به گزارش حلقه وصل، زرشک محصولی استراتژیک در سطح جهانی است و بیش از ۹۷ درصد زرشک دنیا در خراسان‌جنوبی تولید می‌شود. تنها زرشک بی‌دانه‌ای که در دنیا تولید می‌شود، در خراسان‌جنوبی است. زرشک از جمله محصولاتی است که برای ارائه به بازار و صادرات باید به صورت خشک تحویل مشتریان شود و تنها مقدار محدودی از آن را می‌توان به صورت تازه به مشتریان فروخت چرا که در حالت تازه ماندگاری آن کوتاه مدت است.
زرشک به دو شیوه خرمنی و بارگاهی خشک می‌شود، زرشک خرمنی معمولا ۱۵ روز تا یک ماه بعد از برداشت خشک می‌شود و آماده عرضه به بازار است. اما در روش دوم، زرشک به صورت بارگاهی خشک می شود که معمولا ۴ تا ۵ ماه فرایند خشک‌شدن آن به طول می‌انجامد و این نوع زرشک پس از ایام عید نوروز به بازار عرضه می‌شود و تا پایان سال و تا زمانی که زرشک جدید به بازار عرضه شود، امکان فروش دارد.
دپو شدن این محصول در بارگاه‌های زرشک خشک کنی و سردخانه‌ها سبب شده نگرانی مضاعفی بر ذهن و روان کشاورزان استان حاکم شود و آن به دلیل فرا رسیدن فصل برداشت زرشک در سال جدید است، چرا که اگر فصل برداشت آغاز شود و زرشک سال گذشته از بارگاه‌ها و سردخانه‌ها جمع نشود مشکلی بر مشکلات کشاورزان افزوده خواهد شد و از طرف دیگر شاهد خراب شدن این محصول در انبارها خواهیم بود. مشکلی که زرشک کاران استان آن را مطرح و خواستار حمایت دولت و مسئولان شده‌اند.
دپو زرشک پارسالی در انبارها و سردخانه‌ها
یکی از زرشک‌کاران قاینی با تایید این خبر که بخش زیادی از زرشک تولیدی کشاورزان از سال گذشته هم‌چنان درانبارها، سردخانه ها و خانه ها دپو هست و بفروش نرسیده خواستار حمایت عملی نه در حد حرف و شعار دولت و مسئولان از کشاورزان شد و گفت: زمینه فروش زرشک با توجه به شیوع کرونا و نبود بازارهای مصرف مانند تعطیلی صادرات، تالارها، رستوران ها و ... هم چنان وجود ندارد و به نظر نمی‌رسد اتفاق خاصی هم در سال جاری بیفتد تا زمینه فروش این محصول فراهم‌شود.
خرید تضمینی زرشک تنها راهکار کمک به زرشک کاران استان
محمدی تنها راه کمک به زرشک کاران را خرید تضمینی این محصول دانست نه خرید توافقی آن و در ادامه افزود: زرشک پارسال هم چنان روی دست کشاورز مانده و از طرف دیگر هنوز برخی از کشاورزان به پول فروش زرشک توافقی خود از سال گذشته نرسیده‌اند.
دولت حمایت خاصی از زرشک کاران استان نکرده است
او معتقد است در شرایط شیوع کرونا و از بین رفتن بازار مصرف و هم چنین درگیری شدید استان با خشکسالی و با توجه به اینکه خراسان جنوبی تنهاترین استان تولید کننده زرشک کشور است دولت حمایت خاصی از زرشک کاران نکرده است.
خرید توافقی از جیب اتحادیه ها نه دولت
این زرشک کار قاینی هم چنین خواستار ورود عملی دولت در فصل برداشت زرشک شد و گفت : سال گذشته اتحادیه های تعاون روستایی زرشک را از طرف دولت بصورت توافقی خریداری کردند ولی هنوز پولی به حسابشان واریز نشده و مسئولان اتحادیه ها مجبور به گرفتن وام برای پرداخت حق و حقوق کشاورزان شده‌اند و برخی هم هنوز پول کشاورزان را نپرداخته‌اند.
