سفر توکیو برای تمدد اعصاب با دادن امتیاز جدید؟

یک دیپلمات سابق و اصلاح‌طلب با اشاره به روشن‌بودن موضع آمریکا و ایران می‌گوید با این اوصاف، سفر روحانی به ژاپن فقط می‌تواند سفری برای تمدد اعصاب برای او باشد.

به گزارش حلقه وصل، روزنامه «کیهان» در ویژه‌های خود نوشت:

سایت «دیپلماسی ایرانی» وابسته به صادق خرازی، در یادداشتی به قلم محمدحسین ملائک (سفیر اسبق در سوئیس و چین) نوشت: بنگاه‌های خبری ژاپن از جمله خبرگزاری کیودو، خبر را این‌گونه آغاز می‌کنند؛ قرار است رئیس‌جمهور ایران آقای روحانی به پیشنهاد ایران از توکیو بازدید کند. ژاپنی‌ها که در این مورد غافلگیر شده بودند از آمریکا کسب اجازه می‌کنند که با موافقت آنها روبه‌رو می‌شود.

این سفر در قالب سفرهای معمول برای توسعه روابط بین کشورها نمی‌گنجد. هیچ‌گونه از وجوه روابط سیاسی، اقتصادی و... ایران و ژاپن سفر روسای دو کشور را توجیه نمی‌کند زیرا ژاپن نه از ایران نفت می‌خرد و نه قادر و یا علاقه‌مند به دور زدن تحریم‌هاست و نه هیچ‌گاه در منازعه بین ایران و آمریکا بی‌طرف بوده است.

چند تحلیل برای این سفر می‌توان بیان کرد:

۱- اگر ژاپن خودش از رئیس‌جمهور دعوت می‌کرد این ایده قوت می‌گرفت که آمریکا طرح جدیدی برای مذاکره با ایران دارد. اما چون ایده توسط خود ایران پیگیری شده این گزینه منتفی است.

۲- با توجه به تحولات درونی کشور در یکی دو ماه گذشته ممکن است رئیس‌جمهور بخواهد به دنیا اعلام کند اگرچه توطئه بزرگی بعد از اعلام افزایش قیمت بنزین در حال اجرا بود اما دولت با موفقیت از آن عبور کرده است و اکنون با اعتماد به نفس کامل می‌تواند به سیاست خارجی بپردازد.

۳- نشریه رأی‌الیوم خبر درج کرده که توافق شده ژاپن ۱۹ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران که در آن کشور است را آزاد کند. این خبر از کانال‌های دیگری مسموع نشد اما بعید به نظر می‌رسد که ژاپن اقدامی برای رفع فشار از روی ایران بدون مجوز آمریکا انجام دهد. و آمریکا که توانسته تهران را به گوشه رینگ اقتصادی بکشاند بعید است تصمیمی علیه سیاست خود اتخاذ کند. مگر اینکه ایران در پشت پرده تضمین بزرگی به آمریکا داده باشد که آن هم دور از انتظار است.

۴- بعد از اعمال دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ژاپن پذیرفته بود یک اعتبار خرید کالا برای ایران درنظر بگیرد که باز هم به دلیل مخالفت آمریکا مقدور نشد. ممکن است این گزینه به صورت دیگری مطرح شده باشد که البته دور از انتظار است.

نویسنده در پایان خاطرنشان می‌کند: دو احتمال وجود دارد ایران پذیرفته که در بیرون از برجام اما فقط در مورد مسائل اتمی مذاکره کند. این به مفهوم مذاکره برای برجام جدیدی با در نظر گرفتن ملاحظات ترامپ است (یا این که) در کنار مباحث اتمی ایران متقاعد شده که در مورد مسائل منطقه و موشکی مذاکرات منطقه‌ای آغاز شود. این انعطاف در طرح «هرمز» ایران نهفته و ژاپن می‌تواند آغاز خوبی برای این مذاکرات باشد.

غیر از گزینه‌های فوق، این سفر فقط تمدد اعصابی برای نهاد ریاست جمهوری است که چند روزی را با هزینه «معقول» خارج از ایران باشد.

اشاره نویسنده به مذاکره هسته‌ای مجدد یا مذاکرات موشکی و منطقه‌ای (در واقع واگذاری امتیازات بیشتر) در حالی است که دولت به اعتبار به بن‌بست رسیدن برجام و خسارت‌هایی که به کشور در ازای وعده‌های نسیه تحمیل شد، مجوزی برای این کار ندارد؛ به ویژه آن که آقای روحانی یک بار مذاکره مجدد با آمریکا را دیوانگی خواند و نوبت دیگر تصریح کرد «دیگر نمی‌پذیریم سرمان کلاه برود».