تهران: روایت زندگی و عملکرد شهید دریابان «غلامعلی بایندر» کتاب شد

به گزارش حلقه وصل، زندگی و عملکرد شهید دریابان «غلامعلی بایندر» به قلم رضا جهان‌فر توسط دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.

نویسنده کتاب در مقدمه این اثر آورده است: «تاریخ هر سازمانی از جمله عناصر اصلی سازنده هویت آن سازمان محسوب می‌شود. اگر در تاریخ یک سازمان -به ویژه سازمان نظامی-، شجاعت، شهامت و ایثارگری پیشینیان وجود داشته باشد، هویت آن سازمان دارای عناصری از شجاعت، شهامت و ایثارگری خواهد بود. با توجه به این مسئله، پرداختن به تاریخ سازمان‌های نظامی دارای اهمیت فراوان از بعد ایجابی و ضرورت از بعد سلبی خواهد بود.

یکی از مقاطع مهم تاریخی که سازمان‌های نظامی زیرمجموعه ارتش کشورمان آن را تجربه کرده‌اند، جنگ جهانی دوم می‌باشد.

به رغم گذشت سال‌ها از سپری شدن جنگ جهانی دوم، این جنگ و حواشی مربوط به آن از جمله موضوعات مورد علاقه پژوهشگران و نویسندگان جهان محسوب می‌شود. هنوز زوایای تاریکی از این واقعه تاریخی وجود دارد که بازشناسی آن، وابسته به همت پژوهشگران و نویسندگان می‌باشد.

بخش مهمی از وقایع جنگ جهانی دوم مرتبط به ایران است. کشورمان به عنوان «پل پیروزی» برای متفقین آن قدر دارای اهمیت بود که رسوایی حمله به کشوری بی‌طرف را ضمیمه تاریخ خود کنند. اشغال ایران از سوی متفقین، اگرچه با انفعال حکومت مرکزی ایران مواجه شد و دستور شورای عالی نظام مبتنی بر «ترک مخاصمه» را به همراه داشت، ولی آنچه که همچون نگینی درخشان بر تاریخ این سرزمین می‌درخشد، مقاومت سرافرازانه تعدادی از کارکنان نظامی در برابر مهاجمین بیگانه و دفاع از سرزمین اسلامی و مردم آن است.

اساساً جنگ جهانی دوم در ایران حکایتی دیگر دارد. با در نظر قرار دادن این واقعیت که در این جنگ، ایران دچار خسارات و صدمات بسیار شد و بیگانگان کشورمان را اشغال نمودند، اهمیت بررسی این مقطع تاریک از تاریخ کشورمان بیش از پیش مشخص می‌شود.

مقاومت‌های پراکنده و خودجوش افسران، درجه‌داران و سربازان ایرانی در برابر مهاجمین بیگانه نشان‌دهنده سرافرازی سربازان وطن و از سوی دیگر ناکارآمدی حکومت مرکزی بود. ناتوانی حکومت پهلوی اول در دفاع از کشور مسئله‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت و یا انکار کرد. در شرایط نالایقی سیاست‌مداران و فرماندهان عمده کشور، افرادی همچون شهید دریابان غلامعلی بایندر و هم‌رزمانش در نیروی دریایی ایران آبرویی شدند برای حمیت و جوانمردی ایرانیان معتقد و مدافع وطن.

به‌رغم اینکه غلامعلی بایندر فرمانده نیروی دریایی ایران در عصر پهلوی بود، ولی به دلیل تضاد دیدگاه با رضاشاه به ویژه در مبارزه با انگلیسی‌ها و همچنین مقاومت و نبرد در برابر بیگانگان متجاوز، عملکردی جدا از پهلوی اول و سیاست‌مداران و صاحب‌منصبان نظامی آن عصر دارد.

در این کتاب، زندگی و عملکرد شهید دریابان غلامعلی بایندر مورد بررسی پژوهشگر قرار گرفته است.

نام برادران شهید غلامعلی و یدالله بایندر در تاریخ این مرز و بوم با درخشندگی خاصی مطرح است. شهیدانی که به‌رغم هجوم همه‌جانبه بیگانگان و ناکارآمدی حکومت مرکزی، وظیفه دفاع از هم میهنان و موطن خود را فراموش نکرده و جان بر سر وفاداری به اعتقادات نهادند.

به رغم تمام این موارد باید گفت که هنوز در کشورمان کتاب اختصاصی در خصوص غلامعلی بایندر منتشر نشده است. این در حالی است که بایندر دارای روحیه ضداستعماری و ضد استکباری بود. راهبری فرایند بیرون راندن انگلیسی‌ها از جزایر ایرانی خلیج فارس –به رغم مخالفت حکومت مرکزی- مسئله کم اهمیتی نیست.

