افراد با نوع و شکل پوشش خود اجازه می دهند دیگران با او بر اساس همان ظاهر قضاوت و رفتار کنند

به گزارش حلقه وصل، برنامه چراغ در هفته جاری میزبان «سیده معصومه طباطبائی» استاد دانشگاه، نویسنده، مشاور و حافظ کل قرآن کریم بود.

طباطبائی با اشاره به اصل زیبایی دوستی و میل به زیبایی در انسان گفت: میل به زیبایی دوستی همچون سایر نیازهای ذاتی و فطری انسان مثل نیاز به خوردن و آشامیدن، در تمام انسان ها به ویژه در بانوان وجود دارد؛ یعنی خانم ها ذاتاً دوست دارند زیبا و مورد پسند باشند. اینطور نیست که بگوئیم در میان قشر فرهیخته و تحصیلکرده این نیاز وجود ندارد. لذا به فراخور محیط علمی و فضای نخبگانی، دانشگاه ها در حوزه ی پوشش ضوابط و قوانینی دارند، همانطور که در کل دنیا مرسوم است که در محیط های آموزشی قوانین و خط مشی هایی در مورد پوشش وجود دارد تا هدف و انگیزه ی اصلی از آموزش محقق شود و هر عاملی که این محیط ها را از آن هدف اصلی دور کند، حذف می کنند. لذا در محیط های آموزشی و دانشگاه هر چه آرامش و امنیت روانی بیشتر فراهم باشد، زمینه تمرکز و موفقیت بیشتری هم فراهم خواهد شد. برای مثال دانشجوی نخبه ای داشتم که ازدواج بسیار موفقی هم با یکی از دانشجویان دیگر داشتند ولی به دلیل داشتن رابطه ی خارج از چارچوب قبل از ازدواجشان، دچار مشکل شده بودند؛ آنطور که خودشان نقل می کردند تصورشان این بود که به هر حال در محیط دانشگاهی و فضای نخبگانی نیازی به وجود یکسری ملاحظات نیست و چه بسا بی معناست، به عبارتی این خانم خیلی قائل به رعایت حجاب و یا حریم در رابطه نبودند، چون تصورشان این بود که در فضای استاد و دانشجویی اینها معنا و جایگاهی ندارد. از سویی شیطنت های دخترانه ی ایشان باعث شده بود با استاد ارتباط های صمیمانه تری داشته باشند. ولی بعد از ازدواج که همسرشان متوجه شده بود، زندگی آنها با بحران بزرگی مواجه شده بود. 

وی خاطر نشان کرد: اهمیت و ضرورت تربیت افراد برای زیست عفیفانه بر کسی پوشیده نیست و غیر قابل انکار است و همه ی انسان ها به اهمیت فرایند تربیتی پی برده اند، اما نکته ای که وجود دارد این است که علاوه بر تربیت درست و اصیل، باید بازدارندگی و رعایت حریم در وهله ی اول در وجود خود شخص باشد. گاهی دیده می شود افرادی از خانواده ی اصیل هستند اما با این وجود خود شخص قائل به رعایت حریم نیست و بازدارندگی لازم در روابط را ندارد. لذا تربیت وقتی اثر بیرونی دارد که خود فرد با اراده ی درونی خود و از ابزارهایی که در محیط های مختلف اعم از خانواده یا محیط آموزشی فرا گرفته است، استفاده کند. سپس در کنار بحث تربیت و خودکنترلی درونی باید محیط سالم هم فراهم باشد. برای نمونه دانشجویی مراجعه کرده بودند که ایشان هم در ارتباطی خارج از چارچوب قرار گرفته بودند و با یکی از هم دانشگاهیان خود از باب اینکه همکلاس هستند و نیازی نیست و یا معنایی ندارد که یکسری چارچوب ها را رعایت کنند، در ارتباط بودند. اما متاسفانه کارشان به جایی رسیده بود که علاوه بر آسیب روحی، آسیب جسمی هم دیده بودند. آقا هم تهدید کرده بود که اگر به حرف او گوش ندهد آبروریزی می کند و دختر خانم هم تن به خواسته های او داده و در فضاهایی آلوده و غلط با او حاضر می شده است. 

طباطبائی تصریح کرد: بسیاری از خانم هایی که وارد رابطه می شوند و آسیب می بینند از ابتدا با هدف ازدواج و با یک رابطه ی عمیق عاطفی پا پیش می گذارند ولی با تداوم این رابطه، وابستگی و دلبستگی ایجاد شده و زمینه برای سوء استفاده و بهره بری طرف مقابل فراهم می شود. به عبارتی در ابتدا آقایان با وعده ی ازدواج شروع می کنند ولی در ادامه و بعد از مدتی تازه متوجه می شوند و اذعان می کنند که به درد همدیگر نمی خورند. در این میان بیشترین آسیبی که در اثر شکسته شدن حریم ها بوجود می آید و خیلی از آنها نیز غیر قابل جبران هست، متوجه بانوان هست. برای مثال دانشجویی داشتم که از خانواده ی فوق العاده اصیل و آبرومندی بودند و پدر و مادری که در شهر خود سرشناس و از خانواده ای سنتی بودند اما دختر این خانواده با وعده ی ازدواج وارد رابطه ای خارج از چارچوب شده و به سبب دلبستگی ایی که ایجاد شده بود و به بهانه ی کسب شناخت و اعتماد بیشتر نسبت به یکدیگر متاسفانه تن به روابطی داده بودند که آسیب های جدی دیده و آبروی خانواده اش خدشه دار شده و به خطر افتاده بود.

