چگونه ۲ دستاورد مهم اقتصاد مقاومتی از دست رفت؟

به گزارش حلقه وصل، در حالی که کشور در شرایط سخت تحریم و جنگ اقتصادی قرار دارد،تصمیمات نادرست دولت و تخلفات مکرر در اجرای قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی، منجر به از دست رفتن دو دستاورد مهم اقتصاد مقاومتی در سالجاری شده و قرار است کشور را به واردکننده گندم و شکر تبدیل کند. 

این در حالی است که سال گذشته کارشناسان بارها در این زمینه به دولت هشدار داده بودند اما دولتمردان بدون توجه به هشدارها راه خود را ادامه دادند وضعف نظارت نمایندگان مجلس نیز نتوانست مانعی در مسیر تخلفات دولت شود. 

زمینه چینی برای واردات گندم به کشور از سال گذشته آغاز شده بود و عده ای خواستار واردات گندم تحت عناوین مختلف از جمله ورود موقت، ترانزیت و سوآپ بودند و حتی قراردادهایی نیز با کشور روسیه و قزاقستان امضا شده بودطرح های اقتصاد مقاومتی برای محصولات استراتژیک به توصیه مقام معظم رهبری تدوین و موجب شد کشور برای چهارسال متوالی در تولید گندم خودکفا شود و در تولید شکر نیز در آستانه خودکفایی قرار بگیرد با این وجود، تصمیمات غلط دولت(شورای اقتصاد) در تعیین قیمت خرید تضمینی گندم موجب شد که طرح خودکفایی در سال پنجم شکست بخورد و دولت امسال فقط تواست حدود ٨ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری کند. 

گفته می شود کشور امسال برای تامین نیازها، با حدود سه میلیون تن کسری  مواجه است که به گفته وزیر جهاد کشاورزی قرار است این کسری از طریق واردات تامین شود.

عباس کشاورز، معاون وزیر جهاد کشاورزی چندی قبل اعلام کرده بود تولید گندم در سالجاری حدود ١٤ میلیون تن است و نزدیک به سه میلیون تن از این کالای استراتژیک توسط کشاورزان انبار شده و آنها محصول تولیدی خود را به دولت نفروخته اند.

البته بدیهی است کشاورزان فاقد امکانات ذخیره سازی هستند و به نظر می رسد این سه میلیون تن را کشاورزان بدلیل آنکه نرخ پیشنهادی دلالها مناسب تر از نرخ خرید دولت بوده، به دلال ها فروخته اند این گندم ها توسط دلال ها ذخیره شده است. 

واردات گندم از یکسال پیش طراحی شد!

در همین زمینه یک منبع آگاه گفت: زمینه‌چینی برای واردات گندم به کشور از سال گذشته آغاز شده بود و عده ای خواستار واردات گندم تحت عناوین مختلف از جمله ورود موقت، ترانزیت و سوآپ بودند و حتی قراردادهایی نیز با کشور روسیه و قزاقستان امضا شده بود.

معلوم نیست که  گندم هایی که از چرخه خرید تضمینی خارج شده اند،در انبار مانده باشد، شاید بعنوان خوراک دام مصرف شده یا اینکه در قالب گندم و آرد یا سایر فرآورده های آن قاچاق شده باشندوی همچنین ضمن انتقاد از عملکرد دولت در نظارت بر گندم تولیدی، اظهار داشت: دولت برای تولید گندم انواع یارانه ها از جمله بذر، سم و کود یارانه ای می دهد و الان باید بداند که سرنوشت بیش از ۳ میلیون تن گندم چه شده است؟!

کسی از سرنوشت ٣ میلیون تن گندم خبر ندارد!

این منبع آگاه اضافه کرد: معلوم نیست که این گندم ها در انبار مانده باشد، شاید بعنوان خوراک دام مصرف شده باشند یا اینکه در قالب گندم و آرد یا سایر فرآورده های آن قاچاق شود.

این منبع آگاه ادامه داد: حتی این امکان وجود دارد کشاورزان بخواهند گندم خود را برای سال آینده نگه دارند.

دومین شکست دولت روحانی در بخش کشاورزی!

دستاورد دیگر حوزه کشاورزی که در راستای اقتصاد مقاومتی حاصل شده بود و امسال با برخی بی تدبیری ها از دست رفت، طرح خوداتکایی شکر بود. قیمت پایین چغندر قند در سال گذشته موجب شد کشاورزان از کشت این محصول استراتژیک خودداری کنند و به جای آن صیفی جات از جمله گوجه فرنگی بکارند که حجم گسترده تولید گوجه در سالجاری موجب شده این محصول روی دست کشاورزان بماند و دولت مجبور به خرید حمایتی و توافقی این محصول شود.

