به گزارش حلقه وصل، موضوع آلوده بودن مواد لبنی به خصوص شیرهای پاستوریزه به سم «آفلاتوکسین»، با واکنش‌های متفاوتی در فضای مجازی همراه بوده است و در این بین، وزارت بهداشت نیز به این ماجرا ورود کرده و از نحوه اطلاع رسانی در برنامه تلویزیونی گلایه کرده است.
بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران، مدعی شده است شیرهای پاستوریزه‌ای که از سوپرمارکت‌ها تهیه می‌شود، آلوده به سم آفلاتوکسین هستند که می‌تواند منجر به بروز سرطان کبد شود.
ادعای چنین موضوع مهمی که در ارتباط مستقیم با سلامت مردم است، از ابعاد مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و در این بین، نقش رسانه ملی به عنوان پر مخاطب ترین رسانه کشور که میلیون‌ها بیننده دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اینکه چرا باید موضوعی در یک برنامه تلویزیونی مطرح شود و سپس پیرامون آن موضع گیری نمود. آیا بهتر نیست، چنین موضوعاتی قبل از رسانه‌ای شدن، به نوعی حل و فصل شود و نتیجه موضوع اطلاع رسانی گردد.
بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران در این برنامه زنده تلویزیونی، به آماری استناد کرده است که نتیجه پژوهش تعدادی از اساتید دانشگاهی بوده است.
طبق آنچه او اعلام کرده است؛ ۳۳ درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه آلوده به سم آفلاتوکسین بوده‌اند.
اینکه رسانه ملی هر از چند گاهی با چنین برنامه‌هایی که اغلب به صورت زنده روی آنتن می‌رود، افکار عمومی را تحت الشعاع قرار می‌دهد، حرف تازه ای نیست. اما، نکته قابل توجه اهمیت برخی موضوعات است که در ارتباط مستقیم با سلامت مردم قرار دارد.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، با بیان اینکه حتی در کشورهای اروپایی که سختگیرانه ترین کدکس ها را دارند هم آفلاتوکسین در لبنیات وجود دارد، گفت: باید توجه داشت میانگین این سم حدود ۵۰ تا ۶۰ نانو گرم در لیتر در تمام شیرهای کشور است. اگر مقیاس، کدکس اروپا باشد، خود عدد تقریباً بالا است چون عدد کدکس اروپا ۵۰ نانوگرم در لیتر است. اگر کدکس ایران باشد حدود ۱۰۰ است که قابل قبول و اگر کدکس آمریکا باشد که میزان آن ۵۰۰ نانوگرم است، با این معیار، تقریباً تمام نمونه‌ها قابل قبول هستند.
وی افزود: بررسی ۵۰ مطالعه در ایران در چند سال اخیر نشان می‌دهد در طی ۱۰ سال گذشته میزان این سم در شیر رو به کاهش است. اگرچه هنوز با میزانی که با محصولات کشورهای اروپایی است، قابل مقایسه نیست و حداقل ۳۰ تا ۴۰ نانو گرم در لیتر بیشتر است.
حریرچی با بیان اینکه با توجه به ارزیابی خطر باید به قضاوت این موضوع نشست، گفت: همین امروز هم میزان مصرف شیر در جامعه ما پایین است و مصرف شیر در مقایسه با کشورهای اروپایی شاید یک چهارم باشد و به مردم توصیه می‌کنیم که مصرف شیر را از سبد غذایی خود حذف نکنند و نکته دیگر اینکه خطر جدی این ماده با دوز ۳.۵ میلی گرم به ازای وزن مصرف کننده دیده شده که بسیار بعید است به این میزان از دوز در بدن فرد برسد.
وی تصریح کرد: سرطان کبد اولیه در ایران عمدتاً ناشی از سیروز هپاتیت مزمن است و سرطان ناشی از آفلاتوکسین نادر است. حتی ابتلاء به سرطان اولیه کبد هم در ایران در سال‌های اخیر رو به کاهش است.
در همین حال، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو، نسبت به طرح چنین موضوعاتی در رسانه ملی واکنش نشان داد و گفت: آفلاتوکسین موضوعی است که سال‌ها محل تمرکز و توجه سازمان بهداشت جهانی و فائو و بالطبع نظام سلامت و نهادهای نظارتی کشور است و موضوع جدیدی نیست که انگار یک کشف جدید باشد و در یک برنامه زنده تلویزیونی افکار عمومی را با آن بمباران کنند، گویی بلایی یک شبه آن هم بر سر مردم ایران نازل شده است.
وی افزود: موضوع آفلاتوکسین در مواد غذایی موضوعی جهانی است که حداقل چهار دهه نقل محافل علمی و فنی است و بررسی روند آن در ایران نشان می‌دهد در همه سال‌های اخیر میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشته است. متأسفانه هر از گاهی افرادی بدون اشاره به مقدمه و موخره، مطالبی را مطرح می‌کنند که نه تنها کمکی به ارتقای سلامت و سواد سلامت جامعه نمی‌کند بلکه به تشویش اذهان عمومی می‌انجامد.