۶ هزار کشته در نبرد ۶ ساله ارتش ترکیه با گروه تروریستی پ.ک.ک / از بمب گذاری‌های استانبول تا نبرد در کوهستان قندیل؛ آتش، دود و ویرانی به پای یک آرمان سوخته +نقشه، نمودار و تصاویر

سرویس جهان حلقه وصل _ ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه بیش از ۴ دهه مشغول مبارزه با بزرگترین تهدید امنیت ملی این کشور یعنی سازمان تروریستی PKK موسوم به حزب کارگران کردستان بوده است.

به تازگی اندیشکده بین المللی بحران در گزارشی آماری به بررسی دقیق درگیری‌های میان دو طرف و تلفات مربوطه در بازه زمانی جولای ۲۰۱۵ تا ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی پرداخته است.

بر اساس این گزارش، در مدت ۶ سال و نیم اخیر در درگیری میان ارتش و پلیس ترکیه با تروریست‌های پ. ک. ک در خاک ترکیه و شمال عراق ۵۸۵۸ نفر کشته شده‌اند:

_ ۳۷۱۷ نیروی عضو گروه PKK

_ ۱۳۲۲ عضو ارتش، پلیس و نیروهای شبه نظامی محلی وفادار به دولت ترکیه

_ ۵۹۳ غیر نظامی

_ ۲۲۶ نفر با هویت نامشخص

در ماه جولای ۲۰۱۵ پیمان آتش بس میان دوطرف که از ۲ سال و نیم قبل اجرا شده بود، لغو شده و درگیری‌های سنگینی به ویژه در استان‌های کردنشین جنوب شرقی ترکیه آغاز شد. اوج درگیری‌ها و تلفات در زمستان ۲۰۱۵ و ابتدای سال ۲۰۱۶ بود که شاهد بمباران سنگین مناطق تحت کنترل پ. ک. ک در استان‌های ماردین و حکاری و همچنین بمب گذاری عوامل مخفی این گروه در شهرهای مرکزی و حتی استانبول بودیم.

نگاهی به نمودار نسبت تلفات نیروهای پ. ک. ک به ارتش ترکیه مابین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ به خوبی شاهدی بر تغییر شدید توازن قوا و برتری نظامی ارتش ترکیه بر شبه نظامیان PKK است.

در ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی نسبت تلفات میان دو طرف تقریبا ۱ به ۱ بوده است؛ اما این نسبت ۵ سال بعد در ژانویه ۲۰۲۱ به نسبت ۶ به ۱ (به ضرر پ. ک. ک) تغییر می‌یابد.

تغییر استراتژی نبرد توسط ارتش ترکیه، استفاده از تکنولوژی‌های نوین از جمله پرنده‌های بدون سرنشین بیرقدار و همچنین روگردانی مردم مناطق کردنشین از این گروهک تروریستی به علت کشته شدن یا ربایش فرزندانشان و سالهای طولانی جنگ و ویرانی و ناامنی در مناطق کردنشین از جمله مهمترین دلایل تضعیف سازمان و افزایش نسبت تلفات آنها بوده است.

توزیع جغرافیایی مناطق درگیری ارتش ترکیه و PKK

در طول ۶ سال اخیر درگیری مستقیم میان ارتش ترکیه و گروه پ. ک. ک، عملیات‌های بمب گذاری یا ترور و بمباران نیروی هوایی ترکیه مجموعا ۳۶ استان ترکیه و ۴ استان عراق (نینوا، دهوک، اربیل و سلیمانیه) را شامل شده است.

از مجموع حدود ۶ هزار کشته دو طرف، ۱۰۸۰ نفر در مناطق شمالی کشور عراق کشته شده‌اند.

در میان مناطق پرتلفات درون خاک ترکیه ۴ استان شرناق(۱۰۷۰ کشته)، حکاری (۷۹۰ کشته)، دیاربکر(۶۰۱ کشته) و ماردین(۴۱۲ کشته) رکورددار هستند.

جزئیات تلفات ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه

همانگونه که بالاتر ذکر شد، ۱۳۲۲ عضو ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه در درگیری‌های جولای ۲۰۱۵ تا کنون جان خود را از دست داده‌اند. عمده تلفات نیروهای نظامی ترکیه ناشی از حملات چریکی اعضای پ. ک. ک با راکت و موشک‌های ضد زره، تله های انفجاری بر سر مسیر خودروهای زرهی و دسته‌های تک تیرانداز بوده است:

_ ۵۳۸ نفر بر اثر انفجار مین و تله‌های انفجاری قوی (IED)

_ ۹۵ نفر بر اثر شلیک راکت‌ و موشک‌های هدایت شونده ضد زره

_ ۴۶ نفر بر اثر اصابت گلوله تک تیرانداز

_ سایر تلفات به دلایل نامشخص و ذکر نشده

در میان ۱۳۲۲ کشته نظامیان ترکیه، اسامی ۹۰۱ نیروی ارتش، ۳۰۲ نیروی پلیس و ۱۱۹ نیروی گارد محلی دیده می‌شود که توزیع سنی مطابق با نمودار زیر دارند:

همچنین در میان کشته شدگان ارتش ترکیه، ۱۳ نفر با درجه نظامی رتبه بالا، ۸۸ نفر درجه دار و افسر میانی و ۸۷۵ سرباز و نیروی رده پایین نظامی دیده می‌شود.

به طور کلی اگرچه ارتش ترکیه در سالهای اخیر متحمل تلفات و خسارات نسبتا سنگینی در راه مبارزه با گروه تروریستی PKK شده است، اما هر چه زمان از سال ۲۰۱۵ بدین سو گذشته است این تلفات روند کاهشی داشته و مناطق حضور تروریست‌ها نیز محدودتر شده و عمده اعضای رده بالا و کادر فرماندهی پ. ک.ک در حال حاضر در خاک دو کشور عراق و سوریه حضور دارند.

همچنین به علت کاهش شدید محبوبیت سازمان پ. ک.ک در میان جمعیت کردنشین ترکیه، روند جذب نیرو و ورودی های جدید این گروه به شدت کاهش پیدا کرده و آنها را دچار معضل شدید حجم قوای رزمی کرده است.