در این ۹ روز در وین چه گذشت؟

به گزارش حلقه وصل، دور جدید مذاکرات وین در چارچوب کمیسیون مشترک برجام به منظور احیای توافق وین با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و نماینده اتحادیه اروپا از ۱۳ فروردین ماه سال جاری به صورت مجازی کلید خورد و چهار دور مذاکرات به صورت حضوری برگزار شد.

شهر وین پایتخت اتریش باز هم از چهارم خرداد ماه میزبان دور پنجم این مذاکرات بود. مذاکراتی که ۹ روز به طول انجامید و شب گذشته (چهارشنبه/۱۲ خرداد ماه) پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برای جمع بندی مذاکرات، مقرر شد تنفسی داده شود و روسای هیأت‌ها به منظور مشورت‌ها و تصمیم‌گیری‌های بیشتر به پایتخت‌ها بازگردند.

همچنین قرار شد هیأت‌ها هفته آینده برای ازسرگیری مذاکرات دوباره در وین گردهم بیایند. در همین زمینه نیز خبرگزاری رویترز گزارش داد که این گفت‌وگوها پنجشنبه آینده ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد) برگزار خواهد شد.

در همین خصوص «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین عنوان کرد: خیلی از هیأت‌ها امید داشتند که این دور آخر مذاکرات باشد. همانطور که قبلا گفته‌ بودم، حدس می‌زدم که ما هنوز با نقطه‌ای که یک توافق را جمع بندی کنیم، فاصله‌ داریم، البته دور هم نیستیم. تصمیم بر این گرفته شد که چند روزی، حداکثر یک هفته فرصت داده شود و مشورت‌ها در پایتخت‌ها صورت بگیرد و مجدد به مذاکرات برگردیم.در حقیقت این دور از مذاکرات، متوقف نشده، بلکه چند روزی حالت تنفس خواهد داشت تا بشود به جمع بندی بهتری درباره مسائلی که هنوز مورد اختلاف است و راه‌حل‌هایی که پیشنهاد شده، بپردازیم.

وی گفت: مهم این است که درباره مسائل اصلی مورد اختلاف، بحث‌های بسیار زیادی کردیم و درباره هر کدام از آنها راه‌حل‌هایی وجود دارد که این راه‌حل‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد و بهترین آنها انتخاب شود. 

رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین بیان کرد: متونی که مربوط به بخش‌های مختلف مذاکرات است، الان نوشته شده و کامل است و تقریبا در اکثر متون به پیشرفت برای رسیدن به متون واحد، نزدیک شدیم. از این جهت پیشرفت داشتیم ولی چند موضوع کلیدی است که باید درباره آن تصمیم گیری شود. راه‌حل‌هایی درباره هر کدام پیشنهاد و بحث شده، ولی تصمیم گیری آنها نیاز به سطوح بالاتر دارد.

وی بار دیگر تصریح کرد: تصمیم‌گیری درباره این توافق در وین اتخاذ نمی‌شود، در تهران اتخاذ می‌شود.

عراقچی بار دیگر با بیان این‌که اصلا دنبال مذاکرات فرسایشی نیستیم، در عین حال عجله هم نمی‌کنیم که خدای نکرده منافع کشور فدای تعجیل در کار شود، گفت: به هیچ عامل بیرونی توجهی نداریم، همه مسائل دیگری که در کشور و جامعه بین‌الملل است به کار ما ارتباطی پیدا نمی‌کند. ما این‌ جا متمرکز بر منافع ملی کشور و مواضع نظام متمرکز شدیم تا وقتی آنها تامین نشود به کار خود ادامه خواهیم داد و هیچ توجهی به مسائل دیگر نداریم.

رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین بیان کرد: منطقا دور آینده می‌تواند دور پایانی باشد، ولی در مذاکرات دیپلماتیک هیچ چیزی قابل پیش بینی نیست. 

سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین چهارم خرداد و پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک هم با بیان این‌که مسائل جدی و مهمی کماکان باقیمانده که باید حل و فصل شود، گفت: امیدواریم در طول مذاکرات چند روزه به راه‌حل‌های نهایی دست یابیم. و پس از نشست کمیسیون در چهارم خرداد در اظهاراتی با بیان این‌که تمامی طرف‌ها مایلند مسائل مهم باقیمانده در اسرع وقت حل شود و حتی مذاکرات در این دور به نتیجه برسد، گفت: نمی‌توانم بگویم که می‌توانیم در این دور از مذاکرات کارمان را به نتیجه برسانیم، اما امکانش وجود دارد. نمی‌توانم با اطمینان بگویم که این دور از مذاکرات دور آخر خواهد بود. تا وقتی منافع کشور تامین نشده، مذاکره ادامه پیدا می‌کند.

«انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز بعد از نشست شب گذشته (۱۲ خرداد ماه) در جمع خبرنگاران نسبت به حصول توافق برای احیای برجام در دور بعدی مذاکرات وین ابراز امیدواری کرد. وی همچنین عنوان کرد که توافق در دور بعدی مذاکرات که از هفته آینده آغاز می‌شود، حاصل خواهد شد و افزود: «من به عنوان هماهنگ‌کننده امیدوار بودم که این دور از گفت‌وگوها دور نهایی باشد. این اتفاق نیفتاد، اما ما به تلاش ادامه خواهیم داد و اطمینان دارم دور بعد مرحله‌ای است که سرانجام به توافق خواهیم رسید و ایالات متحده و ایران را به برجام بازخواهیم گرداند.»

از سوی دیگر، «وانگ کان»، نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین شامگاه چهارشنبه ۱۲ خرداد بعد از نشست کمیسیون مشترک برجام، گفت: پیشرفت مهمی حاصل شده، اما برخی اختلافات اساسی در خصوص مسائل مربوط به برداشته شدن تحریم‌ها وجود دارد. این واقعیت که موضوع اصلی حذف تحریم‌ها در مذاکراتی که بیش از دو ماه است به طول انجامیده حل نشده، نشان می‌دهد مسئله درست و غلط هنوز به طور اساسی حل نشده است.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات هم بعد از نشست دیشب گفت مذاکرات وین به نقطه‌ای رسیده که نیاز برای مشورت با پایتخت‌ها درباره مسائل باقی مانده که مستلزم تصمیمات سیاسی هستند، وجود دارد.

«ماریا آدبار» سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم با اشاره به باقی‌ماندن مسائل مهم حل‌ نشده در مذاکرات احیای برجام در وین، تاکید کرد هنوز هیچ موفقیتی حاصل نشده که بخواهند آن را گزارش دهند و افزود: «در کل، می‌توان گفت که وضعیت در وین به خوبی پیش می‌رود، اما در حوزه‌های مهم بسیاری، سؤالاتی وجود دارد که باید شفاف‌سازی شوند و این‌که آن سؤالات مهم هستند».

علاوه بر این، دیپلمات‌های سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان علی‌رغم ابراز امیدواری هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا درباره حصول توافق در دور آینده مذاکرات وین، اعلام کردند سخت‌ترین تصمیمات پیش رو قرار دارد. 

به گزارش فارس، این دور از مذاکرات در حالی انجام شد که پایگاه «آکسیوس» پیش از این به نقل یک مقام آمریکایی مدعی شده بود که توافق با ایران در خصوص برجام چند ماه به طول نخواهد انجامید. این مقام‌ گفته بود که عمده‌ترین اختلاف، بر سر سرنوشت سانتریفیوژهای جدید ایران بوده است. 

دو منبع آگاه هم دیشب در گفت‌وگو با پایگاه آکسیوس عنوان کردند که پیشرفت‌ها در مذاکرات جاری در وین کند شده‌ است. 

«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه ایالات متحده نیز بامداد پنجشنبه ششم خرداد در مصاحبه با شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی با اشاره به مذاکرات وین، گفت: «به نظرم ما واضح گفته‌ایم که هر طرف برای بازگشت به تعهدات برجامی چه کارهایی باید انجام دهد، اما این‌که ایران واقعا آماده انجام دادن کارهایی است که برای بازگشت به پایبندی لازم است، هنوز یک سؤال بی‌پاسخ باقی مانده است».

