به گزارش حلقه وصل، بعد از انفجار دفتر نخست وزیری در هشتم شهریور سال 60 و شهادت محمد علی رجایی، رئیس جمهور و محمد جواد باهنر، نخست وزیر به منظور آشنایی مردم با فعالیت ها و بیان اهداف و برنامه های آینده دولت، هفته ای به نام هفته دولت نامگذاری شد که از دوم تا هشتم شهریور می باشد.
دولت های مختلف علاوه بر فرصتی که در طول سال دارند، در هفته دولت نیز از تریبون رسانه ها استفاده کرده و به تشریح عملکردها و برنامه های آتی خود می پردازند، البته معمولا گزارش عملکردهایی که از سوی دولت ها بیان می شود با آنچه در واقعیت است و مردم لمس می کنند تفاوت هایی داشته و دارد.
دولت ها تلاش می کنند از عملکردها و سیاست های پُر ایراد خود هم به عنوان یکی از عملکرد و سیاست درست و تاثیر گذار یاد کنند و این اتفاقی است که تقریباً در همه دولتها تکرار شده است و کمتر دولتی حاضر است، گزارشی از نقص ها و کم کاری های خود منتشر کند.
عمده گزارش عملکردهایی که دولت ها، وزرا و دستگاه ها طی هفته دولت منتشر می کنند، معطوف به حوزه اقتصاد است و معمولا آنچه رسانه ها در این باره منتشر می کنند، گزارش هایی از عملکرد مثبت دولت و دستگاه ها در حوزه های اقتصادی است که البته در وضعیت فعلی اقتصاد کشور چندان برای مردمی که هر روز بر مشکلات اقتصادی و معیشتی آنها افزوده می شود، ملموس و قابل درک نیست.
بنابر اذعان بخش زیادی از کارشناسان و اقتصاددانان و حتی مسئولان، اقتصاد ایران پُر است از ظرفیت های قابل توجه بالقوه ای که هنوز بالفعل نشده و اگر دولتی همین ظرفیت های بالقوه را در گزارشی لیست کند، فهرست بلندبالایی می شود که از آن می توان به «گزارش عملنکرد» تعبیر کرد.
مهمترین ظرفیّت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است. 36 میلیون نفر در سنین میانه‌ی 15 و 40 سالگی، نزدیک به 14 میلیون نفر دارای تحصیلات عالی، رتبه‌ی دوم جهان در دانش‌آموختگان علوم و مهندسی، ثروت عظیمی برای کشور است که هیچ اندوخته‌ی مادّی با آن نمی تواند مقایسه شود.
ایران با دارا بودن یک درصد جمعیّت جهان، دارای 7 درصد ذخایر معدنی جهان است: منابع عظیم زیرزمینی، موقعیت استثنائی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب، بازار بزرگ ملّی، بازار بزرگ منطقه‌ای با داشتن 15 همسایه با 600 میلیون جمعیّت، سواحل دریایی طولانی، حاصل‌خیزی زمین با محصولات متنوّع کشاورزی و باغی، اقتصاد بزرگ و متنوع، بخشهایی از ظرفیّتهای کشور است؛ بسیاری از ظرفیّتها دست‌نخورده مانده است. گفته شده است که ایران از نظر ظرفیّتهای استفاده‌نشده‌ی طبیعی و انسانی در رتبه‌ی اوّل جهان است.
طبق اذعان کارشناسان اقتصادی، در صورت ایجاد تغییرات اساسی در روند پیشرفت اقتصادی کشور، ایران این ظرفیت را دارد تا بهره برداری صحیح از بخش های کشاورزی، نفت و گاز، اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد خدمات، در افق 2050 با دست یافتن به رقم 43 هزار میلیارد دلار تولید، در جایگاه دوم جهان قرار گیرد.
براساس بررسی های صورت گرفته، هم اکنون ارزش تولیدات کشور در بخش کشاورزی حدود 260 میلیارد دلار (ppp) است. این در حالیست که از حدود 38 میلیون هکتار اراضی قابل کشت به روش معمول، به طور متوسط تنها 15 میلیون هکتار زیرکشت قرار می گیرد (یعنی کمتر از یک دوم). از سوی دیگر بهره وری کشاورزی در ایران به طور متوسط حدود یک دهم بهره وری کشاورزی در کشورهای پیشرفته (از جمله آمریکا) است.
با توجه به بازدهی تقریبا 30 درصدی آب در شرایط کنونی، با ارتقاء این بازدهی و از سوی دیگر استفاده از آب تصفیه شده دریا و نیز استفاده از ارقام پربازده، امکان افزایش سطح زیرکشت به دوبرابر وجود خواهد داشت. همچنین با انتقال دانش کنونی کشاورزی کشور به مزارع و با انتظار پیشرفت دانش بنیان کشور، می توان انتظار هفت برابر شدن بهره وری کشاورزی کشور طی 35 سال را داشت.
ایران هم اکنون دارای 600 میلیارد بشکه نفت خام در جهان است که با فناوری استحصال 25 درصدی در حال حاضر، پیش بینی می شود با فناوری کنونی 150 میلیارد بشکه ذخایر نفت خام قابل استحصال باشد (البته این مربوط به بخش های اکتشاف شده کشور است و باید دانست که بخش وسیعی از کشور هنوز اکتشاف نشده است). با پیش بینی ارتقاء فن آوری استحصال نفت و گاز به 50 درصد طی 35 سال آینده، امکان برداشت 300 میلیارد بشکه نفت خام وجود خواهد داشت.
اقتصاد دانش بنیان دیگر ظرفیت اقتصادی کشور است که باید مورد توجه دولت ها قرار گیرد؛ شالوده اقتصاد دانش بنیان، تولید دانش های ثروت آفرین و فروش آنهاست. در استانداردهای بین المللی، ظرفیت اقتصاد دانش بنیان در هر کشور براساس تعداد نخبگان (افراد دارای توانایی فعالیت دانش بنیان) شناسایی می شود.
تمام ظرفیت هایی که در بالا به آنها اشاره شد، نمونه ای است از «عملنکرد»های دولت ها طی سالیان متمادی گذشته که البته هیچ دولتی تاکنون گزارش مستندی از این عملنکردها منتشر نکرده است.
عدم بهره گیری از ظرفیت عظیم اقتصادی و تجاری 15 کشور همسایه در رشد صادرات و افزایش درآمد ارزی و دور زدن تحریم، عدم بکار گیری تمام ظرفیت ها در بخش کشاورزی از جمله ابخیزداری و آبخوان داری در افزایش حداقل 2 برابری تولید، عدم انعقاد پیمان های پولی دوجانبه، عدم تصویب اصلاح نظام بانکی و اجرای آن، عدم سوگیری سیاست های انرژی کشور به سمت توقف خام فروشی و تبدیل نفت خام به فراورده های ارزشمند صادراتی، عدم تحقق بودجه ریزی عملیاتی مبتنی بر شفافیت، عدم تحقق افزایش پایه های مالیاتی مثل مالیات بر عایدی سرمایه و ..، عدم بکارگیری ظرفیت های حمایتی دولت در راستای رونق ساخت و ساز برای خروج از رکود و ده‌ها مورد دیگر از مهمترین عمل‌نکردهای دولت است که خوب است، حال که هفته دولت تمام شده، دولت و دستگاه های دولتی گزارش هایی از عملنکرد ها خود هم منتشر کنند تا مردم هم از گزارش های اقتصادی دولت درک بهتر و ملموس تری داشته باشند.