سیاست هویج و چماق آمریکا در برابر لبنان

به گزارش حلقه وصل، آمریکا طی ماههای اخیر تحرکات خود را برای اجرایی شدن معامله قرن افزایش داده است. معامله قرن که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا آن را طراحی کرده و «جرد کوشنر» داماد او، مجری آن است، مبتنی بر واگذاری نیمی از کرانه باختری و بخشی از بیت‌المقدس شرقی به رژیم صهیونیستی است و در مقابل، این رژیم با تشکیل کشور مستقل فلسطینی در نیمه دیگر کرانه باختری و نوارغزه موافقت می‌کند و شهر «ابودیس» به جای بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت فلسطین در نظر گرفته خواهد شد.

همچنین این طرح شامل چشم پوشی فلسطینی‌ها از حق بازگشت به سرزمین خود است که طبق قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است.

به نظر می‌رسد لبنان یکی از کشورهایی خواهد بود که هدف معامله قرن قرار خواهد گرفت. این معامله تنها قضیه فلسطین را نشانه نگرفته است بلکه خواهان ساماندهی به محیط منطقه‌ای پیرامون فلسطین است، مناطقی که در اشغال رژیم صهیونیستی قرار دارد و قرار است طبق معامله قرن متناسب با مصالح آمریکا و رژیم صهیونیستی پیش برود. حذف حق بازگشت آوارگان فلسطینی و جلوگیری از اتحاد و وحدت آوارگان فلسطینی مقیم کشورهای عربی و ممانعت از بازگشت آنها به سرزمین مادری شان از جمله اهداف مهم معامله قرن است.

طی روزهای گذشته صحبت از تلاش‌های آمریکا برای درگیر کردن لبنان با معامله قرن افزایش یافته است و اخبار و شایعاتی درخصوص رایزنی‌های سیاسی آمریکا و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با احزاب و شخصیت‌های لبنانی منتشر شده است و همگی حکایت از تحرکات غربی- عربی برای پیشبرد اجرای معامله قرن دارد.

سردمداران طرح معامله قرن یعنی آمریکا و هم پیمانان عربی آن همچون عربستان سعودی طی ماههای گذشته سعی داشته‌اند با امتیازات اقتصادی علاوه بر فلسطین به عنوان محور نخست دیگر کشورهای عربی مرتبط با موضوع معامله قرن را به روش‌های اقتصادی تطمیع کنند.

همانطور که پیش از این پیشنهادات اغوا کننده‌ای به تشکیلات خودگردان فلسطین و اردن درخصوص همراهی با معامله قرن ارائه شده است، لبنان نیز از این امر مستثنی نیست. اقتصاد لبنان شرایط دشواری را به خاطر بدهی‌ها و کسری شدید بودجه و هزینه‌های سنگین معیشتی به ویژه در زمینه خدمات مربوط به برق رسانی طی می‌کند.

در چنین شرایطی آمریکا و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس حمایت مشروط خود را برای حل مشکلات اقتصادی لبنان در ازای همراهی با پذیرش معامله قرن ابراز کرده‌اند و علاوه بر حمایت مالی حتی امکان اکتشافات گازی در سواحل لبنان و سرمایه گذاری و صادرات آن بدون اعتراض و مانع تراشی رژیم صهیونیستی به این امر را مطرح کرده‌اند.

طبق اطلاعاتی که از جزئیات معامله قرن درز شده است، آمریکا برای همراه کردن لبنان با این طرح، از اختصاص ۶ میلیارد دلار و اجرای ۵ پروژه برای حمایت از اقتصاد لبنان در راستای اجرایی شدن معامله قرن خبر داده است. در عین حال به لبنان گوشزد شده است در صورت عدم پذیرش این پیشنهادات و همراهی با معامله قرن، این کشور به حال خود رها خواهد شد تا در مشکلات و بحران‌های اقتصادی غرق شود.

یک پاسخ لبنان به پیشنهادات آمریکا در خصوص همراهی با معامله قرن این خواهد بود که یک محیط سیاسی همسو و موافق با معامله قرن فراهم کند یا اگر به این امر مبادرت نمی ورزد دستکم بر سر راه اجرایی شدن آن مانع تراشی نکند.

در این چارچوب، مسائل مرتبط با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و تعامل با سلاح مقاومت (چه سلاح فلسطینیان و چه لبنان) و خارج کردن آن از معادله نزاع با دشمن صهیونیستی یا خنثی کردن آن به گونه‌ای که در آینده موجب نگرانی اسرائیل نباشد، حل و فصل می‌شود.

طبعاً رایزنی‌ها و دیدارهای آمریکایی- عربی (کشورهای حاشیه خلیج فارس) در این راستا انجام می‌شود و حتی با وجود همسویی برخی گروه‌ها و جریان‌های لبنانی خواهان خلع سلاح مقاومت، افکار عمومی در لبنان مخالف عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و سازش بر سر سلاح مقاومت است.

علیرغم فشارهای مالی که حزب الله به عنوان قوای اصلی مقاومت لبنان با آن مواجه است اما پایداری و ایستادگی این جنبش و وزن بالای آن در تصمیم گیری های سیاسی لبنان به همراه دیگر جریان‌های حامی مقاومت، از علل اصلی مخالفت با عادی سازی روابط به شمار می‌رود و لذا با وجود تلاش‌های مضاعف برای تشدید بحران‌های معیشتی و اقتصادی در لبنان، اجرایی شدن عادی سازی روابط با اسرائیل و معامله قرن به امری محال تبدیل می‌شود.

از سوی دیگر گزینه جنگ اسرائیل علیه لبنان با حمایت آمریکا در راستای وادار کردن بیروت به پذیرش خواسته‌های واشنگتن در معامله قرن و خارج کردن سلاح مقاومت از معادله سیاسی لبنان، گزینه‌ای محال دستکم در شرایط کنونی به شمار می‌رود چرا که مسئولان اسرائیلی به خوبی می‌دانند روی آوردن به این گزینه چه هزینه‌های سنگینی در پی دارد و احتمال شکست در تحقق اهداف تل آویو در این نوع جنگ احتمالی بسیار بالا خواهد بود و با توجه به توان مقاومت در جنگ با رژیم صهیونیستی، این گزینه، خسارت سنگین نظامی و اقتصادی برای اسرائیل به همراه خواهد داشت. لذا آمریکا و اسرائیل در حال حاضر به فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه لبنان ادامه خواهند داد تا بدون ورود به جنگ، آنچه را که بهترین است به دست آورند.

با همه این تفاصیل باید گفت که اجرایی شدن معامله قرن مادامی که ملت فلسطین به صورت یکپارچه پایبند به حقوق مشروع خود باشد و در خصوص مقابله با این توطئه، اجماع در میان تمامی گروه‌های فلسطینی وجود داشته باشد، اجرایی شدن معامله قرن منتفی خواهد بود همان گونه که دهها پروژه سازش طی ۷۰ سال گذشته تاکنون با شکست مواجه شده است.

از سوی دیگر با توجه به اینکه برخی کشورهای عربی میزبان آوارگان فلسطینی همچون اردن، لبنان و سوریه با معامله قرن یا حتی برخی بخش‌های آن به ویژه حق بازگشت آوارگان فلسطینی مخالف هستند و حتی مردم کشورهای عربی همسو با سیاست‌های آمریکا نیز از جمله مخالفان معامله قرن هستند، همین امر امید داشتن به اجرای معامله قرن را برای همیشه از بین خواهند برد.