آیا جهان در آستانه یک جنگ هسته‌ای قرار دارد؟

به گزارش حلقه وصل، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه روز گذشته (شنبه) در نشستی با "سرگئی لاوروف" و "سرگئی شایگو" وزرای امور خارجه و دفاع این کشور اعلام کرد که مسکو به توقف مشارکت آمریکا در پیمان مربوط به نابودی موشک‌های برد کوتاه و متوسط که در سال ۱۹۸۷ امضاء شده، پاسخ متقابل داده و مشارکت خود در این توافقنامه دوجانبه را متوقف کرده و کارهای علمی-تحقیقاتی و تجربی به منظور ساخت موشک‌های نوع جدید را آغاز می‌کند. "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا نیز روز جمعه اعلام کرد که واشنگتن از دوم فوریه (۱۳ بهمن) تشریفات لازم برای خروج از پیمان نابودی موشک ‌های دارای برد کوتاه و متوسط را آغاز خواهد کرد.

روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» در این باره نوشته است: رئیس جمهوری روسیه از پیشنهاد وزیر دفاع این کشور درباره استقرار زمینی موشک‌های کروز دریایی از نوع «کالیبر» و ایجاد سامانه‌های موشک‌های بالستیک زمینی استقبال کرد. حال باید دید، در صورتی که آمریکا شروع به استقرار موشک‌های برد کوتاه و متوسط خود در خاک اروپا کند، آیا این اقدامات برای تامین امنیت روسیه کافی خواهد بود؟

پیمان نابودی موشک‌های برد کوتاه متوسط در سال ۱۹۸۷ بین اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا امضا شده بود این دو کشور را از داشتن موشک‌های دارای برد کوتاه از ۵۰۰ تا هزار کیلومتر و دارای برد متوسط از هزار تا پنج هزار کیلومتر که در روی زمین مستقر شوند منع کرده بود.

پوتین در نشست روز گذشته اطمینان داد که روسیه قصد استقرار موشک‌های برد کوتاه و متوسط تا زمانی که طرف آمریکایی چنین موشک‌هایی را در خاک اروپا یا هر نقطه دیگر از جهان مستقر نکرده، را ندارد.

وزیر دفاع روسیه در این نشست یادآور شد که آمریکا عملاً از مدتها قبل به تولید چنین موشک‌هایی پرداخته به همین دلیل پیشنهاد کرد تا موشک‌های استقرار دریایی «کالیبر» در سامانه‌های موشکی زمینی مستقر شوند و همچنین سامانه‌های موشک های بالستیک دارای برد کوتاه و متوسط ایجاد شوند. رئیس‌جمهوری روسیه با این پیشنهاد موافقت کرد ولی تاکید کرد که روسیه نباید به مسابقه تسلیحاتی کشیده شود. پوتین همچنین یادآور شد که لازم است تا سامانه‌های موشکی جدید روسیه مورد توجه بیشتری قرار بگیرند و ابراز تمایل کرد که از نزدیک با کار این سامانه‌ها آشنا شود.

وزیر امور خارجه روسیه نیز توضیح داد که آمریکا با استقرار سامانه‌های پرتاب موشکی ام.کا- ۴۱ که امکان پرتاب موشک‌های "توماهاوک" را دارند، در واقع آشکار پیمان نابودی موشک‌های برد کوتاه و متوسط را نقض کرده است. به گفته وی، این سامانه‌ها از هم اکنون در خاک رومانی مستقر بوده و قرار است در لهستان و ژاپن نیز مستقر شوند.

روسیه و آمریکا تنها یک قدم با جنگ هسته ‌ای فاصله دارند

"الکساندر پیرینجیف"رئیس دانشکده تحقیقات سیاسی دانشگاه اقتصاد مسکو و عضو شورای کارشناسان «افسران روسیه» معتقد است اظهارات شنیده شده روز گذشته در کاخ کرملین مجموعه‌ای از اقداماتی است که قطعاً مورد انتقاد واشنگتن قرار خواهد گرفت، برای اینکه وضعیت امنیتی آمریکا را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد. وی افزود: «در حالی که اینها تنها نخستین اقدامات روسیه در این رابطه هستند و ما قطعاً شاهد ابتکار عمل‌های جدیدی در عرصه دفاع ضد موشکی و توسعه فناوری‌های نظامی موشکی خواهیم بود.»

علاوه بر این، "ایگور کاروتچینکو" سردبیر مجله «دفاع ملی» معتقد است که روز شنبه واقعیت سیاسی جدیدی در روسیه اتفاق افتاد. وی گفت: «این دوره جدیدی است که می‌توان آن را جنگ سرد جدید نامید که مشابه زمانی است که دو کشور تنها یک گام با جنگ هسته‌ای فاصله داشتند. البته باید در چنین شرایطی لازم است تا کاملاً آگاهانه و با دقت عمل کرد.»

به عقیده وی، اکنون روسیه بدون افزایش بودجه نظامی تلاش خواهد کرد تا خطراتی که خروج آمریکا از پیمان موشکی بوجود می‌آورد را خنثی کند و از صحبت‌های شنیده شده در کرملین می ‌توان دریافت که دور جدید مدرنیزه سازی تجهیزات نظامی روسیه و به خصوص در عرصه موشکی آغاز خواهد شد.

