نتیجه مذاکره با عراق و عربستان درباره اعزام زائر ایرانی

به گزارش حلقه وصل، علی‌رضا رشیدیان درباره اخباری که در ارتباط با ازسرگیری اعزام زائران ایرانی به عتبات عالیات شنیده شده است، گفت: مدت‌ها به دنبال این بودیم زیارت عتبات عالیات در شرایط ایمن برقرار شود. دستورالعمل‌هایی با همکاری وزارت بهداشت و هلال‌احمر تهیه شد. از طریق وزارت خارجه برای طرف عراقی و حتی سوریه فرستاده شد. چندی پیش نیز، نامه‌ای را وزیر ارشاد برای رئیس‌جمهوری به عنوان رئیس ستاد مبارزه با کرونا فرستاد که پاسخ آن را به نظر وزیر بهداشت موکول کردند. وزیر بهداشت هم به معاونت درمان ارجاع دادند. این معاونت هم شش هفت بندی را به عنوان شروط سلامت و اعزام با رعایت بهداشت و سلامتی به سازمان حج دادند که با وجود دشواری این شروط اما آن را پذیرفتیم.

وی به گوشه‌ای از شروطی که وزارت بهداشت برای ازسرگیری سفرهای زیارتی تعیین کرده است، اشاره کرد و افزود: انجام تست کرونا، اعزام نشدن از مناطق قرمز و نارنجی و…، این شروط در حالی تعیین شده که اگر قرار باشد مردم به انگلیس یا کشور دیگری سفر کنند، چنین الزام‌هایی ندارند.

بازگشایی راه عراق شاید بعد از عرفه

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: براساس همین شروط با سفیر عراق در ایران مذاکره کردیم و مشخص بود ایشان بدون نظر دولت مرکزی نمی‌تواند به زائران ایرانی ویزای زیارتی بدهد. برای همین معاون سازمان حج و زیارت به عراق اعزام شد و با وزیر سیاحه (گردشگری) این کشور مذاکره کرد و پروتکل بهداشتی هم مبادله شد. ما عجله داشتیم برای عرفه حداقل هزار نفر زائر ایرانی را، حالا که از حضور در صحرای عرفات محروم هستیم در کنار مزار امام حسین (ع)، اعزام کنیم. قرار بود عراق تا روز شنبه گذشته جواب ما را بدهد، ولی با موج جدید ویروس کرونا در این کشور اعلام کردند فعلاً و تا بعد از عرفه این امکان را ندارد.

رشیدیان تاکید کرد: پیگیریم بعد از عرفه با رعایت پروتکل وزارت بهداشت و درمان، راه زیارت عتبات را محدود و کنترل شده باز کنیم.

رئیس سازمان حج و زیارت درباره پیش‌بینی‌ها برای اعزام زائران ایرانی به مراسم پیاده‌روی اربعین، گفت: ستاد ملی اربعین در وزارت کشور مستقر است و ما یکی از کمیته‌های آن هستیم. این ستاد تلاش خود را می‌کند و سناریوهای مختلف را نیز بررسی کرده است. امیدواریم با رعایت پروتکل‌ها شرایط را برای حضور زائران ایرانی در این راهپیمایی فراهم کنیم. لازمه آن، تعامل بین دو کشور، رصد و مدیریت شرایط این بیماری است. بنابراین از حالا نمی‌توان درباره اربعین پیش‌بینی داشت. البته که سناریوهای مختلف بررسی شده و به تمام کمیته‌ها در ارتباط با آن اعلام آمادگی داده شده است.

می‌خواستیم یک هواپیما زائر به حج امسال بفرستیم

او در ادامه این گفت‌وگو که به مناسبت روز عرفه در یک برنامه تلویزیونی انجام شد، درباره بازماندن زائران ایران از حج امسال، توضیح داد: دو سال است که حج تعطیل است و زائران از انجام این فریضه دینی محروم شده‌اند. سال گذشته شروع بحران بود و برگزار نشدن حج غیرمنتظره نبود، اما در یک سال گذشته با توجه به موفقیت‌هایی که در حوزه درمان، واکسن و تشخیص این بیماری به‌دست آمده است، برآورد همگان بر این بود که حج امسال برگزار می‌شود. حتی وزارت صحه (بهداشت) عربستان در بیانه‌ای اعلام کرد حج را با ۶۵ هزار نفر برگزار خواهد کرد که ۱۵ هزار نفر از جمعیت ساکن در این کشور و باقی از دیگر کشورهای اسلامی خواهند بود. سهمیه‌ای در حدود دو تا سه هزار نفر نیز برای هر کشور در نظر گرفته بود. به تبع آن در مذاکرات بین دو ایران و عربستان این عدد را غیررسمی اعلام کردند و گفتند که این موضوع را وزارت حج عربستان به سازمان حج ایران اطلاع خواهد داد.

