به گزارش حلقه وصل، براساس اعلام شرکت دولتی انرژی اتمی روسیه موسوم به «روس‌اتم» در انفجاری که در زمان آزمایش موتور موشکی با سوخت مایع در منطقه‌ای در شمال روسیه در روز پنجشنبه رخ داد، پنج نفرکشته و سه نفر زخمی شدند. البته، این حادثه‌ای به ثبت افزایش غیرعادی تشعشعات هسته‌ای در منطقه منجر شده است. منابع و رسانه‌های غربی برخلاف گفته مقام‌های روسیه، آن را مربوط به انفجار موشکی با سوخت هسته‌ای دانسته‌اند.
تصاویر ویدئویی تأییدنشده کارکنان پزشکی را نشان دادند که با به تن‌داشتن لباس‌های مخصوص دربرابر تشعشات اتمی، مجروحان را از صحنه خارج می‌کردند؛ حادثه‌ای که چندمین خرابکاری نظامی در روسیه در چند روز اخیر برشمرده می‌شود. در ابتدا مقام‌های روسیه گفته بودند در این حادثه در محل سایت موسوم به «نیونوکسا»، دو نفر کشته و شش نفر زخمی شدند. روس‌اتم به رسانه‌های روسیه اعلام کرده تیم‌های فنی و مهندسی‌اش در حال رسیدگی به «منبع قدرت ایزوتوپی» برای سیستم پیشران موشک بودند.
سایت نیونوکسا تقریبا برای تمامی آزمایش‌های موشک‌های مورداستفاده نیروی دریایی روسیه استفاده می‌شود. مقام‌های شهر «سورودوینسک» گفته‌اند بعد از این انفجار، حدود ۴۰ دقیقه سطح تشعشات رادیواکتیوی بیشتر از حد معمول رفت؛ اما درادامه این تشعشات کاهش یافت. درعین‌حال، گزارش شد مقام‌های محلی سریعا به‌دنبال خرید قرص‌های ید رفتند؛ درحالی‌که گزارش شده بود محموله‌های قرص‌های ید داروخانه‌ها در شهرهای سورودوینسک و آرخانجلسک تمام شده بودند. رسانه‌ها گزارش دادند وضعیت چیزی شبیه به وضعیت فاجعه هسته‌ای ۶اردیبهشت۱۳۶۵ در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل اوکراین است که متعاقب آن محموله‌های قرص‌های ید برای مردم منطقه‌های اطراف این نیروگاه استفاده شدند.
انفجارهای مشکوکاین دومین حادثه رخ داده در یک هفته گذشته در ارتباط با انفجار مهمات و موشک‌ها در روسیه است که برخی کارشناسان آن را مشکوک می‌دانند. روز دوشنبه گذشته نیز، یک نفر در آنچه مقام‌های روسیه انفجار انبار مهمات در سیبری خواندند، کشته شد و هشت تن دیگر زخمی شدند. در پی این حادثه، مقام‌های این کشور اعلام کردند درحدود ۱۱هزار نفر مناطق اطراف را تخلیه کرده‌اند و فیلمی تأیید نشده نیز در شبکه‌های اجتماعی از این حادثه منتشر شد که وقوع آن را نیز منتسب به انفجار مواد و مهمات هسته‌ای دانسته بود.
خبرگزاری «رویترز» گزارش داد کارشناسان هسته‌ای آمریکا در پی انفجار روز پنجشنبه، آن را ناشی از «اشتباهی سهوی» در زمان آزمایش یک فروند موشک کروز مجهز به سیستم پیشران هسته‌ای دانسته‌اند که درنتیجه آن، افزایش تشعشعات رادیواکتیو در شمال روسیه ثبت شده است. به‌نوشته خبرگزاری «رویترز»، وزارت دفاع روسیه بعد از این انفجار آن را مرتبط با انفجار موشکی با سیستم پیشران سوخت مایع دانسته بود و از کشته‌شدن دو نفر و زخمی‌شدن ۶ نفر دیگر در این رخداد خبر داده بود.
بااین‌حال بنابر ادعای وزارت دفاع روسیه، این انفجار هیچ نشت مواد خطرناکی را در پی نداشته است. هرچند یکی از سخنگویان شهرداری شهر سورودوینسک واقع در نزدیکی محل آزمایش این سلاح در منطقه آرخانجلسک، در بیانیه‌ای که در وب‌سایت شهرداری این شهر منتشر شد، از افزایش «کوتاه‌مدت» تشعشعات پس‌زمینه‌ای در این منطقه در روز پنجشنبه خبر داد؛ اما این بیانیه روز جمعه از این وب‌سایت حذف شد.
اشتباه سهویدو کارشناس هسته‌ای در مصاحبه‌هایی جداگانه با رویترز گفتند اگر این انفجار در ارتباط با موتور موشکی با سوخت مایع رخ داده بود، این تشعشعات رادیواکتیوی ثبت نمی‌شد. آن‌ها گفتند مظنون به این هستند که این انفجار و انتشار تشعشعات رادیواکتیو به حادثه‌ای ناگوار در زمان آزمایش موشک کروز با سوخت هسته‌ای در تأسیساتی خارج از روستای نیونوکسا مربوط بوده است. آنکیت پاندا، کارشناس ارشد در فدراسیون دانشمندان آمریکایی، گفت انفجار مربوط به موتورهای موشکی با سوخت مایع تشعشعی به‌جا نمی‌گذارند و ما می‌دانیم روس‌ها مشغول کار روی نوعی پیشران با سوخت هسته‌ای برای موشک کروز هستند.
