روایت چهار دهه نفوذ سازمان سیا در ایران

به گزارش حلقه وصل: کتاب «عملیات سیا پس از انقلاب» نوشته محمد کفاش زیر نظر یعقوب توکلی توسط انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب روایتی مستند از چهار دهه نفوذ و تأثیرگذاری سازمان جاسوسی آمریکا CIA در ایران است.

درباره حوادث ایرانِ پیش از انقلاب اسلامی و حوادث بعد از انقلاب، کتاب‌های زیادی به نگارش درآمده است؛ اما این کتاب‌ها زمانی جذاب‌تر می‌شوند که به فضای بیرونی خواننده نزدیک‌تر باشند. کتاب «عملیات سیا پس از انقلاب» روایت مستندی از عملکرد سازمان جاسوسی آمریکا موسوم به سیا (CIA) از قبل از انقلاب تاکنون در ایران است.

این کتاب با تمرکز بر اقدامات و روش‌های سیا، رخدادهای مهمی مانند کودتای ۲۸ مرداد، تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، جنگ ایران و عراق، پرونده هسته‌ای ایران، و اعتراضات اجتماعی اخیر را بررسی می‌کند.

محمد کفاش، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در این کتاب نشان می‌دهد که سیا از طریق ابزارهای مختلفی مانند جاسوسی، تبلیغات و تحریک، تلاش کرده است تا بر سیاست، اقتصاد، فرهنگ، و امنیت ایران تأثیر بگذارد.

نویسنده اثر «طعمه هتل همیلتون» در کتاب «عملیات سیا پس از انقلاب» رخدادها و اتفاقات در طول تاریخ جمهوری اسلامی را که نقش سازمان سیا در آن مشهود است به‌گونه‌ای موشکافانه همراه با ذکر افراد و اسامی مأموران آمریکایی یا جاسوسان و مرتبطان ایرانی بررسی می‌کند و از این لحاظ که تمرکز کتاب بر اقدامات و روش‌های سیا بوده، نه مجموع دستگاه‌های آمریکا، نوآوری قابل توجهی دارد.

این نوشتار، مدیریت استنسفیلد ترنر، رییس وقت سازمان سیا در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران تا عملکرد ویلیام برنز رییس فعلی اطلاعات مرکزی آمریکا را شرح می‌دهد. تصاویر و شخصیت‌شناسی کتاب، خواننده را با نفوذ و راهبرد آمریکا در قبال ایران همراه می‌کند.

این کتاب پس از بیان مقدمه، پیشگفتار، پیشینه و تبیین مفاهیم بحث‌شده به تاریخچه و مواجهه ایران و آمریکا با یکدیگر می‌پردازد و سپس در بخشی به روش‌های غیرمتعارف و شکنجه‌های سازمان سیا در جهان اشاره می‌کند.

کتاب «عملیات سیا پس از انقلاب» متشکل از سه فصل است.

فصل اول این کتاب با عنوان «عملکرد سازمان سیا در دوران تثبیت و نظام‌سازی» به دخالت‌های آمریکا در دهه شصت می‌پردازد.

«مکانیسم سازمان سیا در جنگ عراق علیه ایران» عنوان فصل دوم است که مسایل مرتبط با جنگ تحمیلی از آغاز جنگ و حمایت‌های بین‌المللی در آن شرح داده می‌شود و خواننده را با مافیای تسلیحاتی در جهان آشنا می‌کند.

فصل سوم این کتاب نیز دارای چهار بخش است و عملکرد سازمان سیا را در دوران توسعه و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران ارزیابی می‌کند. پرونده هسته‌ای، بحران‌سازی و براندازی نرم، به‌کارگیری رسانه توسط سازمان سیا علیه ایران و نفوذ بر مدار محیط زیست در ایران از مبحث‌های کلی این فصل است.

معرفی مؤسسات و بنیادهای دخیل در اغتشاشات و اعتراضات اجتماعی، آشنایی با فیلم و سریال‌هایی که به سفارش یا حمایت سازمان سیا علیه ایران ساخته شده، مشارکت در ترور یا جذب دانشمندان ایرانی و غیره از جمله مباحث این فصل است.

کتاب عملیات سیا پس از انقلاب با تمرکز چندساله بر بیش از چهارصد منبع فارسی و لاتین تحت نظر و مشاوره، یعقوب توکلی نگاشته شده است و در پایان نیز نویسنده، مصاحبه‌ای تفضیلی درباره علل و عوامل تسخیر لانه جاسوسی قاسم تبریزی را به پیوست آورده است.

در بخشی از متن این کتاب می‌خوانیم:

ساعات پژوهشی بسیاری از من گرفت؛ اما انتخاب و علاقه ام در واکاوی و کنکاش روابط فی مابین آمریکا و ایران و به ویژه ابعاد امنیتی و جاسوسی این تقابل انگیزه‌ام را برای یافتن اطلاعات بیشتر، صد چندان می‌کرد. این رویکرد مرا با خواندن کتاب‌های بسیاری در ارتباط با شکل‌گیری سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی در آمریکا قبل از جنگ‌های جهانی و تأسیس آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در گیرودار جنگ دوم جهانی همراه ساخت و شناخت تاریخ مفیدی از این سازمان زمینه را برای نگاشتن مواجهه و مداخله سازمان سیا در سرزمین ایران آن هم پس از انقلاب اسلامی که فصل نویی در هویت یابی ملی در این سرزمین رقم خورد را فراهم ساخت.

شاید بتوان بخشی از روش‌های سازمان سیا و عملکرد آن در جهان کنونی را در جمله ریچارد کراسمان سیاستمدار انگلیسی کشف کرد.

به گفته نویسنده، این کتاب می‌تواند برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، تاریخ و روابط بین‌الملل و همچنین علاقه‌مندان به مسائل ایران و آمریکا منبع مطالعاتی خوبی باشد.

این کتاب در ۸۰۸ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۳۶۰ هزار تومان عرضه شده است.