وی افزود: متأسفانه در دوم ماه ذی‌القعده که براساس سنوات قبل، پروازهای حج معمولاً پنجم یا ششم ذی‌القعده انجام می‌شد جانشین وزیر حج عربستان به ما اعلام کرد امسال با توجه به جهش ویروس کرونا و مشکلاتی که برای واکسیناسیون در دیگر کشورهای اسلامی وجود دارد، حج را برگزار نخواهند کرد.

رئیس سازمان حج اظهار کرد: این تصمیم عربستان به چند دلیل باعث تأسف بود؛ در شرایطی که تجمعات ورزشی در اروپا و المپیک و تجمعات هنری مثل کنسرت‌ها در بسیاری از کشورها و حتی در عربستان با جمعیت زیاد برگزار شده و درحال برگزاری است، چرا حج که یک واجب دینی است و می‌توان با انجام تست و واکسیناسیون آن برگزار کرد، از مسلمانان محروم کردند. همانطور که مقام معظم رهبری در پیام حج امسال اشاره فرمودند دلیل آن می‌تواند ویروس کرونا و سیاست‌های دولت عربستان باشد.

رشیدیان درباره چانه‌زنی ایران برای حضور زائران در حج امسال، گفت: چند مرحله مذاکره بین نمایندگان دو کشور در عراق و عمان صورت گرفته است که یکی از محورهای مذاکره نیز حج بود. حتی بعد از این‌که عربستان اعلام کرد حج را با هموطنان و افراد خارجی مقیم این کشور که در بین آن‌ها ایرانی‌ها هم هستند، برگزار می‌کند، ما اعلام کردیم با توجه به تعطیلی سفارت و کنسولگری در این کشور و تعطیلی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در شهر جده، ما هیچ ایرانیِ مقیم در عربستان نداریم. رسماً هم درخواست کردیم برای اینکه ملت ایران از حج محروم نشوند، از این برکت بهره ببرند، به اندازه یک هواپیما اعزام داشته باشیم که هفته گذشته اعلام کردند میسر نیست.

وی درباره تکلیف زائران در نوبت، توضیح داد: بیش از ۷۰ هزار نفر از افراد در نوبت که برای حج ۹۹ ثبت نام کرده بودند، وجه‌شان واریز شده و ارز مورد نیازشان با نرخ مصوب هیأت دولت که شاید نزدیک یک سوم قیمت بازار الان باشد، خریداری و در بانک مرکزی حفظ شده است. نوبت این افراد نیز محفوظ است و در اولین نوبت که حج برقرار شود، در اولویت اعزام خواهند شد.

معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره متضرر شدن زائران ایرانی از لغو حج در دو سال گذشته، گفت: برای سال ۹۹ پیش قراردادایی بسته شده بود که در تمام آن‌ها بندی وجود دارد مبنی بر این‌که به هر دلیل، زمینه و ظرفیت برای حضور حجاج ایرانی فراهم نشود هیچ ضرر و وزیانی متوجه زائران نشود. پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است.

او اضافه کرد: البته عربستان امسال حج گران قیمتی را برگزار کرد. حج امسال که زائران فقط در شهر مکه حضور دارند و هزینه هواپیما برای انتقال از کشورهای دیگر ندارد، بین ۶۵ تا ۱۱۶ میلیون تومان تمام شده است. افزایش قیمت وحشتناک بود، به طوری که مالیات بر ارزش افزوده در این کشور از سه درصد به ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد و تمام قراردادها را تحت تأثیر قرار داد.

تکلیف عمره و پرونده‌های منا و مسجدالحرام

رئیس سازمان حج و زیارت درباره برقراری عمره نیز گفت: ما با شرطِ رعایت عزت و کرامت زائران ایرانی با عربستان درباره عمره مذاکره کرده‌ایم. سال گذشته طرف عربستانی اعلام کرد حاضر است در تفاهم‌نامه در این باره تعهد بدهد. از طرفی، با توجه به این‌که زائران ایرانی در طول سال اعزام می‌شوند لازم است نمایندگی و کنسولگری ایران در آن کشور برای حفاظت از حقوق اتباع ایرانی حضور داشته باشد.

رشیدیان درباره آخرین پیگیری‌های مربوط به فاجعه منا نیز گفت: پیگیری حقوق اتباع ایرانی در خارج از کشور وظیفه ذاتی وزارت امور خارجه است، اما با توجه به تعطیلی روابط بین دو کشور، در تمام مذاکرات، حقوق شهدا و بازماندگان آن‌ها و اطلاع از نتایج کمیته حقیقت‌یاب را سازمان حج دنبال کرده است، ضمن این‌که در تمام تفاهم‌نامه‌ها این موضوع مطرح شده است. برای شهدای مسجدالحرام و آسیب‌دیدگان آن حادثه، غرامت در نظر گرفته شده از سوی عربستان، دریافت و با وجود تحریم‌ها و دشواری انتقال پول، وجه آن غرامت تحویل خانواده‌ها و بازماندگان شهدای مسجدالحرام شد. اما در ارتباط با شهدای منا هنوز نتیجه کار کمیته حقیقت‌یاب اعلام نشده است، ولی ما مستندات خود را رسمی و کتبی به طرف عربستانی ارائه کردیم و پیگیریم.