محمدی با بیان اینکه اصل مشخص نیست دولت چه حمایتی از زرشک‌کاران می‌خواهد صورت دهد، افزود: باید برنامه‌ریزی شود تا زرشک کار هم مانند زعفران کار در یک بازه زمانی ۲ ماهه به حق و حقوق خود برسد.
دپوی زرشک پارسالی کشاورزان و بی خیالی دولت و مسئولان
یکی از زرشک کاران شهرستان درمیان هم با بیان اینکه دخل و خرج زرشک‌کاران با هم هم‌خوانی ندارد، گفت: بالا بودن هزینه کارگر ، افزایش قیمت نهاده‌های تولید مانند کود و... و از طرف دیگر پایین بودن قیمت زرشک باعث شده کاشت زرشک برای کشاورز صرفه اقتصادی نداشته باشد.
توکلی با انتقاد از عدم حمایت دولت و مسئولان از زرشک‌کاران استان عنوان کرد: قیمت خرید توافقی زرشک هم اکثرا از قیمتی که دلالان پیشنهاد می دهند کمتر است و از طرف دیگر همین زرشکی که کیلویی ۴۵ هزار تومان از کشاورز خریداری می شود به قیمت کیلویی ۱۰دلار (۲۵۰ هزار تومان) به کشورهای خارج صادر می شود و در این بین فقط کشاورز است که متضرر می شود.
زرشک پارسالی فقط تا یک ماه آینده قابل نگهداری است
وی با بیان اینکه زرشک پارسالی نهایتا تا چند روز و یک ماه آینده با توجه به گرمای هوا قابلیت نگهداری دارد، افزود: اگر کشاورزی توانایی اجاره غرفه‌ای در سردخانه را داشته باشد ممکن است محصولش بماند در غیر این صورت پروانه‌ها به این محصول حمله کرده و آن را از بین خواهند برد.
عدم افزایش قیمت زرشک طی دو سال اخیر
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی خراسان جنوبی هم با اشاره به افزایش قیمت نهاده های تولید، کود، بذر، سم و مکانیزاسیون کشاورزی طی دو سال گذشته و از سوی دیگر عدم افزایش قیمت زرشک عنوان کرد: با این وجود در مقاطعی شاهد کاهش شدید قیمت زرشک هم بوده‌ایم.
دپوی زرشک کشاورزان
رومنجانی با اشاره به شیوع کرونا و عدم صادرات زرشک و یا صادرات اندک آن افزود: پایین بودن قیمت زرشک کفاف هزینه‌های تولید آن را هم نمی دهد.
وی با بیان اینکه خرید توافقی زرشک تا حدودی باعث ثبات قیمت این محصول می شود، ادامه داد: با این وجود بخش زیادی از زرشک کشاورزان در انبارها و سرد خانه ها دپو شده است.
عدم فرآوری زرشک و خروج آن بصورت خام از استان
وی با بیان اینکه هنوز بازار مصرف زرشک در کشور جایی برای خودش باز نکرده، افزود : فرآوری زرشک می‌تواند به اقتصاد کشاورزان و استان کمک کند ولی متاسفانه بجز در دو شهرستان در این حوزه اتفاق خاصی نیفتاده است.
وی بیان کرد: زرشک بصورت خام از استان خارج می شود و اگر ۵۰ تا ۶۰ درصد زرشک استان فرآوری شود بخش عمده مشکلات کشاورزان مرتغع خواهد شد.
مواجهه زرشک کاران با کوهی از مشکلات و مسئولانی که در خواب بسر می‌برند
رئیس خانه کشاورز خراسان جنوبی هم با اشاره به مشکلات زرشک کاران استان و با بکار بردن این عبارت که گویی مسئولان استانی در خواب به سر می برند، گفت: نه تنها فرآوری محصول زرشک بلکه کلیه محصولات استراتژیک استان مورد توجه قرار نگرفته است.