نیاز کشور به شکر حدود ۲.۲ میلیون است که به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۶ حدود ۲ میلیون تن شکر در کشور تولید شد و در این بخش به مرز خودکفایی رسیدیم.

در این زمینه دی‌ماه سال گذشته علیرضا یزدانی، مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی گفته بود: قیمت خرید تضمینی چغندر قند بهاره ۳ هزار و ۴۰۳ ریال و چغندر قند پاییزه ۳ هزار و ۳۳۸ ریال تصویب و اعلام شده است در حالی که پیشنهاد ما حدود ۳۲ درصد افزایش نسبت به سال ۹۶ بوده که براین اساس باید قیمت به بالای ۴۰۰ تومان می‌رسید.

وی اضافه کرده بود: در صورتی که پیشنهاد ما مورد پذیرش قرار می‌گرفت، روند افزایش نرخ خرید تضمینی باتوجه به رشد هزینه‌های تولید روندی منطقی بود ضمن اینکه باید حتماً در نرخ شکر تجدیدنظر انجام شود تا تولیدکنندگان رغبت تولیدداشته باشند.

یزدانی با بیان اینکه از اسفندماه کشت چغندرقند در مناطق مختلف کشور شروع می‌شود، تاکید کرده بود: هر اتفاقی قرار است رخ دهد باید قبل از این زمان باشد تا کشاورز بتواند برای کشت تصمیم بگیرد.

پیگیری‌ها و اعتراضات منجر شد دولت در تیرماه ۹۸ قیمت این محصول را تغییر دهد و قیمت خرید تضمینی چغندرقند بهاره و پاییزه سال ۱۳۹۸ به ترتیب به مبلغ ۳,۷۴۶ و ۳,۶۴۲ ریال به اضافه مبلغ ۶۱۵ ریال کمک کرایه حمل تغییر کرد. اتفاقی که البته بسیار دیرهنگام بود و به عبارتی نوشداروی بعد از مرگ سهراب. این اقدام منجر به کاهش شدید سطح زیرکشت چغندر قند در کشور شد.

در همین زمینه یزدان سیف، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران درباره کاهش تولید چغندر قند در کشور و آخرین وضعیت واردات شکر به کشور، اظهار داشت: قریب به ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار تن شکر از محل تولید چغندر قند و قریب به ۶۰۰ هزار تن از محل نیشکر در کشور تولید می شود.

وی افزود: قیمت گذاری سبب شده الگوی کشت به محصولات دیگری تغییر کند و امسال کشت تغییر کند و امیدواریم این مسئله برطرف شود.

حدود ۷۰۰ هزار تن شکر باید وارد کشور شود

امسال نیز قیمت های تعیین شده برای بسیاری از محصولات از جمله گندم و چغندر قند باعث نارضایتی کشاورزان شده است.در همین زمینه سید جعفر حسینی، مشاور عالی نظام صنفی کشاورزی گفت: امسال قیمت تضمینی اعلام شده برای محصولات مختلف از جمله چغندر قند، جو، کلزا و گندم مورد رضایت ما نیست اما در واقع گندم به نمادی برای اعتراض تبدیل شده است و وقتی که ما به قیمت گندم اعتراض می کنیم در واقع به این معنی است که نرخ سایر محصولات نیز مورد تایید ما نیست.

وی با اشاره به کاهش تولید چغندر قند در سال زراعی گذشته به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی گفت: برای سال زراعی جدید قیمت پیشنهادی و آنالیز شده ما برای هر کیلوگرم چغندر ۶۳۰ تومان بود که دولت قیمت را ۵۰۲ تومان به اضافه ۵۰ تومان هزینه جمع آوری اعلام کرده اما بین قیمت ۵۵۲ تومانی که اعلام شده با نرخ پیشنهادی ما هنوز فاصله چشم گیری وجود دارد.

این مقام مسئول با اشاره به پیش بینی کاهش ۳۷ درصدی تولید شکر در سال جاری گفت: سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن شکر در کشور تولید شد اما پیش بینی می شود امسال این رقم به ۱.۵ میلیون تن می رسد و با توجه به نیاز کشور به شکر بین دو تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن، نیاز به واردات ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن شکر به کشور داریم.

