به گزارش حلقه وصل، جمعی از کشورهای اروپای با انتشار بیانیهای مشترک، ضمن تکرار ادعاهای بیاساس علیه ایران بر ضرورت حفظ برجام تأکید کردهاند.
بلژیک، استونی، فرانسه، آلمان، لهستان و انگلیس در بند آغازین این بیانیه نوشتهاند «[ما] معتقدیم اکنون بیش از هر زمان دیگر مهم است که برجام را حفظ و قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را به طور کامل اجرا کنیم.»
کشورهای اروپایی با این حال مقطع زمانی فعلی را «چالشانگیز» و برداشتن گامهای جدید از سوی ایران را «بسیار نگرانکننده» توصیف کردهاند.
در این بیانیه آمده است: «با وجود این، ما وارد برههای چالشانگیز در این خصوص شدهایم. جدیدترین گامهایی برداشتهشده توسط ایران نگرانکننده و حاوی تلویحات جدی در زمینه منع اشاعه هستند.»
در ادامه این بیانیه، با اشاره به هشتمین گزارش «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد در خصوص اجرای برجام آمده است: «همانطور که در جدیدترین گزارش دبیر کل سازمان ملل مشخص شده، ضروری است که تلاشهای دیپلماتیک شدید ادامه پیدا کرده و دستاوردهایی که دشوار به دست آمدهاند حفظ شده و تقویت شوند.»
کشورهای اروپایی در بخش دیگری از بیانیه از اقدام آمریکا در احیای تحریمها علیه ایران انتقاد کردهاند: «در این خصوص، ما متأسفیم که ایالات متحده آمریکا- مضاف بر خروج از برجام در روز ۸ مه ۲۰۱۸- تمامی تحریمهای ملی خودش را بازاعمال کرده و تصمیم گرفته معافیتهای مربوط به تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران را تمدید نکند و از تمدید کامل معافیتهای مربوط به پروژههای منع اشاعه در چارچوب این توافق خودداری کند. این اقدامات با اهداف مشخصشده در توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ مغایرت دارند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما عمیقاً از گامهای نگرانکنندهای که ایران در ماههای اخیر برای کاستن از تعهدات هستهای خود ذیل توافق برداشته نگران هستیم. عمیقاً از ایران میخواهیم بدون تأخیر این گامها را به عقب برگرداند و از برداشتن گامهای تنشآمیز بیشتر خودداری کند.»
کشورهای اروپایی، بیتوجه به ناکارآمدی ساز و کار موسوم به «اینستکس»، از «پیشرفتهای اخیر» صورت گرفته در چارچوب این ساز و کار استقبال کردهاند.
آنها ادعا کردهاند: «ما پیشرفتهای اخیر در عملیاتیسازی کردن اینستکس به منظور تسهیل تجارت مشروع با ایران و تصمیم اتخاذشده از سوی ۶ کشور اروپایی برای سهامدار شدن در آن و ملحق شدن به سه عضو بنیانگذار این ساز و کار را به رسمیت میشناسیم.»
کشورهای اروپایی در بند پایانی این بیانیه، به تکرار ادعاها درباره فعالیتهای موشکی ایران پرداخته و از آن ابراز نگرانی کردهاند: «ما شدیداً درباره یافتههای دبیر کل سازمان ملل در خصوص فعالیتهایی از ایران که با ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ ناسازگارند نگرانیم. این مسئله، ادامه فعالیتهای موشک بالیستیک ایران از جمله آزمایش و پرتاب این موشکها را شامل میشود.»
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا اردیبهشتماه سال گذشته کشورش را از برجام خارج و تحریمهای متوقفشده ذیل این توافق را علیه ایران احیا کرد.
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام وعده دادهاند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علیرغم ایستادگیهای لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا هیچ اقدام عملی برای عمل به وعدههای خود انجام ندادند.
اتحادیه اروپا همچنین علیرغم مخالفتهای لفظی با تصمیم آمریکا در زمینه برجام با سایر ادعاهای این کشور در زمینه فعالیتهای موشکی و منطقهای ایران همسو شده است.
در چنین شرایطی، شورای عالی امنیت ملی ایران اردیبهشتماه سال جاری، در سالگرد خروج آمریکا اعلام کرد ایران قصد دارد طبق مفاد مندرج در برجام، تعهداتش ذیل این توافق را کاهش دهد.
ایران تا کنون در چهار گام تعهداتش را کاهش داده است. چهارمین گام ایران آبانماه سال جاری برداشته شد و ایران اعلام کرد تزریق گاز به سانتریفیوژهای نصبشده در تأسیسات زیرزمینی را آغاز میکند. بر اساس برجام، این تأسیسات قرار بود به مرکز تحقیق و توسعه و تولید ایزوتوپهای پایدار بدل شود.