آمریکا از گفت‌وگوهای راهبردی به‌دنبال چیست؟

به گزارش حلقه وصل، افکار عمومی ملت عراق گرچه از زمان آغاز اشغالگری آمریکا در این کشور در سال ۲۰۰۳ یکی از مطالبات اصلی خود را خروج نیروهای اشغالگر از خاک خود می‌دانند، اما تجاوز نظامی آمریکایی در انجام عملیات پیچیده در خاک عراق و ترور سردار شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس فرمانده نظامی نیروهای رسمی الحشد الشعبی که در جریان سفر رسمی سردار سلیمانی به عراق انجام شد، مطالبات مردمی عراقی‌ها برای خروج اشغالگران آمریکایی از این کشور را با قدرت بیشتری همراه کرد که نتیجه این روند صدور مصوبه پارلمان مبنی بر لزوم فعالیت دولت برای پایان دادن به این اشغالگری بود.

با گذشت بیش از یک و نیم سال از مصوبه پارلمان عراق مبنی بر لزوم خروج نیروهای اشغالگر از این کشور، این مطالبه مردمی و پارلمانی همچنان پابرجاست و حتی اگر انتخابات آینده نیز برگزار شود دولت آینده موظف خواهد بود که این قانون را به اجرا بگذارد.

در برابر این روند بخشی از سطح سیاسی و وزیران دولت کنونی طی دوره گذشته تسلیم فشارهای سنگین و هجمه سراسری دولت آمریکا مبنی بر نادیده گرفتن این مطالبه مردمی شده است و در مذاکراتی که پشت‌پرده دنبال می‌شود، خواستار دور زدن این مطالبه هستند. اظهارات اخیر وزیر امور خارجه عراق و تلاش مصطفی الکاظمی نخست وزیر این کشور در سفری که به واشنگتن دارد، در همین راستا ارزیابی می‌شود.

آمریکایی‌ها قصد خروج از عراق را ندارند

در طرف مقابل تمامی سیگنال‌های رسمی و شاخص‌های منطقه‌ای نشان‌دهنده آن است که آمریکایی‌ها تصمیمی برای خروج از عراق ندارند و نشستی که قرار است فردا در واشنگتن بین آقای مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برگزار شود، برای بررسی راهکارهای خروج نیروهای آمریکایی از عراق نیست، بلکه قرار است تغییر ظاهری در توافق میان دو طرف در جهت ابقای نیروهای نظامی آمریکا در عراق صورت گیرد.

در همین رابطه دیروز شنبه داگلاس سیلیمن سفیر سابق آمریکا در عراق به‌صراحت اعلام کرد که آمریکا قصد خارج کردن نیروهای نظامی خود از عراق را ندارد. روزنامه نیویورک تایمز در شماره دیروز خود به‌صراحت اعلام کرد که آمریکایی‌ها قصد عقب‌نشینی از عراق را ندارند. مسئولان پنتاگون احتمال دادند که مذاکرات الکاظمی در واشنگتن تنها برای تغییر صوری کارکرد نظامیان آمریکایی در عراق انجام می‌شود.

نیویورک تایمز نوشت که دولت کاظمی و بسیاری از مسئولان نظامی عراق بر اساس فشارهای زیادی که از سوی جریان‌های سیاسی مخالف با اشغالگری آمریکا در این کشور به دولت وارد می‌شود، خواستار خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق شده‌اند.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نیز به‌نقل از برخی منابع در وزارت دفاع و کاخ سفید اعلام کرد که احتمالاً آمریکا موجودیت نظامی خود در عراق را در سطح کنونی حفظ خواهد کرد.

علاوه بر اینها هزینه‌های فراوان نظامی و مالی آمریکا در جنگ عراق و همچنین احداث بزرگترین سفارتخانه دنیا در بغداد نشان می‌دهد که راهبرد آمریکا خروج ساده از عراق نیست و این کشور در برنامه‌ریزی خود قصد دارد نظامیان خود را برای مدتی طولانی مانند دیگر کشورهای عربی منطقه در عراق نگه دارد، مگر اینکه مجبور به خروج از این کشور شود.

