روایات متناقض آنکارا و واشنگتن از یک دیدار

به گزارش حلقه وصل، پس از پیچ و خم ها و فراز و نشیب بسیار، دیروز(یکشنبه) سرانجام روسای جمهوری ترکیه و آمریکا دیدار کردند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، دیروز در حاشیه نشست گروه ۲۰ در رم ایتالیا به مدت ۷۰ دقیقه دیدار کردند و به روند معمول چند سال گذشته، آنکارا این دیدار را همچون یک نقطه عطف مهم تلقی کرد. اما شواهد نشان می دهد که در دیدار مزبور، اتفاق خاصی نیفتاده و اتفاقاً ابعاد این دیدار، نشان دهنده روح ائتلاف و همراهی بین ترکیه و آمریکا نیست.

روایت خوش بینانه آنکارا

رسانه های وابسته به آکپارتی، دیدار اردوغان و بایدن را همچون نماد توافق و همراهی ترکیه و آمریکا قلمداد کردند اما اظهارات کاخ سفید، متفاوت بود.

خبرگزاری رسمی آناتولی وابسته به دولت ترکیه و چندین روزنامه تحت امر حزب عدالت و توسعه، نه تنها تصویر خوشبینانه و بزرگ نمایی شده یا از دیدار بایدن و اردوغان را به نمایش گذاشتند، بلکه اعلام کردند که طول مدت طولانی گفتگوی اردوغان و بایدن، مشت محکمی بر دهان مخالفین اردوغان بوده که معتقد بودند جو بایدن او را تحویل نمی گیرد.

این در حالی است که خود اردوغان بعدها گلایه و رسماً اعلام کرد که مدت زمان دیدار او با بایدن، کوتاه تر از آن بوده که بتواند همه نظرات و خواسته های خود را بیان کند.

آناتولی چنین نوشت: «اردوغان در دومین روز این اجلاس با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد که حدود ۱ ساعت و ۱۰ دقیقه به طول انجامید. در این دیدار که در فضایی مثبت انجام شد، روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای مورد بحث و بررسی قرار گرفت و دو طرف برای تشکیل سازوکاری به منظور تقویت مناسبات دوجانبه به توافق رسیدند. آنان همچنین بر هم‌پیمانی در ناتو و مشارکت راهبردی تاکید و از اقدامات متقابل در زمینه تغییرات آب و هوایی نیز ابراز رضایت کردند.»

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی در مرکز کنگره نوولا محل برگزاری اجلاس سران گروه ۲۰ ضمن انتقاد از حمایت تسلیحاتی واشنگتن از نهادهای اقماری پ. ک.ک در شمال سوریه اعلام کرد: «در دیدار با رئیس جمهور آمریکا، تاسف خود را از حمایت واشنگتن از گروه های تروریستی پ. ک.ک و پ. ی.د در سوریه را ابراز کردیم. معتقدم این روند به این شکل ادامه نخواهد یافت.

اردوغان دیدارش با همتای آمریکایی خود را مثبت ارزیابی کرده و گفت: «با بایدن در خصوص اف ۱۶  دیدار مثبتی داشتیم.»

خبرگزاری آناتولی همچنین به این اشاره کرده که روسای جمهور ترکیه و آمریکا در دیدار خود در رم برای تشکیل سازوکاری به منظور تقویت مناسبات دوجانبه به توافق رسیدند. اما در مورد جزئیات این ساز و کار و ابعاد فنی آن اطلاعاتی منتشر نشده است.

همچنین منابع وابسته به وزارت دفاع ترکیه اعلام کردند که هیئت‌های وزارت دفاع ترکیه و آمریکا قصد دارند تا چند ماه دیگر دومین نشست خود درباره جنگنده‌های اف ۳۵ را در واشنگتن برگزار کنند.

این بیانیه در حالی منتشر شده که آمریکا به طور رسمی اعلام کرده که ترکیه را از لیست تولیدکنندگان و خریداران اف ۳۵ کنار نهاده و تیمی از کارشناسان پنتاگون با مقامات آنکارا وارد مذاکره شده تا ترتیبی برای بازگرداندن یک و نیم میلیارد دلاری ایجاد شود که قبلاً توسط ترکیه به کارخانه سازنده اف ۳۵ یعنی به لاکهید مارتین پرداخت شده است.

روایت کنایی و انتقادی واشنگتن

۱.پرزیدنت بایدن بر تمایل خود برای حفظ روابط سازنده، گسترش زمینه های همکاری و مدیریت موثر اختلافاتمان تاکید کرد.

۲.از ترکیه به خاطر نزدیک به دو دهه کمک به ماموریت ناتو در افغانستان قدردانی کرد.

۳.رهبران در مورد روند سیاسی در سوریه، ارسال کمک های بشردوستانه به افغان های نیازمند، انتخابات در لیبی، وضعیت در مدیترانه شرقی و تلاش های دیپلماتیک در قفقاز جنوبی گفتگو کردند.

۴.پرزیدنت بایدن بار دیگر بر شراکت دفاعی ما و اهمیت ترکیه به عنوان متحد ناتو تاکید کرد، اما به این اشاره کرد که ایالات متحده از در اختیار داشتن سامانه موشکی اس-۴۰۰ روسیه توسط ترکیه نگران است.

۵.وی همچنین بر اهمیت نهادهای دموکراتیک قوی، احترام به حقوق بشر و حاکمیت قانون برای صلح و رفاه در ترکیه تاکید کرد.

در بیانیه کاخ سفید به دو موضوع مهم اشاره شده که سرفصل بخشی از مهمترین اختلافات آمریکا  ترکیه است:

۱.اختلاف واشنگتن – آمریکا بر سر اس ۴۰۰ و رابطه ترکیه با روسیه.

۲.انتقادات جدی آمریکا و اروپا از ترکیه به دلیل مسائل حقوق بشری و به ویژه مساله عثمان کاوالا و بی اعتنایی ترکیه به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا و اعمال محدودیت بر احزاب مخالف و رسانه های منتقد.

تنها چند ساعت پس از پایان دیدار اردوغان و بایدن، یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه تلویزیونی کُردی در مورد احتمال حمله ترکیه به شمال سوریه اعلام کرد: «لازم است همه به آتش بس، پایبند باشند.»

یکی از نکات مهم در مورد نتایج دیدار بایدن و اردوغان، این است که خروجی این دیدار برخلاف تصورات و پیش بینی های صورت گرفته در رسانه های وابسته به آکپارتی، منجر به کاهش ارزش دلار در برابر لیره نشد و در عین حال، از فحوای بخش آشکار و منتشر شده سخنان این دو مقام، عبارتی درج نشد که به منزله صدور مجوز آمریکا برای حمله به مجدد به شمال سوریه تلقی شود.

در پایان باید گفت، با آن که در چند سال گذشته، دولت اردوغان همواره تلاش کرده خود را به روسیه و چین نزدیک کند و سیاست بازگشت به آسیا را به عنوان یک اصل مهم به نمایش بگذارد، اما در عین حال، مداوماً به دنبال آن است که خود را نزدیک به آمریکا نشان دهد. اما واقعیت این است که از دید آمریکا و به ویژه در دوران اقتدار دموکرات ها و مقامات دولت بایدن، بازگرداندن رابطه بین آمریکا و ترکیه به مدار پیشین، بسیار بعید به نظر می رسد.