حسینی با تاکید بر اینکه با توجه به قیمت اعلام شده نگران هستیم کشاورزان استقبال خوبی از کشت چغندر در سال جاری نکنند گفت: ما در حال مذاکره با وزارت جهاد کشاورزی هستیم اما بیشتر تمرکز مان در مجلس است که نمایندگان به دولت برای اصلاح قیمت ها فشار بیاورند.

وی همچنین تعیین قیمت ٢٢٠٠ تومان را برای گندم نگران کننده خواند.

دولت هشدارها را شنیده و به عواقب اقداماتش آگاه بود

بعد باید از دولتمردان سوال کرد حدود ۴۰ سال الگوی کشت و حفظ منابع آبی را مورد توجه قرار ندادید در حال حاضر که کشور دچار تحریم و جنگ اقتصادی است و در حساس ترین شرایط ممکن قرار دارد، یاد این مساله افتادید؟ در همین زمینه مسعود اسدی، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز گفت: ما بارها به دولت هشدار داده بودیم که ادامه این سیاست های نادرست منجر به شکست طرح های خودکفایی می شود، بعید می دانم که دولت این هشدارها را نشنیده باشد یا اینکه خود آنان چنین مسائلی را پیش بینی نکرده باشند.

وی تصریح کرد: به نظر می رسد عده ای در دولت به صورت هدفمند چنین سیاستی را دنبال می کردند و این اقدامات به صورت کاملا هدفمند انجام شده است.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ضمن انتقاد از انجام  آزمون و خطاهای زیاد در حوزه کشاورزی، گفت: متاسفانه ما هنوز یک الگوی کشت مناسب در بخش کشاورزی نداریم، برخی از وارداتچی ها مطرح می کنند که با خودکفایی منابع آبی کشور به خطر می افتد آیا امسال که تولید چغندر کاهش یافته، در منابع آبی صرفه جویی شده است؟ خیر آب صرف تولید صیفی جات و گوجه فرنگی شده که الان هم این محصولات روی دست کشاورزان مانده و آنها را گرفتار کرده است.

مسئولان ۴۰ سال به فکر منابع آبی نبودند و در حساس ترین شرایط یاد آن افتادند!

اسدی تصریح کرد: بعد باید از دولتمردان سوال کرد حدود ۴۰ سال الگوی کشت و حفظ منابع آبی را مورد توجه قرار ندادید در حال حاضر که کشور دچار تحریم و جنگ اقتصادی است و در حساس ترین شرایط ممکن قرار دارد، یاد این مساله افتادید؟ الان زمان مناسبی برای اجرای آزمون و خطاست؟

دولت در سالی که باید بیشتر از هر زمان دیگری به فکر صرفه جویی ارزی باشد مجبور است حدود ٤ میلیون تن شکر و گندم وارد و منابع ارزی کشور را خرج  کند ضمن اینکه باید صیفی جات روی دست مانده کشاورزان را هم خریداری کند از طرف دیگر شکست طرح های اقتصاد مقاومتی منجر به از دست رفتن اشتغال در روستاها و مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها خواهد شدوی همچنین از عملکرد مجلس انتقاد کرد و افزود: نمایندگان مجلس کارنامه ضعیفی از خود بر جای گذاشتند و در انتخابات اسفندماه این نمایندگان حمایت جامعه کشاورزان را به همراه نخواهند داشت چرا که بر عملکرد دولت نظارت درستی نداشتند و از کشاورزان حمایت نکردند.

اسدی همچنین با انتقاد از عملکرد وزیر جهاد کشاورزی گفت: آقای حجتی همان وزیری نیست که دوره قبل هدایت وزارت جهاد را بر عهده داشت. متاسفانه او در شرایط فعلی به هر چیزی که دولت می گوید تن می دهد و زمانی که نظرش را درباره قیمت ابلاغی گندم سوال کردند هیچ واکنشی نداشته است؛و در این شرایط، ما سرنوشت میلیون ها کشاورز را به دستان این شخص سپرده ایم.

واردات حدود  ۴ میلیون تن گندم و شکر در سال جنگ اقتصادی

بنابراین دولت در سالی که باید بیشتر از هر زمان دیگری به فکر صرفه جویی ارزی باشد مجبور است بخشی از منابع ارزی کشور را صرف واردات حدود ۴ میلیون تن شکر و گندم کند؛ ضمن اینکه باید صیفی جات روی دست مانده کشاورزان را هم خریداری کند.

شکست طرح های اقتصاد مقاومتی در حوزه کشاورزی نمایشی از سومدیریت در حوزه کشاورزی است و منجر به دلسردی بیشتر کشاورزان خواهد شد.