حال و روز یک مدرسه خشت و گلی در سیستان +عکس و فیلم

به گزارش حلقه وصل، کم حرف و آرام است و از همان زمان که وارد روستای‌شان شدیم، با دو دختر دیگر پشت سرمان راه افتاد؛ چند دقیقه‌ای نگذشته بود که صمیمی شدیم؛ آنقدر که جلوی دوربین آمد و از مدرسه‌شان گفت.

نه یک مدرسه بلکه در همین روستای کوچک تاکنون چند مدرسه جابه‌جا کرده بودند؛ اسمش کوثر است با زهرا و مریم همراه شده است که البته آن دو خیلی خجالتی هستند.

با دست نقطه‌ای دور را نشان می‌دهد و می‌گوید: «اول در آن مدرسه درس می‌خواندیم اما وقتی باران آمد، سقف مدرسه در حال خراب شدن روی سرمان بود؛ به همین دلیل مدرسه‌مان را عوض کردند؛ در مدرسه بعدی الاغ‌ها می‌آمدند و نمی‌گذاشتند درس بخوانیم».

کوثر ادامه می‌دهد: «ما را به سیاه چادر بردند اما در سیاه‌چادر هم خیلی گرم بود و نمی‌شد درس خواند و به همین دلیل به حجره مسجد رفتیم؛ در حجره مسجد هم مهمان می‌آمد و نمی‌شد درس خواند به همین دلیل معلمان شکایت کرد که برای ما مدرسه بسازند».

***

اولین چیزی که در این روستا توجهمان را جلب کرد؛ مدرسه روستا بود که پلاکارد و بنر، دیوارهایش را پوشانده بودند؛ قرار بود به جای مدرسه خشت و گلی این روستا، مدرسه جدیدی بسازند.

چند تا از بچه‌های مدرسه هم آمده بودند تا در شادی احداث مدرسه جدید شریک شوند اما در مراسم کلنگ‌زنی و حضور مسؤولان کسی حواسش به آنها نبود.

یکی از آنها کاغذی در دست داشت که مشکلاتش را نوشته بود و داشت مدام می‌خواند تا بتواند جلوی مسؤولان آنها را بیان کند.

کوثر می‌گوید: «مدرسه‌مان 10 دانش‌آموز دارد که همه در یک کلاس درس می‌خوانیم»؛ دستم را می‌گیرد و به سمت مدرسه‌شان که اکنون در داخل حجره است، می‌برد؛ می‌گوید: «دوست دارم در آینده دکتر شوم»؛ می‌گویم «چرا دکتر؟» می‌خندد و چادرش را جلوی صورتش می‌گیرد.

او نماینده بچه‌ها هم هست و به جای آنها هم حرف می‌زند. البته گاهی هم زهرا صحبت می‌کند اما مریم اصلا حرف نمی‌زند و در سکوت ما را تماشا می‌کند.

کوثر ادامه می‌دهد: «ما کتاب داریم اما درس خواندن در کلاس کوچک سخت است؛ گرم‌مان می‌شود».

اینجا مدرسه عشایری تنگ آب کاهوکان از توابع سیستان و بلوچستان است که 10 دانش‌آموز دارد و بچه‌ها با کمترین امکانات آموزشی تحصیل می‌کنند؛ مدرسه بچه‌ها در حقیقت یک مدرسه خشت و گلی است اما چون غیراستاندارد و خطرآفرین است، دانش‌آموزان در حجره مسجد تحصیل می‌کنند. 

بهروز حسین‌بُر نماینده آموزش و پرورش گُشت و راهبر آموزشی منطقه گشت می‌گوید: این روستا در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر گشت و ۸۰ کیلومتری سراوان قرار دارد که 10 خانواده در آن زندگی می‌کنند. 

وی با تأکید بر اینکه در این روستا فضای آموزشی وجود ندارد، ادامه می‌دهد: «مدرسه بچه‌ها خشت و گلی بود و به دلیل بارندگی، سقفش سوراح شد؛ به همین دلیل با آموزش و پرورش سراوان هماهنگ کردیم که بچه‌ها به ساختمان مسجد منتقل شوند و در حال حاضر در حجره مسجد درس می‌خوانند».

حسین‌بُر اضافه می‌کند: «40 روستا و منطقه عشایری در بخش گشت قرار دارد که 1000 دانش‌آموز دارد که این بچه‌ها به دلیل نبود مدرسه شبانه‌روزی فقط تا مقطع ابتدایی درس می‌خوانند و مجبور می‌شوند، ترک تحصیل کنند».

وی می‌گوید: «اگر یک مدرسه شبانه‌روزی داشتیم بچه‌ها می‌توانستند در آن درس بخوانند اما متأسفانه نبود یک شبانه‌روزی باعث می‌شود که زحمات ما هم به هدر برود».

این راهبر آموزشی می‌افزاید: «فاصله این روستاها تا مرکز شهر کمترین 5 کیلومتر و بیشترین 60 کیلومتر است که برای تردد دانش‌آموز مشکل‌ساز است و این فاصله‌ها مانع می‌شود که بچه‌ها ادامه تحصیل دهند».