بلینکن با بیان اینکه در صورت احیای برجام، دولت بایدن به‌ دنبال تقویت و طولانی‌تر کردن آن است، افزود: «تا فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه، اشاعه تسلیحات، حمایت از گروه‌های تروریستی و غیره را شامل شود. این می‌تواند شامل تمدید بندهای غروب نیز باشد».

البته این اظهارات واکنش «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت و خطیب‌زاده روز دوشنبه دهم خرداد ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران و در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس بیان کرد: به جای این‌که سعی کنند دشمن قسم خورده برجام را راضی کنند، بهتر است به تعهدات خودشان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام برگردند. تنها انتخاب و راه‌حلی که بر روی میز وجود دارد برجام و برجامی است که در سال ۲۰۱۵ امضا شده است و این بهترین چیزی است که دولت فعلی آمریکا می‌تواند به آن فکر کند. اگر قرار باشد موضوعات دیگری حتی درباره آن فکر هم شود، لیست بلندبالایی از اقدامات مخرب آمریکا و متحدانش در منطقه وجود دارد که اگر آمریکا آماده است درباره آنها گفت‌وگو کند، قطعا لیست اقداماتش فراوان است. 

علاوه بر این، وزیر خارجه انگلیس اعلام کرد که دیدار با همتای صهیونیستی خود در قدس اشغالی بر لزوم رسیدن به یک توافق هسته‌ای قوی‌تر با ایران تأکید کرد.

در همین هفته نیز پایگاه «واشنگتن‌ فری‌بیکن»، نزدیک به محافظه‌کاران آمریکایی از طرحی خبر داد که حامیانش خواستار ملزم کردن دولت «جو بایدن» به کسب اجازه از کنگره قبل از حصول توافق با ایران هستند.

به گزارش فارس، دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام ۱۳ فروردین ماه به صورت مجازی برگزار و پس از توافق حاصله مقرر شد روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین این گفت‌وگوها به صورت حضوری و رو در رو دنبال شود و در نهایت هم این نشست برگزار و پس از آن توافق شد دو کارگروه در حوزه تحریم‌ها و هسته‌ای تشکیل و بررسی‌ها را انجام دهد. نتایج بررسی‌های این دو کارگروه به نشست کمیسیون برجام در روز جمعه ۲۰ فروردین منعکس و اعلام شد که هیأت‌های برای تنفس و مشورت‌ به پایتخت‌ها برمی‌گردند و مقرر شد روز چهارشنبه ۲۵ فروردین دوباره در وین گردهم بیایند. این نشست با یک روز تاخیر به دلیل ابتلای یکی از اعضای هیأت اتحادیه اروپا به کرونا در روز پنجشنبه ۲۶ فروردین برگزار و مقرر شد که نشست‌های کارشناسی به کار خود ادامه دهند.

نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام روز شنبه ۲۸ فروردین ماه در وین برگزار شد و در این چند روز رایزنی‌ها در سطوح کارشناسی و کارگروه‌ها ادامه داشت. نشست بعدی هم روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین ماه در وین برگزار و هیأت‌های توافق کردند که دوباره گفت‌وگوها را از سر بگیرند که نشست مزبور سه‌شنبه هفتم اردیبهشت ماه در گرندهتل وین برگزار شد و عصر شنبه یازدهم اردیبهشت ماه نیز روسای هیأت‌های ایران و ۱+۴ در جلسه‌ای دوباره گردهم آمدند و بعد از آن به پایتخت‌ها برگشتند و مقرر شد دور جدید نشست روز جمعه ۱۷ اردیبهشت ماه برگزار شود که این نشست نیز برگزار شد و ۲۹ اردیبهشت ماه نیز مجدد کمیسیون تشکیل جلسه داد و توافق کردند به پایتخت‌ها بازگشته و پس از آن چهارم خرداد ماه در وین دوباره مذاکرات از سر گرفته شد و تا چهارشنبه شب (۱۲ خرداد ماه) ادامه داشت و بعد از این نشست توافق شد روسای هیأت‌ها برای مشورت‌های بیشتر به پایتخت‌ها مراجعت کرده و بعد از تنفسی حدود یک هفته‌ای به وین بازگردند.