تحرکات نظامی اخیر آمریکایی‌ها که برخی نظریه‌پردازان آن را در قالب چرخش تمرکز راهبردی کاخ سفید از خاورمیانه به آسیای شرقی مطرح می‌کنند، به‌ویژه طی هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران پنتاگون اولویتی برای تغییر راهبردی نظامی خود لااقل در کشورهای عضو محور مقاومت ندارند. اتفاقاً برخی تحرکات تاکتیکی اخیر نیز از جمله انتقال تعداد قابل‌توجهی از نیروهای مزدور آمریکا از افغانستان به شیخ‌نشین‌های عربی حاشیه خلیج فارس نشان‌دهنده تلاش برای افزایش فشار نظامی و دیپلماتیک بر این محور دنبال است.

در همین رابطه گزارش‌های رسانه‌ای از انتقال دهها کامیون سنگین شامل تجهیزات نظامی و پشتیبانی از گذرگاه الولید در مرز کردستان عراق به سوریه حکایت دارد که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در شرق سوریه نیز انگیزه‌ای برای واگذاری تحولات به متحد اصلی خود یعنی نیروهای قسد ندارند و تلاش دارند همچنان حضور نظامی خود در این منطقه را حفظ کنند.

آمریکا به‌دنبال تحمیل توافق جدید به ملت عراق

به این ترتیب به‌نظر می‌رسد سفر الکاظمی به واشنگتن در خصوص امضای توافق جدیدی است که در عین حال که بتواند موجودیت ۲۵۰۰ نیروی نظامی آمریکا در عراق بنابر آمار رسمی را حفظ کند، با تغییر کارکرد این نیروها از نیروهای نظامی و جنگی به نیروهای مستشاری و آموزشی، به‌نوعی فشار گروه‌های مقاومت بر دولت در زمینه پیگیری مطالبه مردمی و اخراج نظامیان اشغالگر از عراق را کاهش دهد.

البته این موضوع با واکنش گروه‌های مقاومت مواجه شد و سخنگوی عصائب اهل‌الحق اعلام کرد که تغییر کارکرد نظامیان آمریکایی به نیروهای آموزشی و مستشاری تلاشی برای گمراه کردن مردم عراق است و اساساً هدف نیروهای آمریکایی در عراق مبارزه با داعش نیست، بلکه تقابل با گروه‌های مستقل مردمی در این کشور است، لذا طبیعی است که این ارزیابی به دست آید که آمریکایی‌ها در ادعای خود مبنی بر خروج از عراق جدی نیستند.

افزایش تنش دو قطب مخالف در عراق

سابقه کشمکش بین این دو قطب البته به قدمت اشغالگری آمریکا در عراق از سال ۲۰۰۳ بازمی‌گردد، اما نگاهی به تاریخ عراق طی دو دهه اخیر بعد از اشغال نشان می‌دهد که وقتی گروه‌های مقاومت مردمی موفق به پیگیری مطالبات خود در اخراج نظامیان آمریکایی از عراق شدند، در نهایت آمریکا را در سال ۲۰۱۱ به‌صورت کامل از عراق بیرون راندند، اما طرح مجدد آمریکا در ایجاد داعش در عراق و غفلت برخی مسئولان عراقی باعث شد آمریکایی‌ها بار دیگر از کانال مبارزه با داعش وارد عراق شوند، گرچه آنها عملاً فعالیت جدی برای مقابله با این گروه تروریستی انجام ندادند و حتی بعد از پایان عمر رسمی داعش در عراق نیز تلاش کردند موجودیت خود در این کشور را حفظ کنند.

لذا به‌نظر می‌رسد تحولات امنیتی عراق در هفته‌ها و ماه‌های آینده شاهد کشمکش بین این دو قطب داخلی از احزاب و گروه‌های سیاسی دولتی و مردمی خواهد بود.

در همین راستا حملات راکتی روزهای اخیر به پایگاههای متعدد نظامی آمریکا در عراق از جمله حمله به پایگاه الحریر در اربیل نشان داد که گروه‌های مخالف اشغالگری فریب این تلاش‌ها و تبلیغات را نخواهند خورد.