به گزارش حلقه وصل، نشست «آزادی اندیشه استاد مطهری» با پیشنهاد بنیاد علمی، فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری و با حضور عماد افروغ پژوهشگر و استاد دانشگاه برگزار شد.
افروغ در ابتدای صحبتهایش گفت: صحبت در مورد اندیشه یک متفکر کار آسانی نیست چراکه امکان دارد نظر ما در اندیشههای این دانشمند وارد شود.
وی ادامه داد: هر مکتبی براساس منطق خود تعاریف گوناگونی از آزادی دارد. برخی از آزادی معنی منفی و برخی معنی مثبتی را برداشت میکنند. لیبرالها میگفتند آزادی فقدان عمل است که این عقیده یک آنارشیزم است. آنان بعدها نظریه خود را اصلاح کردند و گفتند که آزادی فقدان مانع است. استاد مطهری نیز این نظریه را قبول داشتند اما برای مانع تعاریف گوناگونی وجود دارد. عدهای میگویند انسانها تا جایی که توان دارند میتوانند آزادیهای خود را محقق کنند و باید ببینیم چه نسبتی بین آزادی درونی و عمل وجود دارد.
این استاد دانشگاه در توضیح کلمه آزادی در دیدگاه شهید مطهری اظهار کرد: وقتی استاد مطهری به آزادی اشاره میکند بیانگر آن است که وی تمامی اهرمهای آزادی را شناخته است. مطهری آزادی را گوهری الهی میدانست که برای رسیدن به کمال انسانی شرطی الزامی است و آزادی برای ایشان ارزشی الهی داشت.
وی ادامه داد: شهید مطهری به آزادی معنوی اعتقاد زیادی داشت چراکه انسان تا زمانی که از درون آزاد نشود نمیتواند در بیرون آزاد باشد. آزادی هفت مرحله دارد و دارای پیچیدگیهای زیادی است. شناخت آزادی، تعریف چارچوبها و نیازها و رسیدن به آزادی از بخشهای مهم تعریف کلمه آزادی است.
افروغ بیان داشت: به عقیده مطهری آزادی یعنی رهایی از استعمار و این زمانی محقق میشود که انسان به استخدام فرد دیگر درنیاید و به اصطلاح بنده دیگری نباشد. استاد مطهری هیچ مانعی را به جز انسانیت برای آزادی قائل نبود و اعتقاد داشت که موانع دیگر کذب است.
وی ادامه داد: از دیدگاه شهید مطهری هیچ منطقه ممنوعهای برای آزادی اندیشه نباید تعریف کرد چراکه تفکر هیچ قید و شرطی ندارد و اگر چنین شرایطی فراهم شود رشد و ترقی امکانپذیر است.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در هر کشور اسلامی که تفکر، توجه، عقل و شعور رشد نکرده ما شاهد رشد سلفیها هستیم. تفاوت آزادی فکر و آزادی عقیده بسیار مهم است چراکه متوجه نشدن تفاوت این دو مقوله میتواند تبعات سنگینی را برای جامعه داشته باشد.
این پژوهشگر سیاسی در توضیح آزادی اندیشه اظهار کرد: استاد مطهری تحیقات زیادی در حوزه آزادی اندیشه داشت و معتقد بود که باید در مورد عقیده بسیار دقت کرد چراکه عقیده غلط میتواند اتفاقات غلطی را در پی داشته باشد، پس از هر عقیدهای نمیتوان دفاع کرد.
وی ادامه داد: بسیاری از مشکلات ما به این برمی گردد که ما اهل تفکر نیستیم. در حالی که آزادی فکر، منبع کشف بشری است و امکان تصمیمات اشتباه را انسان می گیرد.
افروغ در پایان گفت: اگر با تکیه بر این جمله که مردم لیاقت آزادی را ندارند آزادی را از آنها بگیریم مردم تا آخر عمر خود بی لیاقت خواهند ماند. پس آزادی در غالب چارچوب مشخص حق جامعه است.