این استاد دانشگاه در بخشی از سخنانش اشاره کرد: قطعاً محیطی که شخص در آن کار می کند و بروز و ظهور اجتماعی دارد مهم و اثرگذار است، اما نمی توان گفت اثر اصلی با این مسئله است؛ خیلی از افراد در محیط های خیلی باز حضور داشتند ولی حریم ها را رعایت کردند. در کشور ما به برکت انقلاب اسلامی محیط سالم فراهم است. بسیاری از افراد غیر ایرانی که در کشور ما دانشجو هستند، خصوصاً در دانشگاه های بین المللی، وقتی پای صحبتهای آنها بنشینید، علیرغم عوامل بازدارنده ای که نسبت به رعایت حریم ها و حجاب برایشان وجود دارد، با این وجود با توجه به تجربیاتی که از رعایت عفاف داشتند، هویتی که برایشان ایجاد شده و آرامش و لذت هایی که برایشان به ارمغان داشته است، این مسیر را طی کرده و حتی به دنبال این مسئله رفته اند. خیلی از آنها رنج سفر و دوری از خانواده را متحمل می شوند تا معارف دینی را یاد بگیرند و بتوانند در یک فضای امن تر حضور اجتماعی داشته باشند. نکته ی جالب اینکه بسیاری از این دانشجویان که در رشته های پزشکی تحصیل می کنند علاقمند به فراگیری علوم دینی هم هستند. وقتی پای صحبتهای آنها بنشینید، تجربه های شیرین و لذت بخش رعایت حریم و حجاب را به گونه ای بیان می کنند که شاید برای ما ایرانی ها که از ابتدا در بستر محیط سالم زندگی کردیم، آنقدر ملموس نباشد. بیان خود آنها مبنی بر احساس آرامش، امنیت، راحت بودن در فضای اجتماع، فارغ از دغدغه ی نگاه ها و مطالبات خاص، ارمغان رعایت حریم حیا و عفاف بود، لذت آرامشی که داشتند برایشان ارزشمند بود. بنابراین اگر افراد فارغ از حواشی و به صورت سالم و درست در محیط اجتماع حضور یابند و در خانواده نیز فرزندان اگر از ابتدا بر مبنای رعایت حریم ها تربیت شوند با ورود به جامعه مشکلی نخواهند داشت چون تجربه ی بازدارندگی را در درون خود و بواسطه ی تربیت بنیادین خانوادگی در خودش دارد. پس تربیت بسیار مهم هست به شرطی که بروز و ظهور بیرونی داشته باشد. برای مثال مراجعی داشتم که والدین معتقد بودند نیازی نیست دختر نوجوانشان روسری یا لباس پوشیده تری در جمع های خانوادگی و اقوام داشته باشد ولی متاسفانه دخترشان در یکی از میهمانی ها توسط یکی از اقوام مورد تعرض قرار گرفته بود و بعداً زمان ازدواجشان که رسیده بود بخاطر تجربه تلخی که داشته، دچار ترس از مردها و بحران روحی و روانی شده بود. بنابراین اعتقاد خانواده مبنی بر اینکه همه اقوام محرمند و نیازی به رعایت حد و حریم نیست آسیب جدی به فرزندشان وارد کرده بود. در اجتماع نیز کیفیت و شکل حضور ما سبب می شود که دیگران بر اساس آن با ما رفتار کنند و در مورد ما قضاوت کنند. بنابراین پوشش افراد از باور درونی آنها نشأت می گیرد؛ لذا وقتی یک خانم با یک سر و وضع و پوشش و آرایش خاصی در جامعه حضور می یابد به نحوی این اجازه را به دیگر افراد می دهد که او را بر اساس همان ظاهرش قضاوت کرده و با او رفتار کنند. مورد پرونده ای داشتم که خانمی می گفتند ما در جمع های خانوادگی راحتیم و اصلاً پوشش روسری برای ما معنا ندارد بلکه نوعی توهین هم تلقی می شود و در صورت استفاده در حضور شوهر خواهر یا پسرخاله، به این معنی است که تو غریبه ای، این باور از کودکی در آنها شکل گرفته بود و علیرغم اینکه فرد تحصیلکرده ای بودند، رابطه ی او با یکی از اقوام وارد صمیمیت شده و آسیب جدی به روابط خانوادگی زده بود. برخی خانواده ها باور ندارند که عدم رعایت حریم ها قاعدتا دلبستگی هایی را بوجود می آورد و به تبع آن آسیب ها و بحران های جبران ناپدیر برای خود فرد و اطرافیانشان بوجود می آورد.

لازم بذکر است برنامه تلویزیونی چراغ در فصل سوم، در روزهای یکشنبه و سه شنبه حوالی ساعت 22 از شبکه 5 سیما به روی آنتن می رود و هر هفته یک چالش را مورد بحث و گفتگو قرار می دهد و یک نظرسنجی هفتگی برگزار می کند.