مروری بر وصیت‌نامه غلامعلی بایندر نشان دهنده میزان اعتقادات دینی و وطن‌دوستی وی می‎باشد. بیان مجاهدت دو برادری که به فاصله یک روز –یکی در شمال کشور در برابر اشغالگران شوروی و دیگری در جنوب در برابر مهاجمان استعمارگر انگلیسی- به شهادت رسیدند، با درک شرایط روزهای ابتدایی شهریور 1320 و روزگار ایران زخم خورده، اهمیت مقاومت آنها را بیش از پیش روشن خواهد شد. لذا پیش از بیان زندگی‌نامه این شهیدان عزیز به وقایع روزهای اول تهاجم بیگانگان و اشغال ایران پرداخته خواهد شد.

در این کتاب نویسنده سعی نموده که با بهره‌گیری از اسناد دست اول، مدارک و همچنین سایر منابع –که برخی از آن‌ها به سختی تهیه شده بود- برای نخستین بار کتاب مستقلی باعنوان و محتوای مرتبط با شهید دریابان غلامعلی بایندر به رشته تحریر در آورد.

داستان ایستادگی فرزندان ایران اسلامی در برابر بیگانگان، مسئله کم ارزشی نیست. به رغم ضعف حکومت مرکزی و وادادگی در برابر مهاجمین، فرمانده و کارکنان نیروی دریایی ایران به خاطر اعتقاداتشان و در نظر قراردادن دفاع از مردم مسلمان و میهن دوستی در برابر متفقین ایستادگی کردند. این در حالی بود که کمترین حمایتی از سوی مسئولان تهران نشین نداشتند. حکومت پهلوی اول نتوانست در برابر بیگانگان از کشور محافظت نماید.

فرمان ترک مخاصمه و تسلیم در برابر متفقین سندی گویا از اهمیت عملکرد برخی از نظامیان شجاع ایرانی در برابر مهاجمین به یک کشور با مردم مسلمان است. از شمال کشور و نیروی دریایی شمال و نبرد در برابر نظامیان شوروی، از پایگاه هوایی قلعه مرغی و پرواز خلبانان برای دفاع در برابر هواپیماهای متجاوزین، تا تبریز و اصابت قراردادن هواپیمای شوروی توسط کارکنان پدافند هوایی، تا جنوب ایران و حماسه آفرینی دریابان غلامعلی بایندر و یارانش، همگی گواهی بر جدایی عملکرد نظامیان با غیرت دینی و حس وطن‌دوستی با حکومت پهلوی اول می‌باشد.

چرا که نهایت عملکرد پهلوی اول در جنگ، مکاتبه با برخی از کشورها و تمنای صلح بود. در حالی که این افراد شجاعانه در برابر دشمن ایستادند و بسیاری از آن‌ها جان خود را فدا کردند. بررسی وصیت‌نامه شهید دریابان بایندر نشان‌دهنده میزان عشق و علاقه وی به قرآن و دین اسلام است. همچنان که مطالعه کتاب «خلیج فارس» وی نشان دهنده میزان وطن دوستی است.

در این جا لازم می‌دانم از راهنمایی‌ها و همکاری ارزشمند اساتیدی همچون جنابان دکتر میرجلال‌الدین کزازی، کاوه بیات، حسین دهباشی، عبدالرحمان شلیلیان و همچنین همکاری امیر سرتیپ دوم داداشی ریاست محترم مرکز مطالعات، تحقیقات و تدوین آیین نامه‌های رزمی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در به ثمر رساندن مراحل پژوهش و تألیف این کتاب تقدیر و تشکر نمایم.

جناب دکتر میرجلال الدین کزازی –که از سال‌ها پیش افتخار آشنایی و شاگردی ایشان نصیب اینجانب شده است – قبول زحمت کرده و دیباچه‌ای بر این کتاب به رشته تحریر درآوردند. دیباچه‌ای که سرشار از عشق و علاقه به میهن اسلامی و مکمل مطالب کتاب است و جبران کننده کاستی‌ها.

پایان تألیف این کتاب بعد از حدود 2 سال پژوهش بر روی اسناد، مدارک و منابع مختلف هم‌زمان با ماه محرم بود.

در نظر داشته باشیم که بسیاری از پیروزی‌های کسب شده در تاریخ این سرزمین و در برابر متجاوزین، با استعانت از امام حسین(ع)، الگوی شایسته آزادگی، سرافرازی، شهادت طلبی و ایثار رقم خورده است. به راستی که امام حسین (ع) سرچشمه تمام نشدنی و الگوی جاوید فداکاری در راه اعتقادات و باورهاست. کاوش در زندگی شخصی شهدای نیروی دریایی در شهریور 1320 نشان دهنده پایبندی این شهدا به سرور و سالار شهیدان کربلا است.

با توجه به خاتمه تألیف این کتاب در ماه محرم سال 1396، شایسته‌ترین فرد برای تقدیم کتاب، حضرت امام حسین (ع) می‌باشد.»