دیپلماسی ایران پیروز میدان سازمان ملل

به گزارش حلقه وصل، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» نوشت: اگر نگوییم همه تحولات سیاسی به دلخواه ایران رقم می‌خورد، ولی بیشتر آنها این‌گونه بوده است و «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا، که شمشیرش را برای تهران از رو بسته و تحریم‌های فلج کننده‌ای علیه آن اعمال کرده است، اکنون سرگرم رسوایی انتخاباتی‌اش است و در آستانه تحقیقات از سوی مجلس نمایندگان آمریکا قرار گرفته است؛ اقدامی که شاید منجر به برکناری وی شود یا شانس پیروزی وی برای انتخاب در دوره دوم را بسیار ضعیف کند، افزون بر این، چین نیز با اعلام سرمایه‌گذاری 450  میلیارد دلاری برای حمایت از اقتصاد ایران وارد میدان می‌شود.

دیپلماسی ایران در سطح بین‌المللی پیروز میدان سازمان ملل و کریدورهای ویژه آن بود و بیشتر رهبران کشورهای غربی برای دیدار با روحانی در صفی طولانی قرار می‌گرفتند، «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه بسیار تلاش کرد تا به همراه همتای آمریکایی‌اش، که اشتیاق بسیار زیادی برای دیدار با رئیس‌جمهوری ایران دارد، به جمع روحانی نفوذ کند. ترامپ حتی از میانجیگران زیادی برای ترتیب دادن چنین دیداری و یا حتی دست دادن سریع با روحانی در برابر دوربین‌های تلویزیونی درخواست کمک کرد ولی نه تنها چنین امری اتفاقی نیفتاد بلکه حتی نتایجی که این اقدامات برای ماکرون و اتحادیه اروپا به همراه داشت برخلاف چیزی بود که آنها گمان می‌کردند. ایرانی‌ها به راحتی در دام اروپایی‌ها نمی‌افتند، آنها فریب تصاویر، دست دادن‌ها و لبخندهای مصنوعی اروپایی‌ها را نخوردند و همانگونه که رئیس‌جمهور روحانی گفت، عکس را باید در مرحله پایانی مذاکرات و بعد از دستیابی به توافق و نه در ابتدای مذاکرات گرفت.

عطوان به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کرد که فرمودند راه تعامل و مذاکره با هیچ کشوری به غیر از آمریکا و رژیم صهیونیستی بسته نیست، گفتند: «اما به هیچ وجه نباید به کشورهایی که پرچم دشمنی با نظام اسلامی را در دست گرفته‌اند و در رأس آنها آمریکا و این چند کشور اروپایی، اعتماد شود زیرا آنها صریحاً با ملت ایران دشمنی می‌کنند.» ایشان با اشاره به عملکرد اروپایی‌ها بعد از توافق هسته ای و عمل نکردن به وعده‌ها و همچنین نحوه عملکرد اروپا بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال ظالمانه تحریم‌های ثانویه افزودند: «اروپایی‌ها با وجود وعده‌های خود، عملاً به تحریم‌های آمریکا پایبند ماندند و هیچ اقدامی انجام ندادند و از این پس هم بعید است کاری برای جمهوری اسلامی انجام دهند، بنابراین باید به کلی از اروپایی‌ها قطع امید کرد.» چنین اظهاراتی به این معناست که انتظار دونالد ترامپ برای دیدار با روحانی بر سر میز مذاکرات بسیار طول خواهد کشید و شاید هرگز اتفاق نیفتد؛ چرا که عمر ترامپ در سایه بحران‌هایی که او را از هر طرف احاطه کرده، محدود است.

ایرانی‌ها، همچنان که تجارب سال‌ها بلکه دهه‌ها ثابت کرده است، توان زیادی دارند و به تمام شروط خود پایبند هستند و آنها بر خلاف عرب‌ها شیفته غربی‌ها نیستند، نه از قدرت غرب می‌ترسند و نه مرعوب آنها می‌شوند، به همین دلیل، در حالی‌که شمشیر تحریم‌ها بر گردن 80 میلیون ایرانی قرار گرفته، بعید است که رهبران ایرانی پای میز مذاکره بروند.

عطوان افزود ما با این اظهارات رهبر معظم انقلاب اسلامی کاملا موافق هستیم که اروپایی‌ها را در رده وابستگان به آمریکا قرار دادند؛ چرا که آنها در تمام جنگ‌های آمریکا از جمله در افغانستان، عراق، سوریه، لیبی مشارکت کردند و مشارکت می‌کنند به همین خاطر شرط‌بندی بر روی آنها در واقع به معنای اعتماد بر متحدان آمریکا و قدرت موازی با این کشور و در نتیجه یک شرط‌بندی خواهد بود که محکوم به شکست است.

