به گزارش حلقه وصل، اغراق نیست اگر بگوییم کانال‌های «پویا» و «نهال» حالا یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر اغلب خانه‌هایی است که فرزند خردسال یا نونهال دارند. اصلا کنترل تلویزیون حالا سال‌هاست که به جای پدرها به دست بچه‌ها افتاده است تا این بار به جای خبر ساعت 14 و خبر ساعت 21، برنامه سایر اعضای خانواده برای تماشای تلویزیون با ساعت پخش برنامه‌های محبوب این دو کانال زیرمجموعه «شبکه کودک» هماهنگ شود. شبکه‌ای با بی‌رحم‌ترین مخاطب‌ها! همان‌ها که اگر برنامه‌ای نتواند آنها را جذب کند مثل آدم بزرگ‌ها نمی‌توانند برای دیدن ادامه آن برنامه یا فیلم و سریال از خود صبر و حوصله نشان دهند. اتفاقا همین موضوع باعث شده کار کردن برای خردسالان و نونهالان سخت‌تر از همه گروه‌های سنی دیگر باشد. واقعیت آن است که آدم‌ها و مجموعه‌های مهم و موثر، معمولا حاشیه‌های بیشتر و البته چالشی‌تری دارند و شبکه کودک نیز از این قاعده مستثنی نیست. این گزارش مروری بر برخی از مهم‌ترین حاشیه‌های این شبکه مهم تلویزیونی است؛ شبکه‌ای که سال‌هاست تبدیل به یکی از پرمخاطب‌ترین شبکه‌های رسانه ملی شده است.
وقتی تیر درست به هدف می‌نشیند
یکی از بزرگ‌ترین حاشیه‌های شبکه کودک، پخش انیمیشن «بچرخ تا بچرخیم» بود؛ اثری که پخش آن از کانال نهال شبکه کودک بازتاب‌های بسیاری داشت و صدای رسانه‌های ضدایرانی خارج‌نشین مثل «VOA» را هم درآورد. این انیمیشن با قصه‌ای نمادین و البته قابل فهم برای بچه‌ها، به ماجرای پرونده هسته‌ای ایران و تحریم ایران از سوی آمریکا پرداخته بود. اثری که از سوی خانواده شهدا از جمله شهدای هسته‌ای مورد توجه قرار گرفت و بعد از پخش آن از شبکه نهال طی مراسمی در نمایشگاه مطبوعات از محمد سرشار، نویسنده قصه این اثر و سایر سازندگان این انیمیشن با حضور خانواده شهید هسته‌ای مصطفی احمدی‌روشن تقدیر به عمل آمد.
جنجال بر سر یک مساله فقهی
مدیران شبکه کودک ابتکارات جالب توجه دیگری نیز داشتند که با واکنش‌های مختلفی از سوی طیف‌های گوناگون جامعه روبه‌رو شد. اهالی سرزمین پویا و نهال با نزدیک شدن به یکی از خطوط قرمز شرعی و عرفی جامعه ما سعی کردند تا راهی برای حل یک مشکل منطقی در محصولات نمایشی خود پیدا کنند. «بچه‌های ساختمان گل ها» عنوان انیمیشنی بود که شبکه پویا با پخش آن وارد یک نبرد جانانه با منتقدان خود شد؛ ماجرا از این قرار بود که سازندگان این مجموعه تصمیم گرفتند برای فهماندن تفاوت حجاب داخل خانه و بیرون خانه زنان ایرانی یکی از کاراکترهای مادران این سریال را در داخل خانه به شکل بدون حجاب سر، نمایش دهند. بلافاصله بعد از شروع پخش این مجموعه، تصاویر آن در شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک اتفاق عجیب در تلویزیون منتشر شد! انتقادات بالا گرفت و البته محمد سرشار، مدیر جوان این شبکه که پیش از این نیز نشان داده بود ترسی از مواجهه با منتقدان ندارد؛ در چند گفت‌وگو به انتقادات پاسخ داد. او در یکی از این گفت‌وگوها درباره دلیل استفاده از این ترفند برای آموزش مصادیق محرم ونامحرم به کودکان، گفت: «ما از نظر فقهی مساله را بررسی کردیم و فتاوای رهبر معظم انقلاب را به دقت خواندیم و بحث کردیم. به این نتیجه رسیدیم که بر اساس نظرات فقهی ایشان، نمایش زن مسلمان غیرمشهور در پویانمایی مانند آثار رئال نیست و دست بازتری برای آفرینشگران هنری وجود دارد. البته این حلال شرعی، یک چارچوب‌های کلی هم دارد. مثلا مانند هر کار دیگری، نباید همراه با اهانت به دیگران باشد یا این که نباید عموم مردم را از نظر جنسی تحریک کند و... بنابراین این مساله نه ربطی به وجود شبکه‌های ماهواره‌ای دارد و نه حضور کودکان در شبکه‌های اجتماعی. من اسمش را «احیای یک فرصت فقهی برای آموزش عملی حجاب به کودکان» می‌نامم.
