از سخت ترین تحریم های غرب تا فرش قرمز فستیوال‌ها برای سینمای ایران

به گزارش حلقه وصل، سینمای ایران هیچ گاه هدف تحریم‌های غرب نبوده است و در سخت‌ترین شرایط تحریمی فستیوال‌های غربی میزبان فیلم‌ها و فیلمسازان ایرانی بوده است.

تنها چند روز پس از آغاز جنگ اوکراین، تحریم‌های متعددی علیه دولت مسکو از سوی دولت‌های غربی اعمال شده است، بخشی از این تحریم‌ها را تحریم صنعت سرگرمی تشکیل می‌دهد. کشور‌های اروپایی و امریکا، مبادلات سینمایی خود را با روسیه لغو و این کشور را از فستیوال‌های سینمایی حذف کردند.

فرزاد مؤتمن، کارگردان سینمای ایران در واکنش به تحریم سینمایی روسیه متنی را منتشر کرده که قابل تأمل است. مؤتمن با اشاره به تحریم کشور روسیه از سوی جشنواره‌های فیلم «کن»، تحریم فیلم‌های روسی از سوی جشنواره «گلاسکو» به بهانه اینکه فیلم‌های روسی با بودجه دولتی ساخته می‌شوند و همچنین ادعای عجیب جشنواره «ونیز» که اعلام کرده فیلمسازان ضدپوتین را تحریم نخواهد کرد، نوشته است: «حالا کاری نداریم که این تصمیم‌گیری‌ها اساساً بوی استاندارد‌های دوگانه می‌دهند، اما من داشتم به این فکر می‌کردم که چرا با همه مخالفت‌هایی که در جهان با سیاست‌های داخلی و خارجی ایران صورت می‌گیرد و تمام تحریم‌هایی که بیشتر در واکنش به تصمیم‌گیری‌های نظامی کشور ما اعمال می‌شود، چگونه است که هیچ‌گاه و از جانب هیچ‌کس، نه تنها بایکوت سینمای ایران مطرح نمی‌شود که جشنواره‌ها با حرص و پیگیری کم‌نظیری به هر نحوی که شده فیلم‌های ایرانی را در برنامه‌های خود می‌گنجانند و نهایت تلاششان را هم می‌کنند که فیلمساز ایرانی دست خالی بازنگردد. این نکته است که به نظرم همه ما باید به آن فکر کنیم، می‌دانم که نمی‌کنیم، به صرفه نیست!»
 

سینما علیه روسیه!
«صنعت جهانی سرگرمی بسیج می‌شود تا روسیه را به دلیل تهاجم به اوکراین تحریم کند»، این تیتری است که نشریه «ورایتی» برای توصیف تحریم‌هایی سینمایی علیه روسیه به کار برده است. جشنواره‌های سینمایی یکی پس از دیگری در حال حذف فیلم‌های روسی و قطع همکاری با سینمای روسیه هستند. شرکت‌های بزرگ فیلمسازی مانند برادران وارنر، پارامونت، سونی، یونیورسال و دیزنی، فیلم‌های جدید خود را برای اکران به سینمای روسیه نمی‌فرستند. در حالی که بیش ۸۰ درصد اکران سینما‌ها در روسیه به نمایش فیلم‌های خارجی اختصاص داشته، اکنون بیش از ۷۰۰ سالن سینما تعطیل و ۲ هزار سالن دیگر در آستانه تعطیلی قرار گرفته‌اند. «بولتن پخش فیلم» در گزارشی با طعنه به اوضاع سالن‌های سینما در روسیه اعلام کرده است، سینما‌های روسیه مجبور شده‌اند به جای فیلم‌های جدید غربی، کارتون‌های قدیمی روسی نمایش دهند.

شرکت‌های فیلمسازی غربی با آنکه در سینما‌های روسیه، حکومت بلامنازعی داشتند، همگی دست به تحریم سینمای روسیه زده‌اند، آن‌ها حتی از سود اکران فیلم در روسیه گذشته‌اند. ورایتی در گزارش خود از تحریم سینمای روسیه، تنها حمایت چند فیلمساز اوکراینی از تحریم سینمای روسیه را بازنشر داده است که در شرایط فرار از جنگ یا در پناهگاه پیام داده و از اینکه روس‌ها از فستیوال‌های سینمایی حذف می‌شوند، ابزار خرسندی کرده‌اند.
 

