عبرت‌های سیاست خارجی روحانی

اگر غربی‌ها رفتار خود را به رفتاری انسانی و عقلانی تغییر دادند، می‌توان این رابطه را بازسازی کرد اما از این پس ایران باید بیشتر به ظرفیت‌های داخلی متکی باشد.

به گزارش حلقه وصل، سیدمحمد مرندی در روزنامه وطن امروز نوشت: خوش‌بینی آقای روحانی و نزدیکان ایشان در مواقع بسیاری به کشور آسیب جدی زد و اجازه نداد کشور بتواند برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشد و بدرستی عمل کند؛ دولت روحانی منتظر حرکاتی از سوی غرب بود، این در حالی است که گذشته نشان داده بود غربی‌ها این مسیر را هرگز انتخاب نخواهند کرد.

انتظار گشایش از سمت غربی‌ها از یک طرف و تصمیم‌گیری‌های نادرست و بیهوده از طرف دیگر، برای کشور پیامدهای بدی را به همراه داشت. از جمله این پیامدها می‌توان به عقب‌ماندگی کشور، افزایش ناامیدی در میان مردم و مغفول ماندن ظرفیت‌های بالقوه داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی اشاره کرد.

در ۴۰ سال گذشته، ایران از ارتباط با کشورهای غربی تجربیات بسیاری کسب کرده است. تلاش‌های بسیاری برای بهبود رابطه با این کشورها انجام داد اما هیچ یک موثر نبود، چرا که کشورهای غربی به دلیل مخالفت‌شان با کشوری قدرتمند و مستقل در این منطقه، اساسا با ایران سر ستیز دارند. از سوی دیگر کشورهای اروپایی با اینکه به دلیل نزدیکی‌شان به منطقه ما کمی واقع‌بین هستند، چون تحت هژمونی آمریکا قرار دارند، روشن است نمی‌توانند بدون اجازه آمریکا حرکتی جدی در این عرصه انجام دهند.

بنابراین در ۸ سال گذشته به‌ رغم اقدامات دولت‌های یازدهم و دوازدهم و تلاش‌های شخص وزیر امور خارجه، منش دولت آقای روحانی به ‌گونه‌ای بود که باعث فرصت‌سوزی و جسارت بیشتر دولت‌های غربی شد. نوع رویکرد و عملکرد حوزه سیاست خارجی در ۸ سال گذشته سبب شد حکومت‌های غربی گمان کنند ما به دلیل جلب نظر آنان از انجام بسیاری اقدامات در عرصه سیاست خارجه - در حوزه دیپلماسی، حوزه منطقه‌ای و دفاع از منافع خود- کوتاه آمده‌ایم ولی امروز شاهدیم نه‌تنها غربی‌ها رفتارشان را تغییر ندادند و منطقی‌تر رفتار نکردند، بلکه جسورتر هم شده و فشارها بر ملت ایران را تشدید کرده‌اند.

ایران نباید به غرب اعتماد داشته باشد، البته این بدین معنا نیست که ما حاضر نباشیم با غربی‌ها تعامل کنیم. اگر غربی‌ها به تعهدات خود در آینده عمل کنند-که امروز شاهد چنین مساله‌ای نیستیم- و اگر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به برجام با همه ضعف‌ها و قوت‌هایی که دارد، به شکل کامل پایبند باشند، مسیر برای بازسازی رابطه با غرب باز است و این امر بستگی به اراده غرب دارد نه اراده ایران.

ایران ثابت کرده ‌است با وجود بدعهدی‌های اوباما، ترامپ و بایدن و همچنین ظلم‌هایی که آنان به ملت ایران کردند، از جمله اعمال تحریم‌هایی که مردم ایران را هدف قرار دادند، به تعهدات خود پایبند است. به مدت بسیار زیادی جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود عمل کرد تا به همگان نشان دهد مشکل اصلی از غرب است نه ایران.

به همین ترتیب معتقدم نباید به غربی‌ها اعتماد کنیم ولی در را باز می‌گذاریم. اگر غربی‌ها رفتار خود را به رفتاری انسانی و عقلانی تغییر دادند، می‌توان این رابطه را بازسازی کرد اما از این پس ایران باید بیشتر به ظرفیت‌های داخلی متکی باشد و ارتباط خود را با همسایگان منطقه‌ای و شرکای قدرتمندی که تحت نفوذ غرب نیستند، تقویت کند.