استان سیستان و بلوچستان از نظر فضای آموزشی شرایط مناسبی ندارد؛ 656 هزار و 856 دانش‌آموز سیستان و بلوچستانی در 19 هزار و 551 کلاس در قالب 5077 مدرسه تحصیل می‌کنند.

این استان به دلیل گستردگی و پراکندگی جغرافیایی، کمترین پوشش تحصیلی در کشور و بیشترین بی‌سواد را داراست و به دلیل وجود مدارس کافی در نقاط جمعیتی به خصوص روستاها و حاشه‌ شهرها، یکی از عوامل وجود بازماندگی از تحصیل است.

رضا سرحدی نیا سرپرست اداره‌کل نوسازی مدارس استان سیستان و بلوچستان به خبرنگار فارس می‌گوید:« 5077 مدرسه در این استان وجود دارد که 2549 مدرسه با 9103 کلاس درس مستحکم هستند و 998 فضا با 5284 کلاس درس نیازمند مقاوم‌سازی بوده و 1530 کلاس درس با 5164 کلاس تخریبی هستند».

وی با اشاره به وجود 168 مدرسه خشت و گلی در این استان ادامه می‌دهد: «قرار شده است که تمام مدارس خشت و گلی کشور تا اول مهر برچیده شوند و ما مانده بودیم چون تعداد مدارس خشت و گلی ما زیاد بود».

سرحدی‌نیا اضافه می‌کند: «سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور و وزارت آموزش و پرورش تدبیر کردند که ۳ استان به عنوان استان‌های معین به کمک ما بیایند و با همکاری آنها و خیرین بتوانیم، تمام مدارس خشت و گلی را حذف کنیم». 

وی می‌افزاید: «بر این اساس استان‌های فارس،  تهران و خراسان رضوی به کمک ما آمدند تا در کوتاه‌ترین زمان، مدارس خشت و گلی را حذف کنیم و بیش از ۹۰ کلاس درس از محل اعتبارات استان سیستان بلوچستان توسط این ۳ استان معین ساخته می‌شوند».

مهراله رخشانی‌مهر رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور می‌گوید: تعداد مدارس خشت و گلی کشور حدود 1000 کلاس درس بود که از ابتدای سال 97 تا کنون حدود 600 کلاس جمع‌آوری شده و هم اکنون 368 کلاس درس باقی مانده است که قرار است تا مهر امسال برچیده شود».

وی با بیان اینکه مدارس خشت و گلی عمدتاً یک یا دو کلاسه هستند، اضافه می‌کند: «168 کلاس درس خشت و گلی در سیستان و بلوچستان باقی مانده است که تا پایان آبان‌ماه جمع‌آوری شده و کلاس‌های جدید جایگزین آنها می‌شود». 

وی در خصوص مدارس جدیدالاحداث به جای مدارس خشت و گلی اظهار می‌کند: «کلاس‌های جدید به شیوه صنعتی‌سازی ساخته می‌شوند که در مناطق زلزله‌زده هم امتحان شد و جواب داد که آن را توسعه می‌دهیم».

اهمیت حذف مدارس خشت و گلی به امضای میثاق‌نامه‌ای انجامیده است که چند روز پیش این میثاق‌نامه در شورای اداری استان سیستان و بلوچستان با حضور سرپرست وزارت آموزش و پرورش، رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور، استاندار سیستان و بلوچستان و جمعی از خیرین امضا شد. 

سید جواد حسینی سرپرست وزارت آموزش و پرورش در خصوص این میثاق‌نامه اظهار می‌دارد: «یک ضلع این میثاق‌نامه، استانداری، یک ضلع آن، آموزش و پرورش و نوسازی مدارس، یک ضلع دیگر، خیرین و یک ضلع آن هم ۳ استان فارس، خراسان رضوی و تهران هستند که به عنوان معین استان سیستان و بلوچستان انتخاب شدند».

وی ادامه می‌دهد: «آخر آبان امسال جشن پایان مدارس خشت و گلی در استان سیستان و بلوچستان را برگزار می‌کنیم».

«میثاق‌نامه خدمت ماندگار» در راستای اجرای سند توسعه آموزشی و محرومیت‌زدایی از فضاهای آموزشی و حذف مدارس خشتی و گلی استان سیستان و بلوچستان با شعار «برای توسعه عدالت آموزشی همراه و همگام هستیم» امضا شده است.

به گزارش فارس، تحصیل دانش‌آموزان در مدارس فرسوده و مدارس غیرمستحکم واقعاً دلهره‌آور و نگران‌کننده است؛ تصور کنید اگر زلزله در زمانی که دانش‌آموزان سر کلاس درس حضور دارند، بیفتد، چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد؟ در آن صورت چه پاسخی برای از دست دادن فرزندان‌مان خواهیم داشت؟!