سر سفره سحری خدا
بدون شک یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه کودک در دوره فعالیت خود تلاش برای استفاده از ایده‌های جدید بوده است. یکی از این ایده‌های جالب توجه راه‌اندازی برنامه‌ای سحرگاهی ویژه کودکان و نوجوانان بود. جالب این‌که این بار نیز رقابت میان کودکان و بزرگسالان به پیروزی کودکان منجر شد تا برنامه سحرگاهی «سر سفره خدا» در فاصله چند سال تبدیل به یکی از چند برنامه سحرگاهی اصلی تلویزیون شود. برنامه‌ای که سعی کرد دلگرمی و انگیزه‌ای برای نونهالان روزه اولی باشد. البته هر چه این ابتکار شبکه پویا با استقبال مخاطبان و رسانه‌ها روبه‌رو شده بود، ابتکار دیگر این شبکه در پخش برنامه «تو هدیه خدایی» آماج هجمه‌های رسانه‌ای سنگینی به این شبکه و مدیریت آن شد. پویایی‌ها در ابتکاری تصمیم گرفتند تا برای معرفی مشاهیر و چهره‌های مهم سیاسی و فرهنگی و اجتماعی کشورمان به کودکان، در هر ماه تولد برخی چهره‌های مهم را در قالب یک برنامه جمع‌وجور و کوچک معرفی کنند؛ اما نوع انتخاب چهره‌های فکری و سیاسی باعث شده بود که بیشتر رسانه‌های سیاسی و منتقد صداوسیما دست به کار انتشار نقدهایی تند و تیز علیه رسانه‌ملی شوند. دنیای کودکان به دور از تبلیغات
اما یکی از پیچیده‌ترین حاشیه‌های شبکه پویا مربوط به پویشی بود که اتفاقا اولین جرقه‌های آن از سوی مدیران همین شبکه زده شد. «پویا بدون تبلیغات» عنوان هشتگ پرکاربردی بود که بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در اعتراض به پخش تبلیغات تجاری از شبکه‌های پویا و نهال آن را منتشر کردند. اعتراضی درست که از سوی مدیران این شبکه نیز با حمایت روبه‌رو شد و کار را به آنجا رساند که محمد سرشار، مدیر شبکه کودک تلویزیون از مجلس شورای اسلامی خواست زمان تعیین بودجه سالانه برای سازمان صداوسیما حتما پخش آگهی‌های بازرگانی از شبکه‌هایی را که مختص گروه سنی کودک و نوجوان است ممنوع کنند. حاشیه‌ای که هر چند برخی از مدیران رسانه ملی برای حل آن دست به کار شده‌اند، ولی با وضعیت فعلی اقتصادی رسانه ملی و نبود حمایت مالی مناسب دولت از این نهاد، شاید باز هم به همان حالت قبل و حتی بدتر از آن بازگردد!