پشت پرده سفر محرمانه وزیر خارجه قطر به ریاض و آشتی عربی

به گزارش حلقه وصل، عربستان سعودی همواره با کشورهای حاشیه خلیج‌ فارس و سران آن‌ها از منظر «برادر بزرگ‌» تعامل کرده و برادرهای کوچک بایستی این واقعیت را حفظ کرده و برنامه‌ها، ائتلاف‌های سیاسی و استراتژیک و اقتصادی خود را بر اساس آن ترسیم کنند و هر گونه تلاش برای شورش نیز با قاطعیت پاسخ داده می‌شود تا زمانیکه طرف شورشی به اطاعت از عربستان سعودی بازگردد.

روزنامه الکترونیک «رأی‌الیوم» در سرمقاله خود با عنوان مطلب فوق نوشت که «اصل طلایی» فوق‌الذکر علت اختلافات گذشته و حال حاضر کشورهای حاشیه خلیج فارس است و هر اتهامی غیر از آن، اعم از حمایت از تروریسم، حمایت از اخوان‌المسلمین و عبور شبکه الجزیره از خطوط قرمز همگی مطالبی حاشیه‌ای است و علت اصلی بحران نیست.

این روزنامه با اشاره به خبر روزنامه «وال استریت ژورنال» درباره سفر محرمانه «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر به ریاض در ماه گذشته نوشت که خبرگزاری رویترز نیز این خبر را تأیید کرده و نوشت که تلاش‌های آشتی عربستان و قطر تحت نظارت کویت و عمان و حمایت آمریکا پیشرفت محسوسی داشته است و چه بسا گشایش زیادی در این مسئله به وجود آمده است که تنها به یک دلیل ساده است و آن اینکه برادر کوچک شروط برادر بزرگ را پذیرفته و در حالیکه حامل پیامی برای پایان اختلافات و آشتی بوده به حضور برادر بزرگ رفته است.

این روزنامه به ابتکار عمل مشابه پیشین قطر اشاره کرد و نوشت که «تمیم بن حمد» امیر قطر به توصیه رئیس‌ جمهور آمریکا با «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی تماس گرفت و پس از آن تنها ظرف چند دقیقه تمامی اختلافات دو طرف فروکش کرد و کمیته‌هایی تشکیل و ترتیب دیدارهای مقامات دو کشور داده شد بی‌آنکه سخنی از مطالبات ۱۳‌گانه از جمله تعطیلی شبکه الجزیره به میان آید اما ورود طرف سومی به خط این ابتکار عمل باعث عصبانیت سعودی‌ها شد و به دنبال عدم اشاره شبکه الجزیره به این موضوع که تماس از طرف امیر قطر بود، سعودی‌ها را بیشتر عصبانی کرد و همه چیز را به نقطه اول بازگرداند.

رأی‌الیوم افزود که اگرچه مشخص نیست آل ثانی در این سفر با چه کسانی دیدار کرده اما دیدار او با بن سلمان قطعی است چرا که بن سلمان حرف اول و آخر را در این پرونده می‌زند و روشن است که عدم تحریم بیست‌ و چهارمین دور مسابقات فوتبال جام خلیج فارس در دوحه از نتایج اولیه این سفر است اما نباید زیاد خوش‌بین بود چرا که تنها یک مقاله یا سخن نسنجیده و یا مداخله طرف سومی می‌تواند همه چیز را از بین ببرد.

این روزنامه همچنین با اشاره به اینکه عربستان و قطر دیگر قادر به استمرار تنش‌های دوجانبه نیستند، افزود که در این میان وضعیت عربستان بدتر است که گیر افتادن در باتلاق جنگ یمن، حملات انصارالله به تأسیسات نفتی آرامکو، کاهش رهبری عربستان در جهان اسلام و ایفای نقش منطقه‌ای آن، مخدوش شدن چهره عربستان در سطح جهان به دنبال قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی و بحرانی شدن وضعیت مالی و کاهش ذخایر مالی آن از جمله دلایل أن است.

رأی‌الیوم در ادامه نوشت که پیش‌بینی گام بعدی در این پرونده دشوار است اما آنچه مشخص است این است که سفرهای محرمانه مقدمه‌ای برای دیدارهای علنی است و چه بسا شاهد سفر امیر قطر به ریاض برای شرکت در نشست شورای همکاری خلیج فارس در اواسط ماه آینده باشیم و شاید انتقال محل برگزاری نشست از ابوظبی به ریاض با همین هدف صورت گرفته است به خصوص که شاهد برخی تغییرات در سیاست‌های منطقه‌ای قطر بودیم و مهم‌ترین آن اعلام آمریکا درباره پیوستن قطر به ائتلاف جدید دریایی در خلیج فارس به رهبری آمریکا و عدم حضور امیر قطر در فرودگاه برای استقبال از رئیس‌جمهور ترکیه بود.

در این مقاله با اشاره به استقبال بی‌نظیر امارات از بن سلمان در سفر هفته گذشته او به ابوظبی و شلیک هوایی ۱۲ گلوله و پرواز جنگنده‌ها در آسمان امارات به هنگام ورود هواپیمای بن سلمان و نیز حضور بن زاید در مراسم تشریفات و استقبال از همتای سعودی، بیشتر از آنکه بیانگر عمق روابط دو کشور باشد، بیانگر اختلافات آن‌هاست و دلیل آن هم این است که برنامه‌ریزی برای آشتی با قطر تنها از طرف سعودی‌ها صورت می‌گیرد و امارات و مصر در آن دخیل نیستند و دلیل سفر ناگهانی «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر به امارات و حمایت مالی امارات از قاهره به مبلغ ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیز همین موضوع است.

رأی‌الیوم در عین حال به نقل از منابع عالی‌رتبه تونسی نزدیک به قطر حضور امیر قطر در نشست ریاض را بعید دانست و نوشت که موانعی بر سر راه آشتی وجود دارد اما تصمیم برای آشتی یک تصمیم استراتژیک در سطح عالی است و همه امور احتمالا به وضعیت پیش از قطع روابط و تحریم قطر یعنی نزدیکی روابط سعودی- قطری و تنش قطر و امارات، بازمی‌گردد اگرچه نزدیکی روابط عربستان و قطر بدون مشارکت امارات و مصر نتایج عکس و خطرناک خواهد داشت چرا که السیسی هرگز جز به احترام به مصر و تحویل معارضان اخوانی و و یا قطع کامل روابط با آن‌ها راضی نمی‌شود.