اروپایی‌ها به‌ویژه انگلیس و فرانسه بدون موافقت آمریکا وارد دو جنگ شدند، نخستین آنها، جنگ جهانی دوم بود که اگر مداخله نظامی آمریکا نبود اروپا در آن شکست می‌خورد، و دومین جنگ؛ جنگ کانال سوئز یا جنگ سه‌گانه انگلیس، فرانسه و اسرائیل در سال 1956 بود که به خاطر مخالفت آمریکا، شکست خوردند ولی آن‌چه این کشورها بیش از این در این جنگ از دست دادند، از میان رفتن مستعمرات‌شان و فروپاشی امپراتوری بزرگ این دو کشور در سرتاسر جهان بود. از آن تاریخ، اروپایی‌ها عقب‌نشینی کردند و تصمیم گرفتند که بدون موافقت آمریکا به هیچ جنگی قدم نگذارند و در عین حال، در تمام جنگ‌های آمریکا مشارکت کنند.

ترامپ بدترین روزهایش را سپری می‌کند و هم‌اکنون در اتاق مراقبت‌های پزشکی در مجلس نمایندگان قرار دارد که «نانسی پلوسی» زن آهنین ریاست آن را بر عهده دارد و ما معتقد نیستیم که شرایط به او اجازه دهد در راستای دفاع از منافع متحدان عرب واشنگتن، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات، وارد جنگ علیه ایران شود. این بدان معناست که ایران حداقل در برهه کنونی آزادانه به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد. افزون بر این، نمی‌توان هرج و مرج سیاسی حاکم بر دولت عبری را نادیده گرفت که بزرگ‌ترین محرک جنگ علیه ایران است.

طرح ابتکاری رئیس‌جمهوری ایران، که طی سخنرانی‌اش در سازمان ملل متحد مطرح کرد و از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس خواست به ائتلاف موسوم به «ائتلاف امید» که مهم‌ترین بندهای آن عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر و اعضاست، بپیوندند در خور بررسی است و شاید راه برون‌رفتی از شرایط تنش‌زای کنونی باشد به‌ویژه آن‌که این طرح جایگزین دیگری از سوی کشورهای عربی ندارد. آیا کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس منتظر خواهند ماند تا آمریکا با ایران وارد مذاکرات محرمانه شود و با آن قراردادی طبق شروط خود امضا کند؟

ترامپ هرگز برای حمایت از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با ایران نخواهد جنگید، او مخالف جنگ آمریکا در عراق و افغانستان است و خروج نیروهای آمریکایی از این دو کشور، یکی از شعارهای انتخابات گذشته ریاست‌جمهوری آمریکا بود.

ما در این جا به صورت کاملا واقع‌بینانه سخن می‌گوییم و بر خلاف آنهایی که به دنبال آمریکا راه افتاده‌اند و در تمامی جنگ‌های آن علیه پروژه‌های انقلاب‌های عربی مشارکت داشته‌اند و همچنین حامی اسرائیل هستند و درهای کشورهای‌شان را بر روی وزیران و ورزشکاران اسرائیلی گشوده‌اند و مرزهای‌شان را روی برادران‌شان بسته‌اند، ما هیچ تغییری نکرده‌ایم ولی آنها هرگز از خطاهای‌شان درس عبرت نگرفته‌اند و همچنان بر آمریکا و سلاح‌های آن اعتماد کرده‌اند که دیگر هیبت خود را از دست داده و شکست‌شان ثابت شده است.

ما با طرح ابتکاری ایران برای گفت‌وگو، عدم تجاوز و رد هرگونه مداخله در امور داخلی کشورها همراه هستیم، بگذارید آتش‌بس فرصتی برای بازگشت کسانی باشد که از آرمان‌های عربی روی برگردانده‌اند، و نگاه‌شان را معطوف رژیم اشغالگر اسرائیل کرده‌اند که دشمن حقیقی امت اسلامی است و آن را تهدید می‌کند. در حالی‌که اعتماد یک کشور به دیگران در مقابل هزینه میلیاردها دلار تنها موجب غرق بیشتر آن در باتلاق ضعف، سستی و خواری و نیز هدر رفت ثروت امت اسلامی و نسل‌های کنونی و آینده آنها منجر خواهد شد.