به گزارش حلقه وصل، بحران اقتصادی ترکیه را درنوردیده و تحلیل گران سیاسی معتقدند که در انتخابات سال ۲۰۲۳ میلادی، حزب اردوغان، سنگین ترین شکست عمر خود را تجربه خواهد کرد. اما رجب طیب اردوغان فرمولی ارائه داده که بر اساس آن، حزب عدالت و توسعه می تواند حتی قبل از ورود به انتخابات، بازی را ببرد و همه رقبای خود را شکست دهد.
هنوز یک سال به انتخابات ترکیه باقی مانده اما حال و هوای سیاسی و اجتماعی این کشور، به شدت سیاسی – حزبی و مبتنی بر دوقطبی و تنش است. نظرسنجی ها، حاکی از تنزل آرای حزب حاکم این کشور به ۲۷ درصد است. این کمترین میزان رای حزب عدالت و توسعه در ۲۱ سال اخیر بوده است. اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رهبر این حزب، زیر بار قبول این واقعیت ها نمی رود و از سران شاخه ها در ۸۱ استان ترکیه خواسته به میدان بیایند و کار برای پیروزی را از همین حالا شروع کنند.
اردوغان در سخنرانی جدید خود، دو ادعای مهم مطرح کرده است:
۱.ما هنوز هم صاحب قدرتمندترین حزب ترکیه هستیم.
۲.هیچ حزبی به اندازه عدالت و توسعه یا آکپارتی، عضو ثابت، سازماندهی شده و منظم ندارد.
آیا دو ادعایی که اردوغان مطرح کرده، صحت دارند؟ پاسخ مثبت است. چرا که بر اساس واقعبینانه ترین و تازه ترین نظرسنجی ها، حزب اردوغان امروز صاحب ۲۷ درصد از آرای کل مردم ترکیه است اما اصلی ترین و قدرتمندترین رقیب، یعنی حزب جمهوری خلق (CHP) که در سال ۱۹۲۳ میلادی به دست مصطفی کمال تاسیس شده، نهایتاً ۲۴ درصد رای دارد.
در مورد ادعای دوم نیز، باید گفت حق با اردوغان است.
حزب عدالت و توسعه ۱۱ میلیون عضو ثابت دارد که نه تنها به طور مداوم در میادین پای کار هستند و در زیرشاخه های مختلف حزب فعالیت می کنند، بلکه به طور مرتب، حق عضویت ماهیانه خود را پرداخت می کنند و از این نظر، با تمام احزاب ترکیه، تفاوت دارند.
البته ناگفته نماند که بارها، ادعاهایی در مورد عضوگیری غیرقانونی و پنهانی مطرح شده است. مشخص شده که استانداری ها و فرمانداری های برخی از استان های ترکیه، کد ملی بعضی از شهروندان را بدون آن که خود آنها اطلاع داشته باشند، در سامانه اعضای حزب عدالت و توسعه ثبت کرده اند.
اگر چه این تخلف آشکار بارها اثبات شده، اما مجموع افرادی که به طور غیرقانونی افزوده شده اند، به پانصد هزار نفر هم نمی رسد و حزب اردوغان، واقعاً ۱۱ میلیون عضو رسمی و فعال دارد و بزرگترین حزب مخالف، با تمام تلاش ها و تجارب ۹۹ ساله اش، کمتر از ۵ میلیون عضو دارد.
فرمول جادویی اردوغان چیست؟
رجب طیب اردوغان در ۱۱ سال اخیر، بارها اعلام کرده که بر اساس «سند چشم انداز ۲۰۲۳»، ترکیه در یکصدمین سال تاسیس جمهوری یعنی در سال ۲۰۲۳ میلادی، دارای یکی از ۱۰ اقتصاد قدرتمند جهان خواهد بود و در لیست کشورهای پیشرفته و مهم جهان، جای خواهد گرفت. اما واقعیت این است که در میدان عمل، ترکیه سال به سال از این آرمان بلندپروازانه فاصله گرفته و کاهش ارزش پولی ملی واحد لیره ترکیه، رکورد سقوط آرژانتین را هم شکسته است و مردم ترکیه، گرفتار یک تورم بی مانند و اسیر سخت ترین بحران ۲۲ سال اخیر شده اند.
اردوغان دیروز اعلام کرد: «ما در سال آینده، هم انتخابات بزرگ را در پیش رو داریم که تنها گزینه ما پیروزی در این انتخابات است، هم این که باید در یکصد سالگی تاسیس جمهوری، اهداف سند چشم انداز ۲۰۲۳ را محقق کنیم. ما برای پیروزی در انتخابات و تحقق اهداف اعلام شده، فرمول و نقشه راه داریم. امروز می خواهم این فرمول را با شما در میان بگذارم.»
«ما تا روز انتخابات، با هدف دیدار با تک تک شهروندان ۸۵ میلیونی خود در ۸۱ استان کشورمان، تلاش خواهیم کرد و دل هر فردی را به دست آوریم و بلافاصله پس از آن با هدف ۲۰۲۳ به راه خود ادامه خواهیم داد. ۱۱ میلیون عضو که نماد پیروزی ما در انتخابات ۲۰۲۳ خواهد بود منظور من را متوجه شدید.