چرا سینمای ما را تحریم نکرده‌اند؟!
اولین تحریم‌ها علیه ایران در همان سال ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی (۱۹۷۹ میلادی) آغاز شد و تمامی جوایزی که تا امروز سینمای ایران از فستیوال‌های جهانی دریافت کرده است، در سایه تحریم‌های امریکا، شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا بوده است. در سال ۱۹۸۴ (حدود سال ۱۳۶۳)، وزارت امور خارجه امریکا تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کرد. گفته شده سینمای ایران در سال‌های دهه ۶۰ هجری (دهه ۸۰ میلادی) سالانه بیش از ۱۱۰ حضور بین‌المللی را تجربه کرده است، یعنی در همان سال‌هایی که دولت‌های غربی به رژیم صدام برای کشتار ایرانیان سلاح می‌فروختند و از هر گونه کمکی برای قتل عامل ایرانیان فروگذار نمی‌کردند، فستیوال‌های فیلم با دست و دلبازی از سینمای ایران پذیرایی می‌کردند. در سال ۱۹۹۲ میلادی، زمانی که کنگره امریکا اولین تحریم‌های هسته‌ای علیه کشورمان را برقرار کرد، در کن فرانسه به عباس کیارستمی برای مجموعه آثارش جایزه داده شد. در سال ۱۹۹۶، دولت امریکا صنعت نفت ایران را تحریم کرد. در آن سال ابوالفضل جلیلی از جشنواره سه قاره فرانسه، جایزه بهترین فیلم را گرفت و سال بعد یعنی در ۱۹۹۷ میلادی فیلم «طعم گیلاس» عباس کیارستمی جایزه نخل طلای کن را برد. در سال ۲۰۰۷ شورای امنیت سازمان ملل تحریم هسته‌ای علیه ایران را تشدید کرد. در سال ۲۰۰۸ قطعنامه ۱۸۰۳ همان شورا، باز هم بر تحریم‌های ایران افزود. سال ۲۰۱۰ شورای امنیت با قطعنامه ۱۹۲۸ تحریم تسلیحاتی ایران را رقم زد، در همین سال دولت امریکا تحریم‌های بانکی و سرمایه‌گذاری در ایران را شدت بخشید و اتحادیه اروپا هم تحریم‌های هدفمند علیه ایران وضع کرد. با وجود تحریم‌های سلسله‌وار ایران، در سال ۲۰۱۱ «جدایی نادر از سیمین» توانست جایزه خرس طلایی برلین و گلدن گلوب را به دست آورد. در سال ۲۰۱۲ نیز اولین اسکار سینمای ایران از سوی کشوری که بیشترین تحریم‌ها را علیه مردم ایران وضع کرده است به «جدایی نادر از سیمین» داده شد. در سال ۲۰۱۷، در حالی که برجام به تصویب رسیده بود، دولت ترامپ، تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کرد. در همان سال فیلم «فروشنده» موفق به کسب اسکار شد!

در تمامی سال‌هایی که دولت امریکا با همراهی اتحادیه اروپا، تحریم‌هایی را به صورت مستقیم یا از طریق شورای امنیت سازمان ملل علیه مردم ایران وضع می‌کردند، فستیوال‌های اروپایی، ونیز، لوکارنو، برلین، کن و لندن بار‌ها میزبان فیلمسازان ایرانی بوده‌اند. در امریکای شمالی در حالی که کانادا جزو تحریم‌کنندگان ایران بوده است، فستیوال‌های مونترال و تورنتو به فیلم‌های ایرانی جایزه می‌دادند و در امریکا؛ مهد تحریم‌ها علیه ایران، تا به حال سه بار فیلم‌های ایرانی تا یک قدمی اسکار رفته‌اند که دو بار آن موفق به کسب اسکار شده‌اند. در امریکا جشنواره‌های مهم «ساندس»، «نیویورک» و «لس آنجلس» نیز یا میزبان فیلم‌های ایرانی بوده یا از فیلمسازان ایرانی برای حضور در جشنواره دعوت کرده‌اند.

چرا مردم ایران بیش از ۴۳ سال است که تحریم هستند، اما سینماگران ایرانی هیچ وقت تحریم نمی‌شوند؟! آیا غربی‌ها به این باور نرسیده‌اند سینمای ایران از مردم ایران جداست و لزومی ندارد سینمایی را که متعلق به مردم نیست، تحریم کرد؟!

منبع: روزنامه جوان