس‌های برقی داریم ولی الان این سوال مطرح است که در حال حاضر کدام یک از شرکت‌های خودروسازی داخلی اتوبوس را تولید می‌کنند اگر تولیدی در این زمینه دارند اعلام کنند چرا که شهرداری موظف است از آنها خریداری کند.
وی ادامه داد: در شورای شهر مصوبه‌ای داریم که بر اساس آن شهرداری موظف است تعدادی اتوبوس برقی و معمولی خریداری کند که اولویت برای خرید از شرکت‌های داخلی اتوبوس‌های برقی است ولی تا آنجایی که ما اطلاع داریم خودروسازان تولیدی در این زمینه ندارند حتی در مورد سایر اتوبوس‌های معمولی نیز شیشه، بدنه و صندلی اتوبوس را در داخل تولید می‌کنند ولی موتور و گیربکس اتوبوس را هیچکدام در داخل تولید نمی‌کنند.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: البته باید به این نکته توجه داشت که شرکت‌های خودروسازی که در داخل اتوبوس تولید می‌کنند، برای افراد اشتغال‌زایی به همراه داشته و ترجیح دولت و شهرداری این است که اتوبوس‌ها در داخل تولید شوند حتی همان شیشه، بدنه و صندلی هم تولید آن می‌تواند اشتغال‌زایی ایجاد کند.
علیخانی با اشاره به اینکه شورای شهر نظر مثبتی به خرید اتوبوس از شرکت‌های داخلی دارد گفت: ظرفیت تولید 2 تا 3 هزار اتوبوس در داخل کشور را هیچ شرکتی اعلام نکرده و البته شهرداری با توجه به وضعیت تحریم‌ها باید منتظر بماند تا همان اندکی تولید داخل هم برخی از قطعات آن وارد شود. بنابر این اگر هر شرکتی در داخل کشور اعلام کند که می‌تواند اتوبوس تولید کند و یا قطعات آن را از خارج بیاورد شهرداری باید با روی باز از آن استقبال کند.
وی بیان داشت: تبصره‌ای در متمم بودجه ایجاد کرده‌ایم و در آن مشخص کردیم تعدادی اتوبوس برقی و تعدادی اتوبوس گازی خریداری شود ولی تا کنون برای تولید اتوبوس برقی اقدامی نشده و ما علاقه‌مندیم و توصیه می‌کنیم شرکت‌های اتوبوس‌ساز به سمت اتوبوس‌های برقی پیش روند چرا که در آینده اتوبوس‌های دیزل باید جمع‌آوری شوند.
وی گفت: در حال حاضر اتوبوس‌های دیزلی که خریداری می‌شوند دردسرهای خودش را دارند و اعلام می‌کنیم باید فیلتر دوده روی آن نصب شود و هزینه‌های خودش را دارد، مردم می‌گویند چرا اتوبوس‌ها دود می‌کنند در حالی که وضعیت اتوبوس‌های دیزل به صورت ذاتی به همین صورت است و بخش اعظمی از آلودگی هوای ناشی از وسایل نقلیه از اتوبوس‌ها و کامیون‌ها ایجاد می‌شود.
وضعیت قرمز کمبود اتوبوس
هر چند از حدود ۵۰ سال پیش تاکنون چالش و دغدغه حمل و نقل انبوه بر در پایتخت ایران، مد نظر برنامه ریزان شهری بوده است ولی به گفته برخی کارشناسان امروز موضوع بهبود وضعیت اتوبوس‌ها در پایتخت از مرحله اهمیت گذشته و به یک الزام تبدیل شده است و این مطالبه شهروندان تهرانی از شهرداری و دولت است.
برخی کارشناسان حوزه حمل و نقل معتقدند وضعیت اتوبوس‌های پایتخت هشداردهنده است و چنانچه سیستم حمل و نقل عمومی را اصلاح نشود قطعاً سیاست‌های کنترلی، جریمه و طرح ترافیک یا ارتقای استاندارد خودروها، تاثیر کافی را نخواهند گذاشت و محیط زیست شهر تهران آلوده‌تر و با ترافیک بیشتری روبه‌رو خواهد شد همچنین مسافران هم روزانه با حجم زیادی از جمعیت مواجه هستند و به دلیل کمبود اتوبوس دیرتر از زمان انتظار به مقصد می‌رسند.