کریم دادی از مدیریت ضعیف بخش کشاورزی استان انتقاد کرد و افزود: کشاورزان به امید فروش بهتر، محصولشان را دپو کرده اند و در حالی است که هیچ راهکاری از سوی جهاد کشاورزی برای حل این معضلات ارائه نمی‌شود.
تلاش برای رونق صادرات بهترین راه حل برای معضل دپوی زرشک
وی از پیگیری برای رونق صادرات بعنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل مشکل زرشک‌کاران نام برد و افزود: مغز متفکر اقتصادی در استان برای محصولات استراتژیک وجود ندارد تا این محصولات مانند زرشک در سطح پایینی معامله نشوند.
وی از بی توجهی به تشکلات کشاورزی در برگزاری جلسات استانی و عدم حضورشان در این جلسات انتقاد کرد و ادامه داد: بخش کشاورزی استان بخاطر بی برنامگی مسئولان متضرر شده است.
پروسه بعد برداشت زرشک مربوط به ما نیست از تعاون روستایی بپرسید
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان در ادامه در پاسخ به این سوال که جهاد کشاورزی چه حمایتی از زرشک کاران در شرایط فعلی در دستور کار قرار دارد با ارجاع خبرنگار ما به سازمان تعاون روستایی برای گرفتن پاسخ گفت: فرآیند بعد از برداشت محصول و پروسه بعد از آن مربوط به سازمان تعاون روستایی است.
اکبری افزود: ما فقط در خرید توافقی و یا صادرات زرشک کمک کار تعاون روستایی هستیم.
از بین رفتن بازار داخلی مصرف زرشک و کاهش صادرات
دبیرکمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند هم با اشاره به مشکلاتی که فروش زرشک را دچار خدشه کرده، گفت: شیوع کرونا و کاهش صادرات از یک طرف و از بین رفتن بازار مصرف داخلی با بسته شدن تالارها و کاهش برگزاری مجالس از سوی دیگر یاعث شده زرشک‌کاران در فروش محصولشان دچار مشکل شوند.
حسین خیریه با بیان اینکه به نظر می رسد امسال هم شرایط خوبی را برای فروش زرشک نداشته باشیم، افزود: فرآوری زرشک به زرشک کاران استان کمک زیادی خواهد کرد ولی با توجه به حجم سرمایه گذاری که می‌طلبد تاکنون سرمایه گذاری در این حوزه بصورت عمده ورود پیدا نکرده است.
مشکلاتی که هم چنان پابرجاست
وی با بیان اینکه هنوز برای امسال برنامه‌ای برای حمایت از زرشک کاران تعریف نشده و ظرف یک ماه آینده جلساتی در این حوزه برگزار و تصمیم گیری خواهد شد، ادامه داد: حمایت‌هایی که تاکنون از زرشک‌کاران شده کافی نبوده چرا که شاهد دپوی این محصول به میزان زیادی هستیم.
معاون سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی هم با بیان اینکه سیاست‌های جهاد کشاورزی برای حمایت از زرشک‌کاران در سال جاری ابلاغ نشده است، گفت: سال گذشته خرید توافقی زرشک بخوبی صورت گرفت و مشکلی نداشتیم که امیدواریم امسال هم ادامه داشته باشد.
جعفری افزود: خرید توافقی در اختیار استان است ولی خرید تضمینی جزو سیاست های کشور بشمار می رود.
وی از فرآوری به عنوان حلقه گم شده محصول زرشک در استان نام برد و ادامه داد: هنوز فرهنگ استفاده از زرشک در کشور جا نیفتاده و در سفره خانوار ایرانی جایی برای این محصول باز نشده است.
وی بیان کرد: از حضور سرمایه گذاران برای ورود به صنعت فرآوری زرشک در استان استقبال می شود.