ما این کار بزرگ را انجام می دهیم و اساساً قبل از انتخابات، بازی را می بریم و پیروز خواهیم شد. انتخابات برای ما کار سختی نیست و حتماً می بریم. آیا ما در حال حاضر بیش از ۱۱ میلیون عضو نداریم؟ داریم.
خوب توجه کنید! اگر هر یک از اعضای ما، یک عضو دیگر اضافه کنند، در این صورت، تعداد اعضای ما به ۲۳ میلیون نفر خواهد رسید و این عدد نمادین، با همان عدد سند ۲۳ هم مطابقت دارد.
بنابراین از رؤسای اصلی حزبمان در استان ها، رؤسای شعب زنان، رؤسای شاخه های جوانان و اصناف و فعالان محلات می خواهم، به هیچ وجه متوقف نشوید، به راه خود ادامه دهید، همانطور که می بینید، مسئله دشواری نیست. کافی است تا زنان و جوانان ما به درستی کار کنند. اگر این کار را شروع کنند، بازی از همین حالا به نفع ما تمام شده است.»
۱۱ میلیون نفر در ۱۱ ماه؟
فرمول اردوغان در ظاهر، بسیار منطقی و ساده به نظر می رسد. اما در میدان عمل، جذب ۱۱ میلیون نفر عضو جدید در ۱۱ ماه، یک هدف تخیلی و ناممکن است.
حزب عدالت و توسعه در شرایط فعلی، یک کهکشان رسانه ای و تبلیغاتی عظیم در اختیار دارد که در گسترده آن، بیش از ۳۵ کانال تلویزیونی ملی، ۲۲ روزنامه مهم سراسری، ده ها مجله و هفته نامه، ۵ خبرگزاری بزرگ و ده ها اندیشکده و سایت خبری وجود دارد.
علاوه بر این در سطح استان ها نیز، دنیایی از امکانات دانشگاهی، دولتی و اقتصادی در اختیار حزب است و علی القاعده، این مجموعه عظیم، اگر توان جذب ۱۱ میلون عضو جدید داشت، نیازی به توصیه اردوغان نبود و این کار را انجام می داد!
بنابراین منطقی نیست که یک حزب سیاسی پیشرو، قدرتمند و ثروتمند که در عمر ۲۱ ساله خود، ۱۱ میلیون نفر عضو گرفته، به یک باره در عرض ۱۱ ماه، به اندازه کل عمر ۲۱ ساله خود، عضو جدید بگیرد.
پادشاه لخت است
در چند سال گذشته، تعداد قابل توجهی از موسسین و بنیان گذاران حزب عدالت و توسعه از قطار این حزب جدا شده و جمع مهمی از مخالفین اردوغان را تشکیل داده اند.
عبدالله گل، علی باباجان، بلنت آرنچ، عبداللطیف شنر، احمد داود اوغلو و ده ها فرد مهم دیگر، همگی از اردوغان جدا شده اند. یکی از مهمترین این اسامی، بلنت آرنچ است.
او حقوقدان و سیاستمداری است که به قول خودش، سالها در محضر مرحوم اربکان، زانوی شاگردی بر زمین زده و سیاست را از او آموخته است. آرنچ از موسسین حزب بود و پست های مهمی همچون معاونت نخست وزیر، وزیر دولت، سخنگوی کابینه و ریاست مجلس را تجربه کرد.
او در طول کل دوران فعالیت سیاسی و حزبی خود، باکی از این نداشت که در برابر برخی تصمیمات اردوغان بایستد و از او انتقاد کند. حالا او نیز به جمع منتقدین پیوسته و جالب اینجاست که هنوز از حزب خود جدا نشده و رفقای اردوغان معتقدند که باید هر چه زودتر اخراجش کنند.
بلنت آرنچ دیروز در یک سخنرانی در مجمع دموکراتیک ترکیه، در کنار کلیچدار اوغلو و دیگر مخالفین اردوغان نشست و سخنرانی اثرگذار و مهمی ایراد کرد.
وی در بخشی از سخنان خود، با اشاره تلمیحی به داستان مشهور لباس نامرئی پادشاه نوشته هانس کریستین اندرسن گفت:«وقت آن فرا رسیده که یکی به پادشاه بگوید لخت است و چیزی به نام لباس نامرئی وجود ندارد. ما چاره ای نداریم و باید هر چه زودتر به او اطلاع دهیم، انگشتانمان را دراز کنیم و داد بزنیم، چیزی تنت نیست و لخت و عور در میدان ایستاده ای.»
مهمت متین ار از نویسندگان و فعالان سیاسی قدیمی حزب عدالت و توسعه دیشب در یک برنامه تلویزیونی، بلنت آرنچ را با الفاظی همچون خائن و بیشرف مورد خطاب قرار داد و به او گفت که باید حد خودش را بداند.
وی همچنین از حزب خود خواست که در کوتاهترین زمان ممکن، بلنت آرنچ را اخراج کند.
راه دشوار پیروزی برای اردوغان
شواهد موجود نشان می دهد که ترکیه نمی تواند در ۱۱ ماه پیش رو، برای خروج از بحران اقتصادی، اقدام قابل توجهی انجام دهد. در نتیجه افزودن ۱۱ میلیون نفر به اعضای کنونی حزب عدالت و توسعه، کار دشواری است و احتمالاً اردوغان با ارائه این فرمول جادویی، به دنبال آن است که شکست در انتخابات را بر گردن سران شاخه های استانی حزب خود بیندازد.