به گزارش حلقه وصل، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی در سال 1392 تحقیقی با عنوان «بررسی جامعهشناختی سبک زندگی شهروندان تهرانی در ایام مذهبی» انجام داده است که یافتههای آن حاکی از آن است که حدود 91 درصد از شهروندان روزه را تکلیف الهی عنوان کردهاند و نزدیک به 66 درصد از آنها در ماه رمضان روزهدار بودهاند.
غلامرضا مقدم محقق این طرح در توصیف تحقیق خود گفت: ایام مذهبی بهخصوص ایام ماه محرم و رمضان یکی از مولفههای هویتبخش سبک زندگی مسلمانان و شهروندان ایرانی بوده و این ایام به نوعی نقاط حساس و برجسته نمود مناسک دینی در ایران محسوب میشود. بنابراین مطالعه این ایام میتواند بازگو کننده نوعی سبک زندگی دینی و مذهبی شهروندان در ایام مذهبی باشد.
وی افزود: از این رو این مطالعه از آن جهت حائز اهمیّت میباشد که با انجام آن میتوان فهمید با روند تحولات و تغییرات اجتماعی چه تغییراتی در نوع برخورد افراد در مواجهه با این ایام رخ میدهد.
این عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی در ادامه افزود: دادههای این پژوهش با روش پیمایشی و استفاده از روشهای پیشرفته نمونهگیری در سطح مناطق 22گانه شهر تهران حاصل شده است. جامعه آماری این طرح، شامل تمامی افراد بالای 18 سال ساکن شهر تهران بوده و در مجموع 1300 نفر در نمونه تحقیق مشارکت داشتهاند.
مقدم افزود: یافتههای حاصل از مطالعه نشان میدهند 66 درصد از شهروندان تهرانی در ماه رمضان سال گذشته روزهدار بوده و 34 درصد روزه نگرفتهاند که مهم ترین علت آن برای 25 درصد بیماری و برای 20.5 درصد ناتوانی جسمی عنوان شده است. عوامل دیگری همچنین داشتن عذر شرعی، اقتضائات کاری و تنبلی و سهلانگاری از دیگر علتهای روزه نگرفتن عنوان شده است.
وی خاطرنشان کرد: براساس این تحقیق ملاحظه میشود در ماه رمضان نسبت به سایر ایام سال، حضور مردم در نمازهای جماعت افزایش یافته است. به گونهای که حضور آنها در نماز جماعت ظهر و عصر در ماه مبارک رمضان نسبت به ماههای دیگر از 13 درصد به 17 درصد افزایش یافته است. البته بیشترین حضور مردم با 18.5 درصد حضور، مربوط به نماز مغرب و عشا است.
در ادامه علی حاتمی دیگر محقق طرح به سایر یافتههای تحقیق اشاره کرده و افزود: بخشی از پرسشها مربوط به فعالیّتها و مناسک مرتبط با ماه رمضان بوده است که نتایج بهدست آمده نشان میدهد در بین پاسخهای ارائهشده بیشترین فعالیتی که پاسخگویان به آن اشاره داشتهاند، مراسم مربوط به شبهای احیاء میباشد. 68.9 درصد از پاسخگویان در مراسم شبهای احیاء خارج از منزل خود شرکت کردهاند. 24.8 درصد در این ایام در جلسات قرآن حضور یافتهاند و 19.4 درصد شرکت در روضه و مجالس سخنرانی را در برنامه خود داشتهاند.
وی درمورد فعالیّتهای مذهبی شبهای قدر ادامه داد: 15.4 درصد از شهروندان مراسم قرآن یا روضه را در منزل خودشان برگزار میکنند. 45.7 درصد از شهروندان تهرانی در شب های احیاء بهصورت فردی و شخصی دعا میخوانند. 41.8 درصد استفاده از برنامههای رسانهای مخصوص شبهای قدر را دنبال میکنند و 40.6 درصد فعالیّتهای شب قدر و مراسم احیاء را در مساجد و اماکن متبرکه دنبال کردهاند.
در پایان این محقق اجتماعی افزود: 56.1 درصد از شهروندان سنت افطاری دادن را در ماه رمضان به جا آوردهاند. در بین پاسخگویانی که اقدام به برگزاری افطاری در ماه رمضان کردهاند تنها 9.2 درصد بیرون از منزل و در رستوران افطاری دادهاند، مابقی 90.8 درصد در منزل خودشان مراسم افطاری را برگزار کردهاند.