درحالی‌که روسیه مدل این موشک را از نوع موشک بورِسوستنیک ۹M۷۳۰ معرفی کرده، ائتلاف ناتو این موشک را اسکای‌فال SSC-X-۹ دانسته است. یکی از مقام‌های ارشد دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا که نامش را فاش نکرد، گفت: این موضوع را تأیید یا تکذیب نمی‌کنیم که در این حادثه، اشتباه سهوی در ارتباط با موشک کروز با سوخت هسته‌ای رخ داده باشد. بااین‌حال، این مقام درباره توضیحات مسکو درباره این حادثه اظهار تردید می‌کند. این مقام گفت: ما به رصد حوادث در منطقه دوردست شمالی روسیه ادامه می‌دهیم؛ اما اطمینان‌دهی مقام‌های مسکو درباره اینکه همه‌چیز عادی است، ازنظر ما توخالی هستند.
این مقام تأکید کرد: این وضعیت ما را به‌یاد رشته‌حوادثی می‌اندازد که در زمان حادثه چرنویل رخ داد و نهایتا این موضوع را زیر سوال برد که کرملین رفاه مردم روسیه را به حفظ قدرت و کنترلش بر جریان‌های فاسد ضعیف ترجیح می‌دهد. این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، مارس۲۰۱۸ در یکی از سخنرانی‌ها برای پارلمان این کشور، به توسعه این موشک کروز با سوخت هسته‌ای مباهات کرده بود.
او گفته بود این موشک اواخر ۲۰۱۷ با موفقیت آزمایش شده است و از «بُرد نامحدود» بهره می‌برد و دربرابر تمامی سیستم‌های دفاع موشکی و هوایی در جهان شکست‌ناپذیر است. البته، جفری لوییس، مدیربرنامه عدم‌اشاعه هسته‌ای در شرق آسیا وابسته به انستیتوی مطالعات بین‌الملل میدلبری گفت برمبنای تحلیل تصاویر ماهواره‌های تجاری و داده‌های دیگر معتقد است که اشتباهی سهوی در زمان آزمایش موشک کروز با سوخت هسته‌ای رخ داده است.
واکنش ترامپدونالد ترامپ در واکنش به انفجار اخیر اتمی روسیه گفت: آمریکا «چیزهای زیادی» از انفجار مرگبار اخیر «موشک» در روسیه می‌آموزد. ما تکنولوژی مشابه و حتی پیشرفته‌تری داریم. اسکای‌فال روس مردم را درباره جوّ اطراف تاسیسات و مناطقی دوردست‌تر نگران کرده است که این اصلا خوب نیست. او گفت به‌همراه تیمش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ها فهمیدند سال گذشته میلادی، روسیه یکی از تأسیسات مخصوص پرتاب آزمایشی موشک را در سایتی در «نوایا زملیا» جمع‌آوری و آن را به پایگاهی در نزدیکی نیونوکسا منتقل کرده است. همچنین، این تصاویر نشان دادند به‌اصطلاح «سرپناه محیطی آبی‌رنگ» در نیونوسکا وجود دارد که در زیر آن موشک‌ها قبل از پرتاب نگه‌داری می‌شوند.
مرور 90 ثانیه مرگباراردیبهشت ۳۳ سال پیش، اتفاق هولناکی در اوکراین بخشی از اتحاد جماهیر شوروی سابق رخ داد و نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل که در نزدیکی شهر پریپیات قرار گرفته بود، هنگام انجام آزمایش دچار حادثه‌ای پیش‌بینی‌نشده شد. انفجار راکتور هسته‌ای چرنوبیل فاجعه‌بارترین اتفاق غیرنظامی تاریخ نام‌گذاری شده است؛ اتفاقی که تبعات آن پس از گذشت ۳۳ سال هنوز پابرجا مانده است. در ۲۶آوریل۱۹۸۶، مهندسان راکتور هسته‌ای چرنوبیل تصمیم گرفتند برای انجام آزمایش قطعی برق، سیستم ایمنی راکتور را غیرفعال کنند. قصد متصدیان از انجام این آزمایش، آزمایش‌کردن این موضوع بود که آیا توربین‌های چرنوبیل هنگام قطع‌شدن برق، می‌توانند برق کافی برای ادامه‌دادن کار نیروگاه تولید کنند یا خیر؛ آزمایشی که ناخواسته زندگی موجودات زنده بی‌شماری را به‌دست نابودی سپرد. ساعت ۱:۳۰ نیمه‌شب با نخستین انفجار، پوشش هزارتنی بالای راکتور تخریب شد، ۲۵درصد از تأسیسات راکتور هسته‌ای از بین رفت و راه برای خروج مقدار زیادی بخارآب باز شد. این اتفاق موجبات دومین انفجار را مهیا ساخت.
منبع: صبح نو