کاروتچینکو افزود: «روسیه امکانات لازم برای این منظور را در اختیار دارند و به همین دلیل بعید است که به مسابقه تسلیحاتی جدیدی کشیده شود. بدین ترتیب آمریکا که امیدوار بود با خروج از پیمان موشکی مسابقه تسلیحاتی جدیدی را به راه خواهد انداخت، به این هدف خود نخواهد رسید.»

روسیه و آمریکا امکان آغاز تولید موشک ‌های ممنوعه را دارند

روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» نیز در تحلیلی با اشاره به اظهارات روز گذشته ولادیمیر پوتین، نوشته است: روسیه و آمریکا هر دو امکانات لازم برای بازگشت به تولید موشک‌های ممنوعه در چارچوب پیمان موشک ‌های برد کوتاه و متوسط را دارند.

واقعیت این است که هرچند به طور رسمی استقرار سامانه‌های دفاع ضدموشکی آمریکا در خاک اروپا، برای دفع حملات موشکی احتمالی از طرف ایران یا کره شمالی اعلام شده، ولی مقامات مسکو معتقدند این سامانه‌ها در اصل برای مقابله با روسیه در نظر گرفته شده اند. ضمن اینکه هدف واشنگتن از تولید سلاح‌های جدید موشکی بازدارندگی چین است. از ابتدای امر نیز امضای پیمان نابودی موشک‌های برد کوتاه و متوسط توسط مسکو و واشنگتن، در واقع به نفع پکن تمام شد، برای اینکه دو کشور موشک‌های منع شده در چارچوب این توافقنامه را منهدم کردند.

به نوشته این روزنامه، مهمترین خطر از بین رفتن این توافقات، نه تنها تولید انواع جدید تسلیحات نظامی، بلکه استقرار آنها در خاک اروپا است، همانطور که در زمان جنگ سرد نیز چنین بود. در آن زمان موشک‌های آمریکایی در برخی کشورهای عضو ناتو از جمله انگلیس، آلمان، ایتالیا و بلژیک مستقر شده بود و سلاح های هسته‌ای شوروی نیز در کشورهای عضو پیمان ورشو قرار داشت.

مخالفت کشورهای اروپایی با استقرار موشک ‌های آمریکا یک راه چاره است

"ناتالیا بوبنووا" کارشناس مسائل نظامی و سیاسی موسسه اقتصاد جهانی و امنیت بین الملل آکادمی علوم روسیه در گفت ‌و گو با این روزنامه یادآور شد: «نگرانی من از آن است که اگر رویارویی آمریکا و روسیه در این عرصه آشکارا آغاز شود، اروپا در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت. در عین حال مخالفت کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممکن است به یافتن راه چاره‌ای برای مقابله با طرح‌های آمریکا در زمینه استقرار موشکهای برد کوتاه متوسط کمک کند.»

به گفته وی، پیش از این جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که واشنگتن قصد ندارد موشک ‌های خود را در اروپا مستقر کند، ولی چنین وعده ‌ای بدون دادن تضمین محکمی، غیرقابل اطمینان است. بدین ترتیب تنها تضمینی که موشک های آمریکایی در خاک اروپا مستقر نشود، مخالفت خود کشورهای اروپایی است که البته اکثر آنها تمایل خود برای عدم تبدیل شان به «برگه ضمانت» در درگیری بین روسیه و آمریکا را بیان نمی‌کنند.

"فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مواضع کلی کشورهای عضو این سازمان را بیان کرده است. وی روز شنبه دوم فوریه (۱۳ بهمن) در جریان نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در بوخارست گفت: «برای ما (اتحادیه اروپا) بسیار مهم است که پیمان موشک‌های برد متوسط و متوسط حفظ شده و به طور کامل رعایت شود. این مسئله پاسخگوی منافع امنیتی اروپا خواهد بود.»

"سرگئی آزنوبیشییف" کارشناس ارشد موسسه اقتصاد جهانی و امنیت بین الملل آکادمی علوم روسیه نیز توضیح داده، واقعیت این است که تصمیم آمریکا برای خروج از پیمان موشکی پیش از این مورد حمایت انگلیس قرار گرفته، ولی بعید است مقامات لندن بار دیگر بخواهند تا موشک‌های آمریکایی در خاک آنها مستقر شود. در این بین کشورهای مانند لهستان ممکن است با این مسئله موافقت کنند.

به گفته وی، روسیه در شرایط کنونی امکان استقرار موشک‌های خود در شرق اروپا را ندارد، بنابراین مجبور خواهد بود تا به دنبال یافتن پاسخ‌های متناسب برای مقابله با این امکان طرف آمریکایی باشد. البته امکانات نظامی برای این پاسخ ‌ها در اختیار روسیه قرار دارد.

البته دو کشور هنوز شش ماه فرصت دارند تا شاید در این زمینه به توافق برسند. مذاکرات دو طرف نیز پایان نیافته و هر دو از ادامه رایزنی ها استقبال کرد ‌ه‌ا ند چراکه جایگزینی برای کنترل تسلیحات وجود ندارد. رئیس جمهور روسیه نیز تاکید کرده تا زمانی که طرف آمریکایی موشک‌های برد کوتاه و متوسط خود را در خاک اروپا یا سایر مناطق جهان مستقر نکرده باشد، مسکو نیز قصد چنین اقدامی را ندارد.

منبع: تسنیم