مهم‌ترین رویدادهای عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹

عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ شاهد تحولات مهمی بود که از مهم‌ترین موارد، هدف قرار گرفتن تأسیسات نفتی آرامکو و برگزاری دادگاه عوامل پرونده قتل «خاشقچی» است.

به گزارش حلقه وصل، عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ تحولات مهمی را پشت سر گذاشت که برخی از آن، تغییراتی اساسی در سیاست خارجی این کشور ایجاد کرد.

صدور گذرنامه و سفر بدون محارم برای زنان

از جمله خبرهای داخلی این کشور که شایسته ذکر است، مجوز دادن به زنان برای سفر بدون محارم خود است. شورای وزیران آگوست گذشته (تابستان ۱۳۹۸) با اصلاحات آیین‌نامه اسناد سفر که صدور گذرنامه برای زنان و سفر آنان بدون محارم را ممنوع کرده، اصلاح کرد.

بر اساس این اصلاح، از این پس گذرنامه برای شخص زنان (نه سرپرست آنان) صادر و به زنان بالای ۲۱ سال اجازه داده شده که آزادانه (و بدون محارم خود) سفر کنند. این قانون از آخر ماه آگوست (دهه اول شهریور گذشته) اجرایی شده و از جمله اقدامات محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی برای اصلاحات اجتماعی در این کشور تلقی می‌شود.

حمله تلافی‌جویانه یمن

بامداد شنبه چهاردهم سپتامبر (۲۳ شهریورماه ۱۳۹۸) تأسیسات نفتی در «بقیق» و «خریص» وابسته به شرکت ملی نفت عربستان سعودی (آرامکو) هدف حمله پهپادی یمن قرار گرفت. این حمله در واکنش به حملات مکرر عربستان سعودی و رد هرگونه گفت‌وگو برای تمام کردن جنگ انجام شد.

تأسیسات آرامکو بعد از حمله یمن

با این حمله تولید روزانه حدود شش میلیون بشکه نفت و تولید حدود دو میلیارد فوت‌معکب گاز همراه نفت و ۱.۳ میلیارد فوت مکعب گاز خشک و ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز اتان و نیم میلیون بشکه گاز مایع قطع شد.

با گذشت بیش از سه ماه از این حادثه، عربستان سعودی هنوز درنیافته است که یمن این حمله را از کجا و چگونه اجرایی کرده است. برخی مقامات سعودی و آمریکایی برای فرافکنی و سرپوش گذاشتن بر ضعف پدافندی خود، مدعی دخالت ایران در این حمله شده‌اند؛ امری که ایران قاطعانه آن را رد کرده است. ارتش یمن اعلام کرد که با ده پهپاد این حمله را انجام داده است.

محاکمه عوامل پرونده قتل خاشقچی

دادستانی عربستان سعودی ۲۳ دسامبر (دوم دی ۱۳۹۸) از صدور حکم برای یازده متهم در پرونده قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار سعودی مقیم آمریکا خبر داد که دهم مهر ۱۳۹۷ پس از مراجعه به کنسولگری سعودی در استانبول، دیگر دیده نشد که از آنجا خارج شود و طبق اعلام ترکیه، او در آنجا به دست تیم ترور سعودی کشته و تکه‌تکه شده است.

احکام صادر شده شامل پنج حکم اعدام، سه حبس و دو تبرئه بود که طبق گفته دادستانی حاصل نُه جلسه محاکمه است. هرچند ترکیه مسئول اصلی این پرونده را محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی می‌داند اما دادستانی حتی افراد نزدیک به او مثل «احمد عسیری» معاون وقت استخبارات و «سعود القحطانی» دست راست بن سلمان را تبرئه کرد. همچنین محمد العتیبی سرکنسول سعودی در استانبول نیز تبرئه شد.

قتل مشکوک محافظ شخصی شاه سعودی

اواخر ماه سپتامبر (اوایل مهرماه ۱۳۹۸) منابع خبری در عربستان سعودی از قتل سرتیپ «عبدالعزیز بن بداح الفغم» محافظ شخصی سلمان بن عبدالعزیز آل سعودی شاه عربستان خبر دادند و گفتند که او به ضرب گلوله دوستش و به دلیل اختلافات شخصی کشته شده است.

در خبرهای رسمی سعودی آمد که او در منزل یکی از دوستانش در «حی الشاطیء» در شهر ساحلی «جده» کشته شده اما مدتی بعد «مجتهد» افشاگر معروف عربستانی در صفحه توئیتر خود نوشت که بر خلاف ادعای مقامات سعودی، الفغم در منزل دوستش به قتل نرسیده است و در زمان قتل در کاخ حضور داشته است.

مجتهد نوشته بود که عبدالعزیز الفغم از اعضای قدیمی گارد حفاظتی بود و از این رو به کل خاندان آل سعود وفاداری داشت و در نظر بن سلمان بر روی وفاداری او به شخص خاصی نمی‌شد حساب باز کرد و «محمد بن سلمان» نیز بارها گفته بود که قصد دارد او را کنار بگذارد.

«مذاکرات مخفی» با یمن

عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ پنجمین سال جنگ علیه یمن را پشت سر گذاشت؛ جنگی که طبق گزارش‌های خبری قرار بود یک ماهه جمع شود و یمن تحت کنترل ریاض و آمریکا قرار بگیرد. برای همین چون این هدف محقق نشد، ریاض هرگونه درخواست یمن برای پایان جنگ را نه تنها رد می‌کرد بلکه در بسیاری از موارد نادیده می‌گرفت اما در پی حمله یمن به تأسیسات آرامکو و زیان هنگفت و دلهره‌آور آن، ریاض یکی از سیاست‌های خود در حوزه امور خارجه را کاملا دگرگون کرد و تصمیم گرفت تن به مذاکره با طرف یمنی بدهد.

روزنامه «فایننشال تایمز» در نیمه مهرماه ۱۳۹۸ مدعی شد که عربستان سعودی به منظور «کاستن از تنش‌ها» بعد از حمله به دو پالایشگاه «بقیق» و «الخریص» در حال انجام مذاکراتی با انصارالله یمن است. پس از این ماجرا، «خالد بن سلمان» برادر محمد بن سلمان و معاون او در مقام وزیر دفاع، به عمان رفت و با مقامات این کشور و طبق نقل برخی گزارش‌ها با طرف یمنی دیدار کرد. تاکنون این مذاکره به نتیجه نرسیده هرچند از شدت حملات عربستان به یمن بسیار کاسته شده است.

پذیره‌نویسی برای سهام شرکت آرامکو

شرکت نفت عربستان سعودی (آرامکو) پس از چند بار تعویق و تأخیر سرانجام در هفدهم نوامبر (۲۶ آبان ۱۳۹۸) پذیره‌نویسی سهام خود را آغاز کرد. در یازدهم دسامبر سهام شرکت وارد بورس عربستان شد و بهای بورسی شرکت در اولین روز به ۱.۷۱ تریلیون دلار رسید. این مبلغ ۱.۷ بیشتر از ارزش بورسی پنج شرکت بزرگ نفتی در دنیاست.

منبع: فارس