برگزاری همایش دیوارنگاری تصویر شهدا در فضای عمومی در فرانسه

به گزارش حلقه وصل، این همایش مطالعاتی با همکاری گروه پژوهشی تاریخ فرهنگی و اجتماعی هنر دانشگاه سوربن، شهرداری تهران و مرکز مطالعاتی علوم اجتماعی مذهب فرانسه و با حضور جمال کامیاب، رایزن فرهنگی ایران در فرانسه، گیل‌آبادی، رییس مرکز ارتباطات بین‌المللی شهرداری تهران و جمع کثیری از دانشگاهیان و هنرمندان در گالری کولبر در منطقه دوم پاریس، برگزار شد.

محسن سلیمانی، پژوهشگر تاریخ هنر اسلامی، سپیده پارسا‌پژوه و انیس دویکتور و مارسلا لیستا، استاد سوربون پانتئون، اریمینا شیارا کالابرز، استاد انستیتو مطالعاتی و تحقیقاتی دنیای عرب و مسلمان، کیندا شاییب، میشل بواون، محقق مرکز تحقیقات ملی فرانسه، سسیل بوئکس، استاد مدرسه مطالعات علوم اجتماعی و زوئه کارل و فرانسوآ هوگت، از جمله سخنرانان این همایش مطالعاتی یک روزه بودند.

این پروژه مطالعاتی در کشورهای مختلف در قالب سلسله همایش‌های بین‌المللی، سمینارهای مطالعاتی و کارگاه‌های علمی دنبال می‌شود. در واقع تحلیل علمی گونه‌های مختلف ارایه تصاویر شهدا در فضاهای عمومی کشورهای اسلامی انگیزه‌ای شده تا در جریان نشست‌هایی درباره این پدیده، پرسش‌هایی در خصوص پویایی این تصویرگری ها و تأثیر آنها در ورای مرزها، تحول احتمالی آنها مطابق با تحولات سیاسی، اجتماعی، زمانی ... صورت بگیرد. بدین ترتیب سیر تحول و جایگاه این تصویرگری‌ها با پیش‌زمینه مذهبی یا غیره در چارچوب مباحث مطرح شده در این همایش مورد بررسی قرار گرفت.

نخستین نشست از این مطالعات، به موضوع شهدای جنگ ایران و عراق اختصاص یافت که روز 24 آوریل 2015 (4 اردیبهشت 1394) در تهران برگزار شد. در ادامه دومین نشست این مجموعه روز 17 اکتبر (25 مهر) در پاریس به موضوع فرآیند آفرینش تصاویر شهدا (نقاشی، عکاسی، تصویرگری با شابلون، تصاویر دیجیتال و ...) و متریال‌ها و زمینه‌های مورد استفاده برای این تصویرسازی‌ها (دیوار، موزه، اینترنت) پرداخته شده و آثار هنری فارغ از ویژگی‌های منحصر به فرد هر کشور، با توجه به جنگ‌ها و اسطوره‌های کشورهای مسلمان مربوطه مورد بررسی و مطالعه تطبیقی قرار گرفت.

طی برگزاری این نشست، پژوهشگران رشته‌های گوناگون(تاریخ هنر، مردم‌شناسی، علوم سیاسی، رسانه و ارتباطات، مطالعات مربوط به واقعیت مذهبی و ...) که بر روی کشورهای مختلف مطالعه می‌کنند، هنرمندان، مدیران و همچنین برنامه‌ریزان شهری که متصدی در اختیار قراردادن فضایی برای نمایش تصاویر شهدا هستند، شرکت داشتند.

عنوان سخنرانی محسن سلیمانی «توسعه و پویایی آفرینش‌های هنری در تصاویر شهدا روی دیوارهای تهران» بود.

وی در خصوص دیوارنگاری‌ها این چنین اظهار کرد: این تصاویر مفاهیم ادارکی را به بیننده انتقال می‌دهند. بنابراین، ترسیم چهره شهدا یکی از سوژه‌های مهم این دیوارنگاری‌ها در ایران اسلامی و یکی از شیوه‌های ارج‌گذاری به مقام شهدای جمهوری اسلامی ایران است.

سلیمانی گفت: برگزاری جشنواره‌های دیوارنگاری تحت عنوان «دیوارنگاری شهری، شاهدان شهر» در سال 1393 نقطه عطفی در طراحی دیواری با مضمون شهادت بود و این رخداد البته چهره شهر تهران را دگرگون کرد.

وی در ادامه بیان کرد: در کار تحقیقاتی خود که روی تحلیل و توصیف دیوارنگاری شهری متمرکز است، به طور ویژه، طراحی‌هایی با مضمون «تصویر شهدا» مورد بازنگری قرار گرفته است.

سلیمانی در پایان اینچنین نتیجه‌گیری کرد که می‌توان پروژه‌های آینده در زمینه دیوارنگاری را در چارچوبی فنی و با نگاهی زیبایی‌شناسانه و منطبق با وضعیت شهر تهران پیاده کرد؛ به گونه‌ای که عامه مردم و کارشناسان بتوانند رابطه‌ای  کامل با این خلاقیت‌های هنری برقرار کنند.      

در ادامه دیگر سخنرانان این همایش یک روزه به بررسی پروژه‌های دیوارنگاری در بخش جنوبی لبنان پرداختند.

از جمله این سخنرانان اریمینا شیارا کالابرز با مقاله‌ای با عنوان «نمایش چهره شهدای حزب‌الله در منطقه حومه بیروت» و کیندا شاییب با مقاله‌ای با عنوان «نمایش و کار روی تصاویر شهدا در جنوب لبنان؛ چگونه دست اندرکاران در ارایه تصویری از شهدا نقش دارند؟» بودند.

این نشست به ابتکار انیس دوویکتور، استاد دانشگاه سوربون پانتئون و با همکاری سپیده پارساپژوه، محقق مؤسسه ملی تحقیقات علمی فرانسه، برگزار شد.